Ο δικηγόρος του αναρχικού απεργού πείνας Γιάννη Μιχαηλίδη, Γιώργος Κακαρνιάς μίλησε στο Κόκκινο και το Μαύρο και τον Δημήτρη Μπιτουλά-Κουρούση, με τη σύμφωνη γνώμη του απεργού, σε μια προσπάθεια δημοσιοποίησης της υπόθεσης. Αφορμή για τη συνέντευξη είναι η σημερινή (2 Ιουνίου) συγκέντρωση αλληλεγγύης, που θα γίνει στις 7:00 μ.μ., στην πλατεία Συντάγματος (περισσότερα εδώ). Ευχόμαστε νίκη στον αγώνα του Γιάννη Μιχαηλίδη και ελπίζουμε να είναι σύντομα ελεύθερος.

***

Δ.Μ.: Γιώργο, καλημέρα. Θέλεις να μας πεις δυο λόγια για την υπόθεση; Για ποιο λόγο βρίσκεται σε απεργία ο Γιάννης Μιχαηλίδης;

Γ.Κ.: Ο Γιάννης Μιχαηλίδης έχει συμπληρώσει το ελάχιστο όριο κράτησής του από τον Δεκέμβρη και βάσει νόμου έχει πλέον το δικαίωμα να ζητήσει από το αρμόδιο συμβούλιο πλημμελειοδικών να αποφυλακιστεί με όρους. Βρίσκεται στην φυλακή για 8,5 έτη, έχοντας αντιμετωπίσει ένα διαρκές κυνηγητό από τις αρχές, αλλεπάλληλες προφυλακίσεις, διώξεις και βαρύτατες καταδίκες, κάποιες εκ των οποίων παράλογες ακόμα και για τα ελληνικά δικαστικά δεδομένα. Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι το 2019 λάμβανε τακτικές και εκπαιδευτικές άδειες, μέχρι που μετά την μεταγωγή του σε αγροτικές φυλακές, ξαφνικά του ανακοινώνεται ότι δεν θα συνεχίσει να παίρνει με το σκεπτικό ότι οι αγροτικές φυλακές ήταν μακριά από την σχολή του. Ακριβώς στο ίδιο χρονικό σημείο ασκείται σε βάρος του και σε βάρος πολλών άλλων πολιτικών κρατούμενων μία άδικη και εκδικητική ποινική δίωξη για στάση στις φυλακές Κορυδαλλού, που τότε ήταν σε βαθμό κακουργήματος ενώ σήμερα είναι πλημμέλημα και παραμένει σε εκκρεμότητα χωρίς να έχει προσδιοριστεί καν δικαστήριο.

Κατόπιν αυτών, τον Ιούνιο του 2019 ο Γ.Μ. επιλέγει την φυγή από τις αγροτικές φυλακές. Συλλαμβάνεται περίπου 7 μήνες αργότερα και καταδικάζεται για μία σειρά νέων αδικημάτων. Πλέον, έχοντας εκτίσει το ελάχιστο όριο για όλα τα αδικήματα στα οποία έχει καταδικαστεί, έχει ήδη μία απορριπτική απόφαση του συμβουλίου πλημμελειοδικών.

Να πούμε εδώ ότι το σκεπτικό της απόρριψης της αίτησής του είναι η φυγή του από τις αγροτικές φυλακές και η τέλεση αδικημάτων στο διάστημα της φυγής, πράξεις για τις οποίες δικάστηκε και καταδικάστηκε. Ωστόσο η άλλη πλευρά είναι ότι μέχρι το 2019 είχε λάβει πολύ μεγάλο αριθμό αδειών χωρίς ποτέ να παραβιάσει τους όρους, συνεχίζει να σπουδάζει έχοντας περάσει όλα τα θεωρητικά μαθήματα της σχολής και θέλει επιτέλους να του δοθεί η δυνατότητα να ζήσει σε καθεστώς ελευθερίας, όπως δικαιούται.

Δυστυχώς η απόρριψη της αίτησης αποφυλάκισης καθιστά την κράτηση «αορίστου χρόνου», αφού το συμβούλιο ουσιαστικά λέει στον κρατούμενο ότι δεν είναι «ακόμη» έτοιμος να βγει γιατί συνεχίζει να αποτελεί κίνδυνο για το κοινωνικό σύνολο, χωρίς να του λέει πόσο διαρκεί αυτό το «ακόμη».

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο κρατούμενος θα έρχεται στο συμβούλιο κάθε δυο μήνες, αυτό θα του απορρίπτει τις αιτήσεις χωρίς να του λέει πότε θεωρείται έτοιμος να βγει. Δημιουργεί δηλαδή για τον κρατούμενο ένα τούνελ χωρίς φως. Αυτή η πρακτική είναι συνήθης και δεν εφαρμόζεται μόνο στον Γιάννη. Έχουμε περιπτώσεις όπου άνθρωποι έχουν συμπληρώσει το ελάχιστο όριο εδώ και δυόμιση χρόνια και δεν τους αποφυλακίζουν με πάσης φύσεως δικαιολογίες, παρατείνεται συνεπώς η κράτηση αόριστα μέχρι την έκτιση ολόκληρης της ποινής. Αυτή η πρακτική εντάσσεται σε ένα πλαίσιο όξυνσης της καταστολής. Το έχουμε δει και σε άλλες περιπτώσεις, με χαρακτηριστική  περίπτωση αυτή του Δημήτρη Κουφοντίνα, στον οποίο έκοψαν τις άδειες με μια ακροβασία και σε συνέχεια ερμήνευσαν μία σαφή διάταξη όπως ήθελαν για να του στερήσουν το δικαίωμα να ζητήσει από το συμβούλιο την απόλυσή του.

Η πρακτική αυτή έχει εγκλωβίσει αμέτρητους κρατούμενους σε μια κατάσταση στην οποία ούτε άδεια μπορούν να πάρουν, ούτε να αποφυλακιστούν, κλέβοντάς τους έτσι χρόνια από τη ζωή τους ενώ βάσει νόμου θα μπορούσαν να έχουν βγει. Αυτή η ομηρία δεν συνάδει με τον “σωφρονιστικό” χαρακτήρα του δικαίου, χαρακτήρας που θεσμικά έχει κατοχυρωθεί στο ελληνικό ποινικό δίκαιο. Περιμένουμε λοιπόν την απόφαση του συμβουλίου, η οποία αν είναι αρνητική θα προσφύγουμε στο ανώτερο δικαστικό όργανο, το συμβούλιο εφετών. Η αίτησή του συζητήθηκε στις 12/5 και περιμένουμε την απόφαση, η οποία υποθέτουμε θα βγει σύντομα, δεδομένου του ότι γνωρίζουν ότι ο κρατούμενος βρίσκεται σε απεργία πείνας.

Ο Γιάννης Μιχαηλίδης ξεκίνησε την απεργία πείνας στις 23/5. Έχει ήδη χάσει βάρος και παρακολουθείται από τον γιατρό της φυλακής. Είναι σε καλή κατάσταση αλλά πρέπει να γνωρίζουν άπαντες ότι έχει κάνει και στο παρελθόν απεργία πείνας μεγάλης διάρκειας πράγμα που -σύμφωνα με τους γιατρούς- επιβαρύνει την κατάστασή του και θέλει ιδιαίτερη προσοχή.

Δ.Μ.: Θεωρείς ότι η άρνηση των μηχανισμών αυτών να απελευθερώσουν τον Γιάννη είναι μια εκδίκηση απέναντι στην πορεία του, λόγω του ότι (όπως έχουμε πολλές φορές ακούσει) “δεν έχει μετανοήσει”;

Γ.Κ.: Ο Γιάννης Μιχαηλίδης είναι ένας άνθρωπος ο οποίος από την πρώτη στιγμή που συνελήφθη και φυλακίστηκε έχει μια συγκεκριμένη στάση απέναντι στα δικαστήρια, η οποία -ανεξάρτητα με το αν αποδεχόταν τις πράξεις για τις οποίες κατηγορήθηκε- ήταν στάση συνέπειας, αξιοπρέπειας και ειλικρίνειας. Ο Γιάννης υπηρέτησε αυτή του τη στάση μέχρι τέλους γεγονός το οποίο ενόχλησε. Αυτές οι εκδικητικές πρακτικές, που προκύπτει από την πολιτική του ταυτότητα, είναι συνηθισμένη ενάντια σε άτομα που ανήκουν στον αναρχικό χώρο και έχουν πολλές εκφάνσεις, είτε με στέρηση αδειών, είτε με άρνηση υφ’ όρων απόλυσης. Αυτή η ειλικρίνεια του Γιάννη, αντί να ληφθεί υπόψη υπέρ του, χρησιμοποιείται εναντίον. Δεν είναι ο κρατούμενος που θα πέσει στα γόνατα ζητώντας συγγνώμη, αντίθετα, απαντά ευθέως ότι οι επιλογές του προέκυψαν από τις καταστάσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπος και οι οποίες οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην πολιτική του ταυτότητα.

Δ.Μ.: Θεωρείς ότι αυτή η υπόθεση, σαν νομικό και πολιτικό επίδικο αφορά και τον κόσμο ο οποίος δεν εμπλέκεται στα κινήματα, και αν ναι πώς;

Γ.Κ.: Ναι, και θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Όταν ένα νομικό εργαλείο καταστολής εφαρμόζεται πάνω σε μια συγκεκριμένη ομάδα, ακολουθεί η γενίκευσή του σαν πετυχημένο πείραμα. Παράδειγμα είναι το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα για την εγκληματική οργάνωση και η πρόσφατη τροποποίησή του. Με την πρόσφατη τροποποίηση, ακόμα και η καταδίκη για πλημμεληματική  οργάνωση –ή συμμορία, όπως λεγόταν παλιότερα– οδηγεί υποχρεωτικά στην φυλακή, χωρίς δικαίωμα αναστολής μέχρι το εφετείο.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει πρακτικά και με το άρθρο 187Α ΠΚ για την «τρομοκρατική οργάνωση» που αν και ο νόμος δεν το λέει ρητά, σπανίως δεν προφυλακίζεται ο κατηγορούμενος και σπανίως δεν οδηγείται στην φυλακή μετά την πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση.

Υπάρχει κόσμος που μπορεί να πει «και τι με νοιάζει εμένα, αυτό αφορά τους τρομοκράτες» ή για τους καταδικασθέντες σε πλημμεληματικές ποινές να πει «εντάξει, κλεφτρόνια είναι, τι με νοιάζει». Η απάντηση εδώ κρύβεται στην προαναφερθείσα γενίκευση: αν για παράδειγμα σε κάποιο σπιτικό κοπεί το ρεύμα και καλέσει ένα συνεργείο να το επαναφέρει, ο εισαγγελέας μπορεί να θεωρήσει ότι αυτό το συνεργείο, το οποίο τελεί την αξιόποινη πράξη της ρευματοκλοπής, είναι οργάνωση που τελεί πλημμελήματα και η ποινή θα είναι φυλάκιση. Θέλω να πω δηλαδή ότι υπάρχουν πολλές προεκτάσεις που δεν μπορεί ο κόσμος να αντιληφθεί όταν αυστηροποιείται το νομικό πλαίσιο.

Δ.Μ.: Θεωρείς ότι εντάσσεται η σκλήρυνση του πλαισίου σε μια στοχευμένη πολιτική λογική;

Γ.Κ.: Η υπέρμετρη αυστηροποίηση είναι πολιτική απόφαση η οποία διοχετεύεται στο κοινό με διάφορους τρόπους και ειδικά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ως αυταπόδεικτη αλήθεια. Έχουμε δηλαδή εγκληματικότητα, επειδή λέμε ότι έχουμε εγκληματικότητα. Την πατάσσουμε, επειδή λέμε ότι την πατάσσουμε. Αν ο κόσμος παρακολουθούσε τι γίνεται με την πραγματικά σκληρή εγκληματικότητα (εκτελέσεις συμβολαίων, trafficking, εμπόριο ναρκωτικών κλπ), θα έβλεπε ότι τίποτα από αυτά δεν πατάσσεται.

Το 2019 ψηφίστηκε ένας νέος ποινικός κώδικας, με τα χίλια στραβά που είχε, ο οποίος όμως έφερε και μια φιλελευθεροποίηση των ποινών, μικρότερες δηλαδή ποινές και για σοβαρά αδικήματα και για τα ήσσονος σημασίας. Μετά από δυόμιση χρόνια εφαρμογής, παρέμεινε η ελάφρυνση των ποινών μόνο στα οικονομικά αδικήματα ενώ για όλα τα υπόλοιπα εγκλήματα οι ποινές αυξήθηκαν.  Κρατήθηκαν δηλαδή ελαφριές ποινές για πάσης φύσεως απατεώνες, καταχραστές δημοσίου χρήματος και white collar εγκληματιών ενώ το προαναφερθέν  άρθρο 187 ΠΚ τροποποιήθηκε «για να πάνε φυλακή τα κλεφτρόνια». Άλλο παράδειγμα η επαναφορά των ισοβίων ως μόνης ποινής για την ανθρωποκτονία, ενώ το 2019 προστέθηκε και η κάθειρξη και ο δικαστής έκρινε αν έπρεπε να βάλει ισόβια ή όχι. Φαίνεται λοιπόν ότι η σκλήρυνση είναι ξεκάθαρη πολιτική επιλογή των κυβερνόντων.

Δ.Μ.: Βλέπουμε αυτή την πολιτική επιλογή αυστηροποίησης να προσπαθούν να τη θεμελιώσουν σε κοινωνικές διεκδικήσεις, να γίνουν δηλαδή αυστηρότερες οι ποινές σε εγκλήματα που ξεσηκώνουν το κοινωνικό αίσθημα. Βγήκε πρόσφατα ένα ωραίο κείμενο με τοποθετήσεις ανθρώπων που γνωρίζουν αυτά τα θέματα. Εσύ θεωρείς ότι τόσο ιστορικά, όσο και διεθνώς, η αυστηροποίηση έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της εγκληματικότητας;

Γ.Κ.: Όχι, ακριβώς το αντίθετο. Καταρχάς, εδώ έχουμε μια πολιτική και επικοινωνιακή εκμετάλλευση της επικαιρότητας. Για παράδειγμα, μια περίπτωση παιδοκτονίας απασχολεί την επικαιρότητα εδώ και τρεις μήνες, ενώ σε μια άλλη περίπτωση, όπου δολοφονήθηκαν με βάναυσο τρόπο γονείς και παιδιά στην Αμαλιάδα, τα μίντια ασχολήθηκαν δύο μέρες, μάλλον επειδή τα θύματα δεν ήταν Έλληνες.

Ενώ λοιπόν συγκεκριμένα εγκλήματα χαίρουν υπερπροβολής, παρατηρούμε ευκαιριακή νομοθέτηση ανάλογα με το πώς βολεύει. Για την αθλητική βία, μετά από τη βίαιη δολοφονία του Άλκη στη Θεσσαλονίκη, το αποτέλεσμα είναι ότι όποιος καταδικαστεί για αθλητική βία να πηγαίνει στη φυλακή. Ακόμα και για πλημμέλημα. Και με την ευκαιρία, τροποποιήθηκε και το άρθρο 187 ΠΚ που σας είπα.

Αυτή η ευκαιριακή νομοθέτηση έχει δεχτεί κριτική ακόμα και από τα συντηρητικά κομμάτια του νομικού κόσμου, που υποστηρίζουν ότι δεν γίνεται να νομοθετούν α λα καρτ, ανάλογα με το τι υπάρχει στην επικαιρότητα και μετά να μιλούν για πάταξη του εγκλήματος. Αυτό το μοντέλο εξάλλου δεν έχει οδηγήσει πουθενά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ΗΠΑ, όπου υπάρχει σκληρότατη καταστολή και ποινές (ακόμα και θανατική ποινή), αλλά ταυτόχρονα τεράστια εγκληματικότητα.

Δ.Μ.: Επιστρέφοντας στους πολιτικούς κρατούμενους, θεωρείς ότι το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα, τόσο κατά τη διάρκεια της δίκης όσο και κατά τη διάρκεια της φυλάκισης, είναι αυστηρότερο από ότι είναι στους ποινικούς κρατούμενους, τι γίνεται στο εξωτερικό;

Γ.Κ: Ξεκινώντας από το δεύτερο, δεν μπορώ να σου απαντήσω για άλλα νομικά συστήματα για το τι γίνεται ενόσω βρίσκονται οι κρατούμενοι στη φυλακή, αλλά οι ποινές στην Ελλάδα για «πολιτικά» αδικήματα είναι πολλαπλάσιες.  Ακόμα και αν συγκρίνουμε με χώρες που έχουν δεχθεί δολοφονικές τρομοκρατικές επιθέσεις από νεοναζί και μέλη του ισλαμικού κράτους, οι ποινές των πολιτικών κρατουμένων της Ελλάδας είναι αυστηρότερες. Υπάρχει επίσημη έκθεση στην Ε.Ε. που αναφέρει τον μέσο όρο ποινών για τρομοκρατικά αδικήματα, στην Ελλάδα είναι σταθερά πάνω από 15-16 χρόνια ενώ στη Γαλλία και τη Γερμανία που συχνά τα αδικήματα συμπεριλαμβάνουν ανθρωποκτονίες, ο μέσος όρος ποινών για «τρομοκρατία» είναι κάτω από 10 χρόνια, αυτό δεν το λέω για να δείξω την έλλειψη αυστηρότητας σε αυτές τις χώρες, αλλά για να καταδείξω την αυξημένη αυστηρότητα στην Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τη μεταχείριση ποινικών και πολιτικών, υπάρχει μια εκδικητική μεταχείριση σε αυτούς που λέμε πολιτικούς κρατούμενους στην Ελλάδα η οποία εκφράζεται με άρνηση αδειών, άρνηση μεταγωγής σε φυλακή κοντά στον τόπο κατοικίας, με άρνηση υφ’ όρων απόλυσης κλπ.

Εκτός βέβαια από τους πολιτικούς κρατούμενους, αυτές οι πρακτικές χρησιμοποιούνται κατά κόρον απέναντι και σε αλλοδαπούς. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ουσιαστική στέρηση άδειας αν ο κρατούμενος δεν έχει σταθερή κατοικία ή δεν έχει καθόλου δεσμούς στην Ελλάδα, ενώ ο νόμος ρητά αναφέρει ότι δεν υπάρχει κάποια τέτοια προϋπόθεση. Ζητάνε, λοιπόν, από αυτούς τους ανθρώπους να βρουν ένα άλλο άτομο να κάνει μια υπεύθυνη δήλωση, ότι θα έχει τον κρατούμενο «υπό την ευθύνη του» στην άδεια. Πρόκειται, όμως, για άτομα που έχουν λίγο καιρό στην Ελλάδα: πού να βρουν κάποιον να υπογράψει; Σκεφτείτε το παράδειγμα ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί για «παράνομο trafficking μεταναστών» και οι οποίοι συχνά δεν είναι διακινητές, αλλά θύματα, και δεν έχουν κανέναν δικό τους άνθρωπο στη χώρα.

Δ.Μ.: Σε ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σου και, με την ευκαιρία, δηλώνουμε την αλληλεγγύη μας στην απεργία πείνας του Γιάννη Μιχαηλίδη.

Δείτε εδώ το κείμενο του απεργού.

Διαβάστε επίσης

Δίκη Πολύκαρπου Γεωργιάδη: μια κακόγουστη φάρσα της «Αντιτρομοκρατικής»

Ενάμιση χρόνο πριν, την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020, ο αγωνιστής Πολύκαρπος Γεωργιάδης…

Εντουάρ Λουί: «Ενάντια στον φασισμό, θα πάω να ψηφίσω έναν υποψήφιο που μισώ βαθιά»

Τον Εντουάρ Λουί, μια από τις πιο μαχητικές φωνές υπέρ της εργατικής…