Πριν από μερικά χρόνια, ο Κώστας Σπαθαράκης, η ψυχή των εκδόσεων «Αντίποδες», μετέφρασε στα ελληνικά ένα ωραίο βιβλίο του Γερμανού συγγραφέα Άλμπερτ Χίρσμαν (1915-2012): την Αντιδραστική Ρητορική. Αν προσπαθούσαμε να συνοψίσουμε το μήνυμα όσων εχθρεύονται τις μεγάλες αλλαγές, λέει ο Χίρσμαν, θα ξεχωρίζαμε τρία επιχειρήματα: Οι προσπάθειες να αλλάξουν δραστικά τα πράγματα
- καταλήγουν στο αντίθετο αποτέλεσμα
- είναι μάταιες
- βάζουν σε κίνδυνο σημαντικά επιτεύγματα που πρέπει να προφυλαχθούν
Οι δυνάμεις που προσπάθησαν να εκπροσωπήσουν το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του 2015 – πρώτα η Λαϊκή Ενότητα, τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, και μέχρι φέτος τον Ιούνιο το «ΜΕΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη», ηττήθηκαν από τρεις φορές η καθεμιά σ’ αυτά τα οχτώ χρόνια. Κι ιδίως το τοπίο που έχουμε μπροστά μας απο τις 25 Ιουνίου, το δείχνει πέρα από κάθε αμφιβολία: το νικητήριο ΟΧΙ του 2015 παραείναι παλιά ιστορία για να την υπερασπίζεται ακόμα κανείς. «Ο κόσμος θέλει κανονικότητα», λέγεται από όλο και περισσότερους μετά τις τωρινές διπλές εκλογές.
Γιατί να λέμε για το ΟΧΙ τόσα χρόνια μετά;
- από το ίδιο εκείνο βράδυ της 5ης Ιουλίου, κατέληξε στο αντίθετο αποτέλεσμα – στο «ΝΑΙ» και το τρίτο μνημόνιο
- αποδείχτηκε μάταιο: δεν τερμάτισε τη λιτότητα
- έβαλε σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας (τουλάχιστον όπως ισχυρίστηκαν, και ισχυρίζονται ακόμα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ), στο δε εσωτερικό δημιούργησε (ή απλά ανέδειξε) διαιρέσεις.
Χρειάζεται άραγε να επιχειρηματολογήσουμε περισσότερο για το προφανές; Η απώθηση του «Όχι» σα νάταν νεανική τρέλα ή ντροπή, το να ξεχάσουμε ότι πριν χάσουμε νικήσαμε θεούς και δαίμονες (εν μέσω κλειστών τραπεζών, παρά την επικοινωνιακή υπεροπλία της Δεξιάς), το να διαγράψουμε την πρόσφατη ιστορία μιας ταξικής νίκης από αυτές που δεν περισσεύουν σε όλη τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, θα είναι άλλη μια νίκη των ηττημένων της 5ης Ιουλίου. Άλλη μια νίκη των αντιδραστικών. Έχει μήπως δίκιο η ρητορική τους;
