Μια συζήτηση με την Αλεξία Γιατζόγλου, εργαζόμενη στην Υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου Χαλανδρίου
Με την Αλεξία Γιατζόγλου είμαστε συναδέλφισσες: εργαζόμαστε στον ίδιο Δήμο, η μια στον τομέα Πρασίνου και η άλλη στον τομέα Καθαριότητας. Η Αλεξία είναι οδηγός ανοιχτών φορτηγών, χειρίστρια μηχανήματος έργου: χειρίζεται την αρπάγη, με την οποία γίνεται η φόρτωση των κλαδιών από κοπές και κλαδέματα δένδρων, καθώς και γερανοφόρο όχημα. Σκέφτηκα πως θα είχε ενδιαφέρον να μιλήσω με μια γυναίκα που δουλεύει σε έναν ανδροκρατούμενο εργασιακό χώρο και που έχει μια ειδικότητα, την οποία σπάνια συναντά κανείς σε γυναίκες.
Συναντηθήκαμε σ΄ ένα κοντέινερ, διαμορφωμένο σε χώρο ενδιαίτησης, στο αμαξοστάσιο του Δήμου, όπου εργάζεται εδώ και δύο χρόνια. Μια νέα γυναίκα, γεμάτη ενεργητικότητα, αέρινη και στιβαρή συγχρόνως, με ένα πλατύ χαμόγελο, κινείται γρήγορα και με αυτοπεποίθηση. Ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας είναι λίγος: μόλις έχει τελειώσει τη βάρδιά της και στο σπίτι την περιμένουν τρία παιδιά.
***
Αλεξία, πώς είναι να δουλεύεις σε ένα ανδροκρατούμενο εργασιακό χώρο;
Δύσκολο! Ειδικά όταν πρωτοξεκίνησα. Οι συνάδελφοι με κοιτούσαν με μισό μάτι. Γυναίκα, μικρόσωμη τι μπορεί να κάνει αυτή; Δεν πίστευαν πως θα τα καταφέρω. Δέχτηκα πόλεμο. Αισθανόμουν το υποτιμητικό τους βλέμμα να πέφτει πάνω μου. Οι γυναίκες βιώνουμε την απαξίωση και μια διαρκή προσπάθεια να μας μειώνουν. Δε μάσησα, στη δική μας δουλειά δεν μπορείς να μασάς. Ήξερα να οδηγώ μεγάλα φορτηγά, ήμουν δασκάλα οδήγησης πριν πιάσω δουλειά στο Δήμο, αλλά στον χειρισμό της αρπάγης εκπαιδεύτηκα εδώ. Ξέρεις, όταν είσαι γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, πρέπει να αποδεικνύεις κάθε μέρα πως αξίζεις όσο και οι άνδρες συνάδελφοι. Κάθε μέρα πρέπει να αποδεικνύεις πως έχεις την απαιτούμενη ικανότητα και τις δεξιότητες που χρειάζονται. Πρέπει να είσαι άψογη, δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους, για μας τις γυναίκες το λάθος δε θα περνούσε απαρατήρητο, δεν πρέπει να μας βρουν ψεγάδι στη δουλειά μας. Είμαι πολύ τυχερή που είμαι πλήρωμα με τη συναδέλφισσα Τίνα Αναγνώστου. Έχουμε δέσει πολύ καλά, συνεργαζόμαστε άψογα, δίνουμε κουράγιο και δύναμη η μία στην άλλη.
Σου έχουν κάνει σεξιστικά σχόλια στον εργασιακό σου χώρο;
Δεν αφήνω τα περιθώρια, είμαι πάντα μετρημένη, σοβαρή και οριοθετώ τους άλλους. Τους δίνω να καταλάβουν πως δεν τους παίρνει. Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές, άμα θες να κάνεις τη δουλειά σου, χωρίς να σε παρενοχλούν. Οι άνδρες συνάδελφοι μπορούν να μιλάνε με όποια γυναίκα θέλουν, εμείς πάλι όχι… θα σου βγάλουν το όνομα, θα κυκλοφορήσουν φήμες.
Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος εσένα και την Τίνα στο δρόμο;
Έχει πολύ ενδιαφέρον, είναι πολλοί και πολλές εκείνοι που μας ενθαρρύνουν. Είναι φορές που μας χειροκροτούν, μας αποκαλούν «λεβεντογυναίκες». Άλλες φορές, βλέπεις την επιφυλακτικότητα στο βλέμμα και την αμφισβήτηση, δουλεύουμε όμως πολύ προσεκτικά (είμαι και τελειομανής, πρέπει να σου πω). Ο θαυμασμός που εισπράττουμε, μας δίνει δύναμη να συνεχίζουμε. Είναι ιδιαίτερα λυπηρό πάντως, πως τις περισσότερες κακές συμπεριφορές στο δρόμο, τις εισπράττουμε από γυναίκες οδηγούς. Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί.
Θα ενθάρρυνες άλλες γυναίκες να ακολουθήσουν το επάγγελμά σου;
Βεβαίως, αν και είναι μια δύσκολη, βαριά δουλειά. Τα ωράρια είναι δύσκολα, οι περισσότερες υπηρεσίες καθαριότητας δουλεύουν σε 24ωρη βάση, σαββατοκύριακα, κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Μη ξεχνάς, ειδικά για όσες είμαστε και μάνες, η δουλειά δεν τελειώνει μόλις χτυπήσουμε κάρτα, συνεχίζει στο σπίτι. Το γεγονός ότι καταφέρνουμε «ανοίγματα» σε αυτό που συνηθίζεται να λέγεται «αντρικές» δουλειές, δε σημαίνει πως έχει κατακτηθεί η ισότητα των δύο φίλων. Το μεγάλωμα των παιδιών, το σπίτι, εξακολουθούν δυστυχώς να θεωρούνται γυναικείες υποθέσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις. Ας ελπίσουμε αυτό να αλλάξει στις γενιές των νεότερων κοριτσιών και αγοριών.
Τι λένε τα παιδιά που η μαμά τoυς οδηγεί μεγάλα φορτηγά;
Είναι περήφανα για μένα, το λένε σε όλους. Το θεωρούν πολύ δυναμικό.
Φωτίστηκε το πρόσωπο τη στιγμή που ανέφερε πως τα παιδιά της είναι περήφανα για τη μαμά τους και κάπως έτσι η συνάντησή μας έλαβε τέλος.
***
Αντί επιλόγου…
Ομολογουμένως, η αντιμετώπιση που είχε η Αλεξία από τους άνδρες συναδέλφους είναι από τις καλύτερες περιπτώσεις που έχω συναντήσει. Από τη μακρόχρονη εμπειρία μου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού, μπορώ να πω με βεβαιότητα πως οι γυναίκες δεν είναι καθόλου «ευπρόσδεκτες’ από τις Υπηρεσίες καθαριότητας και Πρασίνου. Μας θεωρούν «φύρα» και, σε πολλές περιπτώσεις, προϊστάμενοι και αιρετοί σπαταλούν αρκετή «ενέργεια», προκειμένου να αποθαρρύνουν τις νέες εργαζόμενες να κρατήσουν τη θέση τους. Τις περνάνε τον πρώτο καιρό από άτυπα καψόνια, τους αναθέτουν τις πιο βαριές δουλειές, τα πιο δύσκολα ωράρια… Αυτό, με την ελπίδα η νέα εργαζόμενη να παραιτηθεί και να κληθεί στη θέση της κάποιος άνδρας. Από προσωπική πείρα, μπορώ να πω ότι σημαντικό πρόβλημα για μια εργαζόμενη γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, είναι πως υποχρεώνεται να δουλεύει και να υφίσταται σωρεία σεξιστικών σχολίων, σεξιστικών «αστείων», τα οποία θεωρούνται πολύ φυσιολογικά.
Έχουμε ακόμα να διανύσουμε μακρύ δρόμο και να δώσουμε πολλούς αγώνες προκειμένου να κατακτήσουμε την ισότητα.
