Την περασμένη Κυριακή το βράδυ η Αθήνα έζησε ένα πρωτόγνωρο δρώμενο. Ένα πλήθος απαρτιζόμενο κατά κύριο λόγο από νέους ανθρώπους, είτε παρακολουθούσε κάτω από το ψιλόβροχο τις ταινίες που προβάλλονταν υπαίθρια στην πλατεία Κοραή και στο πεζοδρόμιο της Ακαδημίας έξω από την Ίριδα, είτε στεκόταν σε τεράστιες ουρές για να δει δωρεάν τις ταινίες που προβάλλονταν στο Ιντεάλ και το Άστορ. Το δρώμενο «Η πόλη μας, τα σινεμά μας» που οργανώθηκε για την υπεράσπιση των ιστορικών κινηματογράφων του Κέντρου που κινδυνεύουν να μετατραπούν σε ξενοδοχεία, στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Ανοίγει δε δύο μείζονα ζητήματα.
Το πολιτικό και το πολιτιστικό
Το πρώτο ζήτημα που ανοίγει έχει να κάνει με τον χαρακτήρα του δρώμενου. Πώς θα χαρακτηρίζαμε την πρωτοβουλία για την υπεράσπιση των σινεμά της Αθήνας; Πολιτιστική ή πολιτική; Από μια σκοπιά, είναι καθαρά πολιτιστική: μαζεύτηκε κόσμος να παρακολουθήσει κινηματογράφο. Από μια άλλη σκοπιά, είναι βαθιά πολιτική γιατί στρέφεται ενάντια στον πυρήνα του μοντέλου ανάπτυξης και υπερασπίζεται το δικαίωμα στην πόλη. Στην πραγματικότητα το δρώμενο ήταν ένα υβρίδιο το οποίο παρήγαγε ένα μεγάλο πολιτικό γεγονός την ίδια στιγμή που δημιουργούσε πολιτισμό.
Το υβριδικό αυτό δρώμενο στήθηκε από τους αιθουσάρχες και τον κόσμο του κινηματογράφου. Ευτυχώς δηλαδή. Γιατί ο κόσμος των κινημάτων και της Αριστεράς δεν θα έστηνε μια ανάλογη κατάσταση, εγκλωβισμένος σε μια στενή (και ξεπερασμένη) αντίληψη του «πολιτικού». Για να μη μιλήσουμε για τη διαχρονική υποτίμηση του «αμιγώς πολιτιστικού»…
Η πόλη και το μοντέλο ανάπτυξης
Το δεύτερο ζήτημα αφορά βέβαια αυτό καθαυτό το περιεχόμενο της κινητοποίησης. Η υπεράσπιση των ιστορικών κινηματογράφων της Αθήνας δεν στρέφεται ενάντια στη λιτότητα ή την ανεργία, όπως συμβαίνει συνήθως. Στρέφεται ενάντια σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που προκαλεί εξαιρετικά αρνητικές παρενέργειες.
Ο όμιλος Μήτση για να μετατρέψει σε ξενοδοχείο το Μέγαρο Σλήμαν-Μελλά στο οποίο στεγάζεται εδώ και έναν αιώνα ο κινηματογράφος Ιντεάλ, δηλώνει ότι θα επενδύσει 36 εκατομμύρια και θα δημιουργήσει 150 θέσεις εργασίας. Συνήθως τα νούμερα στις ανακοινώσεις των νέων επενδύσεων είναι φουσκωμένα, αλλά σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μεγάλη επένδυση που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Στους ωφελημένους θα είναι και ο ε-ΕΦΚΑ ο οποίος θα εισπράττει μηνιαίο μίσθωμα 70.000. Έχουμε λοιπόν μια μεγάλη επένδυση, που δημιουργεί θέσεις εργασίας κι ενισχύει το ταμείο του βασικού φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Κι όμως αντί για εκφράσεις ευαρέσκειας έχουμε ένα μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας. Ένα κύμα τόσο ισχυρό μέσα στην πόλη που αναγκάζει ακόμα και τον Μπακογιάννη να πάρει μια (ψευδεπίγραφη και δημαγωγική) θέση υπέρ των κινηματογράφων που κινδυνεύουν να γίνουν ξενοδοχεία.
Οι κάτοικοι της Αθήνας (ακόμα και αυτοί που δεν είναι προοδευτικοί) καταλαβαίνουν (γιατί το ζουν καθημερινά) ότι το κύμα του υπερτουρισμού πνίγει την πόλη τους. Καταλαβαίνουν ότι αν κλείσουν τα σινεμά και όλα τα κτίρια του Κέντρου μετατραπούν σε ξενοδοχεία και Airbnb η Αθήνα θα γίνει μια πόλη αποκλειστικά για τουρίστες -ήδη αυτό συμβαίνεις σε αρκετές γειτονιές του Κέντρου. Οι κάτοικοι της Αθήνας καταλαβαίνουν ότι αυτό το μοντέλο ανάπτυξης τους στερεί το δικαίωμα στη πόλη, το δικαίωμα σε μια στοιχειώδη ποιότητα ζωής.
Μιλώντας λοιπόν για το Ιντεάλ και το Άστορ, στην πραγματικότητα μιλάμε για την πόλη ως πεδίο κοινωνικού ανταγωνισμού, καθώς και για την καπιταλιστική ανάπτυξη που απαλλοτριώνει τα κοινά αγαθά για να μετατρέψει σε ιδιωτικά κέρδη. Μιλώντας για το Σινεμά , μιλάμε για την ανάγκη να μπει φραγμός στο Κεφάλαιο.
