Η στήλη των «απλοϊκών μαθημάτων» έχει, καταρχήν και κυρίως, ψυχαγωγικό στόχο. Η ιδέα είναι να σχολιάζονται κεντρικά θέματα της οικονομίας με τρόπο εύληπτο, ευχάριστο, κατά το δυνατόν έγκυρο και  πολύ σύντομο. Άρα, θα μείνει μακριά από ακαδημαϊκότητες και τις αντίστοιχες προδιαγραφές των «πέιπερς». Δεν θα έχει σημειώσεις ούτε αναφορές. Που σημαίνει πως η αναγνώστρια θα πρέπει να  έχει εμπιστοσύνη και να θεωρεί δεδομένη την εντιμότητα του γράφοντα. Τα λάθη που μοιραία θα εμφανιστούν δεν θα είναι από πρόθεση.

Σκοπός είναι η αποδόμηση των ορθόδοξων αστικών ερμηνειών, καθώς και η διευκρίνιση των «ανορθόδοξων» επιχειρημάτων. Για εμβάθυνση στις υπό συζήτηση θεματικές προτείνω τα βιβλία:

  • Χα-Τζουν Τσανγκ, 23 αλήθειες που δεν μας λένε για τον καπιταλισμό, Καστανιώτη
  • Μαριάννα Ματσουκάτο, Το επιχειρηματικό κράτος, Κριτική
  • Χρήστος Λάσκος -Ευκλείδης Τσακαλώτος, 22 Πράγματα που μας λένε για την ελληνική κρίση και δεν είναι έτσι, ΚΨΜ

Χρήστος Λάσκος

***

Η κακή συνήθεια της Αριστεράς να βάζει στο στόχο της σχεδόν αποκλειστικά το «μεγάλο κεφάλαιο» δεν σημαίνει πως το τελευταίο δεν συνιστά μια καταλυτική πραγματικότητα – και όχι μόνο οικονομικά. Το μικρό, το μεσαίο ή το «μικρομεσαίο» κεφάλαιο δεν παύουν να είναι εκμεταλλευτικές οντότητες, βαμπίρ, που έλεγε κι ο Μαρξ, που τρέφονται απομυζώντας την ζωντανή εργασία.

Τα μεγέθη, ωστόσο, έχουν σημασία. Η παγκόσμια τάξη διαμορφώνεται καθοριστικά από την κυριαρχική παρουσία των γιγάντιων πολυεθνικών επιχειρήσεων στο μέτρο που πάνω από τη μισή πλανητική παραγωγή και εμπόριο διενεργούνται από μερικές εκατοντάδες τέτοιες εταιρίες.

Θα παραθέσω, λοιπόν, μερικά απλοϊκά στοιχεία, σχετικά, χρήσιμα για έναν πρώτο προσανατολισμό.

Το 2022, η κεφαλαιοποίηση της Apple, της Microsoft και της SaudiAramco ήταν, πάνω κάτω,  για την καθεμιά, στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή 10 φορές το ελληνικό ΑΕΠ, αλλά και περίπου το μισό ΑΕΠ της Γερμανίας, 5ης οικονομίας στον κόσμο!

Οι 100, δε, μεγαλύτερες εταιρίες έχουν συνολική χρηματιστηριακή αξία 30 τρισεκατομμύρια δολάρια, όταν το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι, όλο κι όλο, 100. Και, μάλιστα, σε μια χρονιά, στην οποία οι περισσότερες είδαν σημαντική μείωση – ως ακραίο παράδειγμα, η Tesla είδε μείωση της κεφαλαιοποίησής της κατά 70%!

Θα πει, βέβαια, κάποιος: καλά, γιατί να χρησιμοποιήσουμε την χρηματιστηριακή αξία, μέγεθος ευμετάβλητο, υποκείμενο σε ακραίες, συχνά, διακυμάνσεις; Για τον απλό λόγο, πως έχει σημασία να ξέρουμε πόσο τμήμα του ετήσιου προϊόντος απαιτείται, για να αγοράσουμε (sic) μια τέτοια εταιρία. Η Ελλάδα, λοιπόν, αν ήθελε να αγοράσει την Apple, στη τωρινή της, σχετικά υποβαθμισμένη τιμή της, θα έπρεπε να δώσει 12 περίπου ΑΕΠ της.

Ας χρησιμοποιήσουμε, όμως, έναν άλλο δείκτη, τα κέρδη που πραγματοποίησαν οι εταιρίες το 2021, χρονιά για την οποία, τη στιγμή που γράφω, έχουμε στοιχεία.

Οι 5 πιο κερδοφόρες εταιρίες στον κόσμο είχαν κέρδη, κατά σειρά: Η SaudiAramco 105 δισεκατομμύρια δολάρια, η Apple 101, η Berkshire Hathaway 90, η Alphabet 76 και η Microsoft 71. Σύνολο, 450 δισεκατομμύρια, που είναι ποσό μεγαλύτερο από την ετήσια αύξηση του αμερικάνικου ΑΕΠ μιας καλής σχετικά από τις τελευταίες χρονιές.

Χωρίς να επικαλούμαστε και καμιά ιδιαίτερη «επιστημονικότητα» γίνεται, νομίζω, προφανής η τεράστια ισχύς των εταιρικών γιγάντων.

Ας έρθουμε τώρα  στην Ελλάδα.

Η συνολική κεφαλαιοποίηση των 30 μεγαλύτερων εταιρειών είναι γύρω στα 80 δισεκατομμύρια ευρώ, που σημαίνει το 40% του ελληνικού ΑΕΠ. Κατά σειρά, έχουμε την 3Ε με 11 δισεκατομμύρια, τον ΟΤΕ με 6, τον ΟΠΑΠ με 6, επίσης, το ίδιο και η Eurobank και η Εθνική, ενώ ο Μυτιληναίος έχει χρηματιστηριακή αξία ίση με 4 δισεκατομμύρια.

Σε ό,τι αφορά την κερδοφορία έχουμε συνολικά κέρδη περίπου 11 δισεκατομμύρια, που είναι περισσότερο από την ετήσια αύξηση του εθνικού προϊόντος.

Γιατί αυτή η παρουσίαση; Για να φανεί πόσο μεγάλη είναι η ισχύς, που διαθέτει η ηγεμονική μερίδα της  παγκόσμιας, αλλά και της εγχώριας, καπιταλιστικής τάξης. Αν η ΙΤΤ, μόνη της σχεδόν, ανέτρεψε την Unidad Popular στη Χιλή, η σημερινή δύναμη πυρός είναι κατά πολύ μεγαλύτερη. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που, εδώ και κάποιες δεκαετίες, λειτουργεί με ενιαίο τρόπο, ως υπερεθνική οντότητα με τον καθοριστικότερο, ίσως, ρόλο στη διαμόρφωση της τύχης μας.

Διαβάστε επίσης

Η Ίμπιζα κάποτε έμοιαζε με μια από τις Σποράδες… Αυτή την παραοικονομία θέλουμε;

Το κείμενο το «αλιεύσαμε» από τον τοίχο της Iris Lykourioti στο Facebook.…