«Η ψηφοφορία στην Κολομβία στέλνει ένα μήνυμα στον κόσμο: μια εποχή φτάνει στο τέλος της», δήλωσε ο υποψήφιος πρόεδρος του Ιστορικού Συμφώνου, ο οποίος συγκέντρωσε το 40,34% των ψήφων, ακολουθούμενος από τον επιχειρηματία Ροντόλφο Ερνάντες (1) με 28,17%. Στην τρίτη θέση βρέθηκε ο υποψήφιος που συνδέεται με τον ουριμπισμό, ο Φεντερίκο Γκουτιέρες, ο οποίος έχει ήδη υποστηρίξει τον Ερνάντες.
Marco Teruggi από την Μπογκοτά | Πηγή: Pagina 12 (30.5.2022) | Μετάφραση: Α.Λ.
Ο Γκουστάβο Πέτρο κέρδισε τον πρώτο γύρο στην Κολομβία την Κυριακή 29 Ιουνίου. Έλαβε 40,34% με 8.523.554 ψήφους και θα αντιμετωπίσει στις 19 Ιουνίου, στον δεύτερο γύρο, τον Ροντόλφο Ερνάντες (Rodolfo Hernández), ο οποίος έλαβε 28,17% με 5.951.901 ψήφους, αφήνοντας στην τρίτη θέση τον Φεντερίκο Γκουτιέρες (Federico Gutiérrez), ο οποίος έλαβε 23,87% με 5.504.120 ψήφους. Πολύ πιο πίσω, στην τέταρτη θέση, βρέθηκε ο Σέργιο Φαχάρδο (Sergio Fajardo), με 4,20% και συνολικά 888.051 ψήφους.
Αυτό το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου είχε προβλεφθεί ως πιθανότητα τις τελευταίες εβδομάδες. Ο Ερνάντες, πρώην δήμαρχος της Μπουκαραμάνγκα και υποψήφιος αουτσάιντερ, με λόγο κατά της διαφθοράς, βρισκόταν σε άνοδο που κατέγραψαν οι δημοσκόποι, ταυτόχρονα με τη στασιμότητα του Γκουτιέρες, του υποψηφίου που συνδέεται άμεσα με τον ουριμπισμό. Η συζήτηση τις τελευταίες ημέρες πριν από τις εκλογές αφορούσε το ποιον ακριβώς θα αντιμετώπιζε ο Πέτρο σε περίπτωση δεύτερου γύρου.
«Αυτό που διακυβεύεται σήμερα είναι η αλλαγή, τα κόμματα που έχουν συμμαχήσει με την κυβέρνηση Ντούκε, ο πρόεδρος Ντούκε, το πολιτικό του σχέδιο, έχει ηττηθεί. Νομίζω ότι το συνολικό αποτέλεσμα των εκλογών στην Κολομβία στέλνει ένα κεντρικό μήνυμα στον κόσμο, μια περίοδος τελείωσε, μια εποχή τελείωσε. Τώρα το ζήτημα είναι η οικοδόμηση ενός μέλλοντος, να δούμε τι θα κάνουμε με την Κολομβία, τι θέλει η κολομβιανή κοινωνία από τη χώρα της», δήλωσε ο Πέτρο, υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν σε περιοχές όπως η Κάουκα (Cauca), το Ναρίνιο (Nariño), το Τσοκό (Chocó) και η πόλη της Μπογκοτά.
«Προτείναμε μια ρεαλιστική και σταθερή αλλαγή, πραγματική, όπου η οικογένεια, που είναι η πρώτη κοινότητα μπορεί να ενισχυθεί, ενισχύεται αν τα τρόφιμα φτάνουν στο σπίτι, αν σταματήσουμε τις ακριβές εισαγωγές για να παράγουμε στην Κολομβία (…), θέλουμε μια αλλαγή που οικοδομεί την ειρήνη, που τερματίζει τη βία», είπε ο Πέτρο, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του επέκρινε τον επόμενο αντίπαλό του που «πολεμά τη διαφθορά από το Tik Tok», αλλά έχει ανοιχτή ποινική υπόθεση για διαφθορά στην Εισαγγελία.
Ο Πέτρο απευθύνθηκε σε διάφορους τομείς, όπως ο επιχειρηματικός τομέας, στον οποίο πρότεινε να επιλέξει ένα μοντέλο «κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής σταθερότητας». Το μήνυμά του προς το ακροατήριο ήταν να τονίσει την εγγύτητα μιας νίκης στις 19 Ιουνίου, «χρειαζόμαστε μόνο ένα εκατομμύριο ψήφους παραπάνω, καλώ όλα τα μέλη, όλο τον ακτιβισμό, να πείσουμε με ηρεμία, με αγάπη, την οικογένεια, την κοινότητα στην οποία ζείτε ή σπουδάζετε».
Το φαινόμενο Ερνάντες
«Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχει σταθερή βούληση των πολιτών να βάλουν τέλος στη διαφθορά ως σύστημα διακυβέρνησης, σήμερα έχασε η χώρα της politiquería (2) και της διαφθοράς, σήμερα έχασε η συμμορία που πίστευε ότι θα είναι κυβέρνηση για πάντα, σήμερα κέρδισαν οι πολίτες, κέρδισε η Κολομβία», δήλωσε ο Ερνάντες στα κοινωνικά του δίκτυα μετά την επιβεβαίωση της θέσης του στον δεύτερο γύρο.
«Μπαίνουμε στον δεύτερο γύρο και οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για το μέλλον της χώρας. Έχω επίγνωση της ανάγκης να ενώσουμε τη χώρα μας, δυναμικά, στο δρόμο της αλλαγής που σήμερα έχει γίνει εμφανής και έχω επίγνωση των δυσκολιών που θα προκύψουν όταν αναλάβω την προεδρία της Δημοκρατίας».
Ο Ερνάντες, ο οποίος μέχρι τα μέσα Απριλίου θεωρούνταν εκτός συναγωνισμού, μπήκε έτσι στον προεδρικό δεύτερο γύρο. Η στρατηγική του, με ισχυρή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έμφαση στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της politiquería, έφερε αποτέλεσμα σε μια χώρα όπου είναι έντονο το αίτημα για αλλαγή και πολιτικό μετασχηματισμό. Ο υποψήφιος επέλεξε να μην συμμετάσχει στα προεδρικά ντιμπέιτ που διεξήχθησαν την τελευταία εβδομάδα, μια στρατηγική που φαίνεται ότι λειτούργησε στο πλαίσιο του κυβερνητικού του προγράμματος που περιέχει ελάχιστες συγκεκριμένες προτάσεις.
Ο 77χρονος υποψήφιος πέτυχε έτσι μια επίδοση εν μέσω αμφιλεγόμενων φράσεων, όπως η δήλωσή του τις τελευταίες ημέρες, ότι «η γυναίκα, να μπλέκει στην κυβέρνηση, αυτό δεν αρέσουν στον κόσμο (…) καλό είναι να κάνει τα σχόλιά της και να στηρίζει από το σπίτι». Δεν είναι η μοναδική. Σε ένα βίντεο εμφανίζεται να χτυπάει έναν υπάλληλο. Εκκρεμεί επίσης υπόθεση διαφθοράς για μίζες στην οποία εμπλέκεται και ο γιος του.
Η ανάδειξη του Ερνάντες έγινε στο πλαίσιο της πτώσης του ουριμπισμού, που εκπροσωπήθηκε από την κυβέρνηση Ντούκε, τον πρώην πρόεδρο Άλβαρο Ουρίμπε και τον υποψήφιο Γκουτιέρες. Ωστόσο, αυτός που θα πάει τώρα στον δεύτερο γύρο με την εικόνα του αουτσάιντερ, δημοσιοποίησε σε συνέντευξή του τη στενή σχέση του με τον Ουρίμπε, όταν τον υποστήριξε στην υποψηφιότητά του για δήμαρχος της Μπουκαραμάνγκα το 2015. «Αισθάνομαι ότι με αγαπάει, ο Ουρίμπε με στήριξε (…) του χρωστάω ευγνωμοσύνη».
Ο δεύτερος γύρος
«Ήθελα να κερδίσει ο Πέτρο γιατί αποδεικνύει ότι είναι μια αλλαγή για την Κολομβία, και τώρα είναι περίπλοκη η κατάσταση, επειδή όλοι όσοι ψήφισαν τον Γκουτιέρες πηγαίνουν με τον Ερνάντες και αυτός είναι ένας Κολομβιανός Ντόναλντ Τραμπ, έχει πολλά χρήματα. Ο Πέτρο μπορεί να έχει πιθανότητες να κερδίσει στον δεύτερο γύρο, αλλά τώρα όλοι οι ουριμπίστες, αυτοί που ήταν με τον Γκουτιέρες, θα υποστηρίξουν τον Ερνάντες, επειδή [το Ιστορικό Σύμφωνο] είναι ακροαριστεροί και δεν πρόκειται να κάνουν πίσω», σχολίασε ο Jeison Quintero, 28 ετών, στην Μπογκοτά, όταν άκουσε τα αποτελέσματα.
Η υπόθεση ότι ο ουριμπισμός θα υποστήριζε τον Ερνάντες σύντομα επιβεβαιώθηκε. Ο Γκουτιέρες, αποδεχόμενος την ήττα του, δήλωσε «πήραμε μια απόφαση που θέλουμε να ανακοινώσουμε στη χώρα, δεν έχω μιλήσει με τον Ροντόλφο [Ερνάντες], θέλω να εκφράσω δημόσια ότι δεν θέλουμε να χάσουμε τη χώρα, δεν πρόκειται να θέσουμε σε κίνδυνο την Κολομβία, ούτε τις οικογένειές μας ή τα παιδιά μας και γι’ αυτό θα ψηφίσουμε τον Ροντόλφο στις 19 Ιουνίου».
Η υποστήριξη του Γκουτιέρες σημαίνει ότι ο εκλογικός, εδαφικός και πολιτικός μηχανισμός του ουριμπισμού θα είναι πλέον στην υπηρεσία της υποψηφιότητας του Ερνάντες. Η Μαρία Χοσέ Πισάρο (María José Pizarro), γερουσιαστής του Ιστορικού Συμφώνου, είχε προβλέψει την ανακοίνωση λίγα λεπτά νωρίτερα «Ο ουριμπισμός δεν έχει ηττηθεί, γνωρίζουμε ότι ο ουριμπισμός έδωσε εντολή λέγοντας ότι υποστηρίζει τον Ροντόλφο Ερνάντες, αυτό είναι ο Ερνάντες, η συνέχεια του ουριμπισμού».
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Invamer, που δημοσιεύθηκε δέκα ημέρες πριν από τις εκλογές –η οποία προέβλεπε δεύτερο γύρο μεταξύ του υποψηφίου του Ιστορικού Συμφώνου και του Γκουτιέρες– στην ψηφοφορία μεταξύ Πέτρο και Ερνάντες, ο πρώτος θα έπαιρνε 50% ενώ ο δεύτερος 47,4%. Τώρα, με το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, ο Πέτρο θα πρέπει να κερδίσει αυτό το ένα εκατομμύριο επιπλέον ψήφους που ανέφερε στην ομιλία του, απέναντι σε έναν αντίπαλο που θα έχει τόσο τις δικές του ψήφους όσο και αυτές που κερδίζει μέσω του ουριμπισμού.
____________________________
Σημειώσεις
1. Rodolfo Hernández Suárez (Κολομβία, 1945). Κολομβιανός πολιτικός μηχανικός, επιχειρηματίας και πολιτικός. Επικεφαλής του πολιτικού κινήματος Liga de Gobernantes Anticorrupción (Σύνδεσμος Κυβερνητών κατά της Διαφθοράς). Διετέλεσε δήμαρχος της Μπουκαραμάνγκα από το 2016 μέχρι την παραίτησή του το 2019.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για τη δημαρχία, το 2015, ο Ερνάντες μοίρασε μια αριθμημένη επιστολή σε γειτονιές της πόλης με χαμηλό εισόδημα, υποσχόμενος ότι όσοι τον ψηφίσουν θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα 20.000 Happy Homes, το οποίο υποτίθεται ότι θα παρείχε οικόπεδα για στέγαση. Δημιούργησε έναν ιστότοπο όπου οι πολίτες εγγράφηκαν με τον αριθμό που αναγραφόταν στην επιστολή, για να ενταχθούν στο πρόγραμμα και να επωφεληθούν από αυτό, μόλις εκλεγεί. Στο τέλος της θητείας του, ο Ερνάντες παραδέχτηκε ότι δεν παρέδωσε κανένα από τα είκοσι χιλιάδες σπίτια που είχε υποσχεθεί, και μηνύθηκε για εξαπάτηση των ψηφοφόρων.
Κατά τη θητεία του ως δήμαρχος, η Γενική Εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα και τον έθεσε σε διαθεσιμότητα τρεις μήνες για χρήση λεκτικής και σωματικής βίας, μετά την επίθεση που δέχτηκε ο δημοτικός σύμβουλος Jhon Claro το 2018, όταν αναφέρθηκε στη φερόμενη εμπλοκή του γιου του στο σκάνδαλο Vitalogic. Μια δεύτερη προσωρινή παύση που αντιμετώπισε ήταν με την έναρξη πειθαρχικής έρευνας από το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της περιφέρειας Σανταντέρ για εμπλοκή του, ως δήμαρχος, στην πολιτική. Με τη λήξη της παύσης, παραιτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2019. Κατηγορείται επίσης για υπόθεση διαφθοράς, γνωστή ως υπόθεση Vitalogic, η οποία συνέβη όταν ήταν δήμαρχος. Σύμφωνα με τους εισαγγελείς, ο Ερνάντες φέρεται να εκτέλεσε συμβάσεις για τη Δημοτική Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων (Empresa de Aseo Municipal de Bucaramanga, Emab) που θα ωφελούσαν τον γιο του Λουίς Κάρλος Ερνάντες, ο οποίος, σύμφωνα με τις έρευνες, υπέγραψε συμφωνία για να μοιραστεί τις προμήθειες σε περίπτωση που οι συμβάσεις που σχετίζονται με τον ΧΥΤΑ El Carrasco ανατίθεντο στην εταιρεία Vitalogic. Έχουν επίσης γίνει γνωστές ηχογραφήσεις στις οποίες ο Ερνάντες χρησιμοποιεί βίαιη γλώσσα. Σε μία από αυτές, απειλεί έναν πελάτη της κατασκευαστικής του εταιρείας ότι θα τον πυροβολήσει με όπλο.
Το 1972 ίδρυσε την κατασκευαστική του εταιρεία Constructora HG με αντικείμενο την κατασκευή κατοικιών. Στα χρόνια που προηγήθηκαν της πολιτικής του δραστηριότητας, αύξησε το κεφάλαιό του διαπραγματευόμενος εδάφη επέκτασης στις πόλεις Μπαρανκίγια και Βιγιαβισένσιο. Τελικά, άρχισε να ενδιαφέρεται για περιφερειακά σχέδια που αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της αστικής ανάπτυξης σε ορισμένες εθνικές περιοχές, πιό συγκεκριμένα στην Μπουκαραμάνγκα. Ισχυρίζεται ότι η περιουσία του φτάνει τα εκατό εκατομμύρια δολάρια.
Περιγράφεται ως δεξιός λαϊκιστής και παρομοιάζεται με τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ κάνει εκστρατεία κατά της διαφθοράς της παραδοσιακής πολιτικής τάξης και τονίζει την εικόνα του ως επιτυχημένου επιχειρηματία που μπορεί να μεταμορφώσει την Κολομβία. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, κατηγόρησε τους αντιπάλους του ότι είναι «αχρείοι», «ληστές», «κλέφτες», ακόμη και «τοξικομανείς», σε αρκετές περιπτώσεις.
Συχνά έχει προκαλέσει αντιδράσεις, όπως αγνοώντας την ύπαρξη ορισμένων τμημάτων της κολομβιανής κοινωνίας ή δηλώνοντας το 2016 στο ραδιόφωνο RCN, «Είμαι θαυμαστής ενός μεγάλου Γερμανού στοχαστή που ονομάζεται Αδόλφος Χίτλερ». Οι δημοσιογράφοι τον επέπληξαν και του είπαν ότι θα ήταν καλύτερα να αναφερθεί στον Άλμπερτ Αϊνστάιν παρά στον Χίτλερ. Το 2021, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, όταν ρωτήθηκε, δήλωσε ότι επρόκειτο για γλωσσικό λάθος και ότι αναφερόταν στον επιστήμονα Αϊνστάιν και όχι στον δικτάτορα Χίτλερ.
Ο Ερνάντες έχει κατηγορηθεί για μισογυνισμό. Το 2019, αναφέρθηκε με υποτιμητικό τρόπο σε μια πολιτική αντίπαλο ως γυναίκα πόρνη. Οι δηλώσεις του καταγγέλθηκαν από ενώσεις εργαζομένων στο σεξ και φεμινίστριες που τον μήνυσαν ενώπιον του γενικού εισαγγελέα. Την ίδια χρονιά προκάλεσε αντιδράσεις όταν είπε ότι οι γυναίκες από τη Βενεζουέλα που φτάνουν στην πόλη είναι «μηχανές για να κάνουν φτωχά παιδιά». Στην προεδρική εκστρατεία του 2022, δήλωσε ότι «Οι άνθρωποι δεν θέλουν τις γυναίκες στην κυβέρνηση». Μπροστά στις έντονες αντιδράσεις που δημιούργησαν οι δηλώσεις του, ο Ερνάντες είπε ότι αναφερόταν στο ρόλο της συζύγου του, ως πρώτης κυρίας, αν εκλεγεί πρόεδρος και όχι στις γυναίκες γενικά.
Υποστηρίζει το fracking και τον αεροψεκασμό με γλυφοσάτη (glyphosate) για την καταστροφή των φυτειών κόκας – διαδικασία η που έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στη χώρα καθώς αποτελεί κίνδυνο για την υγεία των αγροτών και καταστρέφει όλες τις καλλιέργειες στις οποίες θα πέσει.
2. Politiquería, politiquero: όρος ο οποίος χρησιμοποιείται στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής για την αναφορά στην πολιτική και τους πολιτικούς που την ασκούν μέσω της ίντριγκας και της διαφθοράς.
