Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα δώσει την αφορμή στον Κυριάκο Μητσοτάκη να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές και μάλιστα πολύ σύντομα; Σε αυτές τις περιπτώσεις κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος, αφού η απόφαση της πρόωρης προσφυγής της κάλπης αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του εκάστοτε πρωθυπουργού. Επιπλέον, δεν είναι βέβαιο ότι ο Μητσοτάκης έχει πάρει τις αποφάσεις του.
Ωστόσο, είναι ευδιάκριτο το «άρωμα» εκλογών. Αυτήν την «εκλογική» αίσθηση αποκόμιζε ο/η αναγνώστης/τρια των κυριακάτικων φύλλων που έχουν καλή πρόσβαση στις κυβερνητικές πηγές. Αυτό είναι και το ζήτημα που κυριαρχεί στις πολιτικές συζητήσεις.
Πυκνός πολιτικός χρόνος
Άλλωστε το έναυσμα το έδωσε ο ίδιος ο Μητσοτάκης, ο οποίος στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας έκανε λόγο για πύκνωση του πολιτικού χρόνου λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα ανέφερε:
Οι διεθνείς εξελίξεις επηρεάζουν έτσι όλο και δραματικότερα τις εθνικές προκλήσεις κάθε χώρας. Και σε έναν κόσμο ο οποίος αλλάζει ταχύτατα, ενώ ταυτόχρονα αλληλοεξαρτάται, όλα αυτά τα προβλήματα γίνονται ακόμα πιο σύνθετα. Μπορούν όμως να βρεθούν λύσεις αν αυτές είναι τολμηρές και συντονισμένες. Συνεπώς, ο πολιτικός χρόνος πυκνώνει, αναδεικνύοντας νέες προτεραιότητες: η μάχη για την ειρήνη και τη νομιμότητα πρωτίστως να συνδυαστεί με πρωτοβουλίες, τολμηρές πρωτοβουλίες, για την αμυντική και ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης.
Η φράση «ο πολιτικός χρόνος πυκνώνει, αναδεικνύοντας νέες προτεραιότητες» ερμηνεύτηκε ως ένδειξη ότι το ζήτημα των πρόωρων εκλογών, ακόμα στο τέλος της άνοιξης, έχει ανοίξει για τα καλά.
Οι λόγοι
Αλλά γιατί να στήσει ο Μητσοτάκης κάλπες το συντομότερο; Τέσσερις είναι οι λόγοι που θα συνηγορούσαν σε μια τέτοια απόφαση.
1. Η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να προηγείται καθαρά του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, τα ποσοστά της τους τελευταίους μήνες έχουν πάρει την κατηφόρα. Επομένως, το πλεονέκτημα που έχει αυτή τη στιγμή, δεν είναι δεδομένο για το προσεχές μέλλον.
2. Το κύμα ακρίβειας σε βασικά αγαθά, όπως η ενέργεια και τα τρόφιμα, οδηγεί σε ραγδαία επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνικής πλειονότητας. Είναι ορατή η κοινωνική δυσαρέσκεια που γεννάει η ακρίβεια. Δυσαρέσκεια που θα διογκώνεται όσο θα συνεχίζεται το κύμα ακρίβειας – και φαίνεται ότι θα συνεχιστεί.
3. Ο πόλεμος συνιστά απολύτως θεμιτό συνταγματικά λόγο για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Το άρθρο 41 του Συντάγματος προβλέπει ότι η κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει την ανανέωση της λαϊκής εντολής για την «αντιμετώπιση εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας». Ο πόλεμος αποτελεί σαφώς τέτοιο θέμα πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Επομένως, μια απόφαση του πρωθυπουργού για πρόωρες εκλογές δεν μπορεί να βληθεί θεσμικά.
4. Αλλά ούτε για πολιτική ανακολουθία και αναξιοπιστία θα μπορούσε να εγκληθεί ο Μητσοτάκης σε περίπτωση που στήσει τις κάλπες. Ο πόλεμος συνιστά μια αιτία ανωτέρας βίας που μπορεί να δικαιολογήσει την αναίρεση της δέσμευσής του για ολοκλήρωση της τετραετίας. Είναι ένα πραγματικό νέο δεδομένο, που μεταβάλλει πλήρως το πολιτικό πλαίσιο.
Από τη σκοπιά της κυβέρνησης, οι πρόωρες εκλογές μοιάζουν η πιο λογική επιλογή αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, πολλές φορές η αλαζονεία της εξουσίας δημιουργεί υπέρμετρη αυτοπεποίθηση που οδηγεί σε άστοχες αποφάσεις.
