Αμέσως μετά την έναρξη του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, η γερμανική κυβέρνηση τοποθετήθηκε μαζί με τις άλλες χώρες του ΝΑΤΟ: όχι μόνο καταδικάζοντας την επίθεση -που είναι σωστό από κάθε άποψη- αλλά επιπλέον προμηθεύοντας όπλα στην Ουκρανία και εξοπλίζοντας τον γερμανικό στρατό.
Μέχρι τώρα, η Γερμανία ακολουθούσε τη σταθερή πολιτική να μην προμηθεύει όπλα σε περιοχές ένοπλων κρίσεων. Πλέον, η γερμανική κυβέρνηση εγκαταλείπει αυτή τη γραμμή: αυτή τη στιγμή, γίνεται λόγος ότι θα αποστείλει στην Ουκρανία περισσότερους από 3.000 αντιαρματικούς πυραύλους, σχεδόν 3.000 αντιαεροπορικούς πυραύλους και δεκάδες πυροβόλα. H ειρωνεία είναι ότι ορισμένα από αυτά παρήχθησαν στη Ρωσία και περιήλθαν στην κατοχή της Bundeswehr (του γερμανικού στρατού) από τα αποθέματα του στρατού της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, μετά την επανένωση.
Επιπλέον, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα δρομολογήσει ένα πρόγραμμα ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον περαιτέρω εξοπλισμό της Bundeswehr («εξοπλισμός-μπαζούκα»). Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να τροποποιηθεί το Σύνταγμα και να δημιουργηθεί ειδικός προϋπολογισμός. Η συνταγματική τροπολογία είναι πιθανό να περάσει εύκολα από το κοινοβούλιο, αφού μόνο το Αριστερό Κόμμα (Die Linke) έχει αντιρρήσεις. Οι Πράσινοι, οι οποίοι αρχικά αναπτύχθηκαν στο κίνημα της ειρήνης τη δεκαετία του 1980, έχουν «ξεχάσει» εδώ και καιρό τις ρίζες τους. Θυμόμαστε την έγκριση του κόμματος για τον βομβαρδισμό της Σερβίας το 1999, ο οποίος ήταν παράνομος, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Η έγκριση των μέτρων αυτών από τα μέσα ενημέρωσης είναι σχεδόν καθολική και ευρεία από τον πληθυσμό. Σχεδόν το 78% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση ενέκρινε τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία (το Φεβρουάριο, τα 3/4 ήταν ακόμη κατά των παραδόσεων όπλων). Επιφυλάξεις υπάρχουν στην Ανατολική Γερμανία (34% αποδοκιμασία), μεταξύ των υποστηρικτών της Αριστεράς (34%) και μεταξύ της άκρας δεξιάς AfD (52% αποδοκιμασία).
Το ίδιο ισχύει και για τον περαιτέρω εξοπλισμό του στρατού. Εδώ, ωστόσο, περίπου το 50% των υποστηρικτών της Die Linke είναι εναντίον.
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο
Όσον αφορά τις προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, οι σκληροπυρηνικοί της πλήρους κατάργησης δεν μπόρεσαν να επικρατήσουν, μέχρι στιγμής. Μέχρι την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Γερμανία προμηθευόταν περίπου το 1/3 του πετρελαίου της, το ήμισυ του άνθρακα και πάνω από το ήμισυ του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία. Μετά την έναρξη του πολέμου, σταμάτησε η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nordstream 2 -ένα παλιό αίτημα των ΗΠΑ- και μειώθηκαν οι εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αν είχαν αμέσως σταματήσει εντελώς, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες απώλειες παραγωγής στη γερμανική βιομηχανία, κάτι που η κυβέρνηση δεν θέλει να διακινδυνεύσει. Έτσι, επί του παρόντος, η Ρωσία συνεχίζει να λαμβάνει καθημερινά, όχι μόνο από τη Γερμανία, αλλά και από άλλες δυτικές χώρες, σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ για το πετρέλαιο και το φυσικό της αέριο. Είναι προφανές ότι αυτό εξουδετερώνει σε μεγάλο βαθμό τις οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τη Δύση.
Παρ’όλο που ο αρμόδιος Γερμανός υπουργός Habeck (Πράσινοι) ταξίδεψε στο Κατάρ και στο Ντουμπάι την περασμένη εβδομάδα για να συνάψει μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι εισαγωγές φυσικού αερίου από εκεί δεν μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με το ρωσικό αέριο, το οποίο παραδίδεται μέσω χερσαίων αγωγών, το αραβικό αέριο πρέπει να μεταφέρεται ως υγροποιημένο αέριο. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες μεταφορικές δυνατότητες (αρκετά πλοία), αλλά και οι απαραίτητοι τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου αερίου (LNG) στη Γερμανία. Η Γερμανία θα μπορούσε να απαλλαγεί πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο το νωρίτερο το καλοκαίρι του 2023, χωρίς η γερμανική βιομηχανία να χρειαστεί να υποστεί μεγάλες απώλειες στην παραγωγή.
Ποια είναι η θέση της γερμανικής αριστεράς για τον πόλεμο;
Στην Ανατολική Γερμανία (τα λεγόμενα Νέα Ομοσπονδιακά Κρατίδια), υπήρχαν παραδοσιακά συμπάθειες προς τη Ρωσία. Αυτό μπορεί να συνδέεται με τη γερμανορωσική φιλία, από τη μία πλευρά, και τις επιφυλάξεις για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, από την άλλη.
Μπρέζνιεφ και Χόνεκερ
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το Αριστερό Κόμμα. Μέχρι την επίθεση του Πούτιν στην Ουκρανία, υπήρχαν αρκετοί «καταλαβαίνοντες τον Πούτιν» σε αυτό: το ΝΑΤΟ θα είχε επεκταθεί προς τα ανατολικά, αντίθετα με τις υποσχέσεις του, το 1990, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη σύμβαση 2+4 (δηλ. τα δυο γερμανικά κράτη από τη μία και οι σύμμαχοι του 2ου ΠΠ, ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, ΕΣΣΔ, από την άλλη πλευρά) για την επανένωση της Γερμανίας -οι υποσχέσεις αυτές υπήρχαν, ωστόσο δεν διατυπώθηκαν ποτέ γραπτώς- η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα ισοδυναμούσε με πλήρη περικύκλωση της Ρωσίας, κ.λ.π.
Οι φωνές αυτές σιώπησαν εντελώς μετά την επίθεση. Δύσκολα ακούγεται πια το «ναι, ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία, αλλά οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ κάνουν το ίδιο εδώ και χρόνια» ή το ακόμα πιο παράλογο «αλλά η Ρωσία δεν μπορεί να ανεχτεί την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ», που ακούμε σε ορισμένα τμήματα της ελληνικής αριστεράς (φυσικά, η πολιτική των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ πρέπει να επικρίνεται, αλλά τώρα το ζητούμενο είναι να καταδικάσουμε ανεπιφύλακτα τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία και να δηλώσουμε ότι ένας τέτοιος επιθετικός πόλεμος δεν μπορεί να δικαιολογηθεί καθόλου και με τίποτα).
Η ηγεσία του κόμματος και η κοινοβουλευτική ομάδα της Αριστεράς (Die Linke) καταδίκασε ξεκάθαρα την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, αν και η εσωκομματική τάση «Ρωσία-σήμερα (Russia-today)» δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια. Παρ’ όλα αυτά, τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να πιέζουν το κόμμα να τοποθετηθεί ακόμη πιο ξεκάθαρα, να καταδικάσει κάθε σχετικοποίηση της ρωσικής πολιτικής και να συμφωνήσει με τον εξοπλισμό της Ουκρανίας.
Ευτυχώς, το κόμμα έχει αποφύγει, μέχρι στιγμής, να στηρίξει αυτή την παράδοση όπλων στην Ουκρανία. Απορρίπτει, επίσης, το πρόγραμμα περαιτέρω εξοπλισμού. Αντίθετα, η Αριστερά απαιτεί:
«1. Τα ρωσικά στρατεύματα πρέπει να αποσυρθούν αμέσως!
- Οι κυρώσεις πρέπει να πλήξουν τη ρωσική βιομηχανία όπλων και τους συμμάχους του Πούτιν: Κατάσχετε την ξένη περιουσία των Ρώσων εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων!
- Όχι περαιτέρω εξοπλισμός, όχι ειδικά κονδύλια για την Bundeswehr στο σύνταγμα. Αντ’ αυτού, αφαιρέστε το “φρένο χρέους” από το σύνταγμα.
- Πρέπει να επενδυθούν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενεργειακή μετάβαση και την προστασία του κλίματος, για καλή εκπαίδευση και υγεία. Αυτό θα καταστήσει επίσης τον ενεργειακό εφοδιασμό της Γερμανίας πιο ανεξάρτητο.
- Μην διακινδυνεύσετε μια ανεξέλεγκτη επέκταση του πολέμου! Διαπραγματεύσεις και διπλωματία αντί για παραδόσεις όπλων σε ζώνες κρίσης και πολέμου.
- Προστατεύστε τους πρόσφυγες – όλους τους πρόσφυγες! Όχι επαναπροωθήσεις στα σύνορα της ΕΕ!»
Εδώ και λίγες μέρες υπάρχει μια έκκληση (γερμανικά, αγγλικά) στο διαδίκτυο για υπογραφή καλέσματος να σταματήσει η «εξοπλιστική τρέλα» και να ακουστεί ένα ηχηρό Όχι στον πόλεμο. Δημιουργήθηκε όχι μόνο από διάφορες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, αλλά και από ορισμένες περιφερειακές ενώσεις του Αριστερού κόμματος και την οργάνωση νεολαίας των σοσιαλδημοκρατών στη Βαυαρία. Ωστόσο, το αποτέλεσμα των υπογραφών, μέχρι στιγμής, φαίνεται μάλλον απογοητευτικό.
Οι εμπειρίες προηγούμενων δεκαετιών και αιώνων σχετικά με την κούρσα εξοπλισμών και τους πολεμικούς μηχανισμούς μοιάζει να έχουν ξεχαστεί. Για τις/τους νοσταλγούς, λοιπόν, εδώ είναι το ρεφρέν του Τραγουδιού του Γκαζιού των Rote Raketen (Κόκκινοι Πύραυλοι), από το 1928:
Πόλεμος στον πόλεμο! Η νίκη μας βάζει τέλος στις δολοφονίες,
οι γροθιές μας είναι το καλύτερο μέσο για την ειρήνη.
Διώχνει τα σύννεφα δηλητηριωδών αερίων από τον ορίζοντα,
ο στρατός της εργασίας – το Κόκκινο Μέτωπο!
Μόνο τότε η ειρήνη δεν θα διαταράσσεται πλέον,
όταν ο κόσμος ανήκει στο προλεταριάτο.
Γι’ αυτό ενταχθείτε στο Κόκκινο Μέτωπο!
Achim Rollhaeuser
