Ο συρμός, οι συρμοί του τρένου είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την εργατική τάξη. Η τάξη μας περνάει κατά μέσο όρο μία με δύο ώρες την ημέρα σε κάποιο βαγόνι, πηγαίνοντας και επιστρέφοντας από το κάτεργο της μισθωτής σκλαβιάς. Αν και, ως έκφραση, η έννοια «του συρμού» είχε θετική χροιά, σήμαινε δηλαδή ότι κάτι ήταν η τελευταία λέξη της μόδας, εν τέλει κατέληξε με αρνητικό πρόσημο, να σημαίνει κάτι που μεταδίδεται μέσω του σιδηροδρόμου από το παρηκμασμένο κέντρο προς τα ήσυχα και γαλήνια προάστια. Τα βιβλία του συρμού λοιπόν δεν είναι ευτελή βιβλία, απεναντίας, είναι βιβλία που διαβάζουμε στριμωχτά σε κάποιο βαγόνι παίρνοντας έτσι πίσω λίγο από τον κλεμμένο ελεύθερο χρόνο μας.
***
Michael Löwy, Κόντρα Στο Ρεύμα [Ο ρομαντικός αναρχισμός του Βάλτερ Μπένγιαμιν] (μτφρ.: Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος/Κώστας Δεσποινιάδης, επίμετρο: Κώστας Δεσποινιάδης), Εκδόσεις Πανοπτικόν 2022, σσ.: 139
Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι, ίσως, ο πιο «οικουμενικός» στοχαστής, καθώς η σκέψη και το έργο του βρίσκει ανταπόκριση σε ένα φάσμα του πολιτικού χώρου που ξεκινά από τον φιλελευθερισμό, διαπερνά την αριστερά και την αυτονομία, και καταλήγει μέχρι την αναρχία.
Στον ανά χείρας τόμο βρίσκουμε συγκεντρωμένα έξι, φαινομενικά ασύνδετα, δοκίμια, τα οποία αφορούν όχι μόνο στο έργο αλλά και στον τρόπο σκέψης του Μπένγιαμιν.
Ο Λεβί επιχειρεί να αναδείξει μια, παραγνωρισμένη θα μπορούσαμε να πούμε από τις ακαδημαϊκές μελέτες, πλευρά της σκέψης του Μπένγιαμιν, που αφορά όχι μόνο τον Μαρξισμό και τον Αναρχισμό, αλλά και τους τομείς που αφορούν την τεχνολογία, τη θρησκεία, την Οικολογία. Η πλευρά αυτή αφορά το ρομαντισμό στην σκέψη του Μπένγιαμιν. Βέβαια ο ρομαντισμός είναι συνυφασμένος με την συντηρητική σκέψη, όμως στην περίπτωση του Μπένγιαμιν έχουμε τον ουτοπικό ρομαντισμό. Για περισσότερα πάνω σε αυτή την ανάγνωση του ρομαντικού ρεύματος, επίσης αξιοσημείωτη είναι η δουλειά του Λεβί στο έργο του Εξέγερση και Μελαγχολία.
Με τις εξαιρετικές μεταφράσεις των Λυκιαρδόπουλου και Δεσποινιάδη έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε συγκεντρωμένα τα δοκίμια που αντανακλούν την κριτική σκέψη του Μπένγιαμιν ως προς την τεχνολογική εξέλιξη και την ιμπεριαλιστική, κατά τον ίδιο, ιδέα της κυριαρχίας στη φύση, την προσέγγιση του καπιταλισμού ως θρησκεία. Η πεποίθησή του, να αντιτάσσει την επανάσταση στην πρόοδο, ειδικά σε μια εποχή που ο φασισμός είναι ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», και η πρόοδος σαν πολιτική έννοια έχει σχετικοποιηθεί τόσο που κατάληξε το λιβανιστήρι διάφορων πολιτικών ζόμπι της σοσιαλδημοκρατίας και του [πρώην] κέντρου, η επιστροφή στο έργο του Μπένγιαμιν μοιάζει αναπόφευκτη, καθώς, υπό το πρίσμα του ρομαντισμού καλούμαστε να «ανακαλύψουμε» απαντήσεις που μας περίμεναν χρόνια εκεί.
