Ο Γκιλιέρμε Μπούλος (Guilherme Boulos) (1) είναι σύμμαχος της Μαρίνα Σίλβα (Marina Silva) (2) σε ένα αριστερό μέτωπο που ένωσε τις δύο δυνάμεις: το Κόμμα Σοσιαλισμού και Ελευθερίας (PSOL) και το REDE, το κόμμα των οικολόγων. Και οι δύο στηρίζουν τον Λούλα στην πορεία του προς το Πλανάλτο (Προεδρικό Μέγαρο) και αυτός ο καθηγητής πανεπιστημίου, με μεταπτυχιακό στην ψυχιατρική, φιλοδοξεί επίσης να διπλασιάσει την κοινοβουλευτική του ομάδα στο Κογκρέσο, η οποία έχει σήμερα οκτώ βουλευτές.
Gustavo Veiga από το Σάο Πάολο | Πηγή: Pagina 12 (30.9.2022) | Μετάφραση: Α.Λ.
***
Ποια συμπεράσματα βγάζετε από τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης του Μπολσονάρου;
Θα καταγραφεί στα βιβλία ως η χειρότερη κυβέρνηση στη δημοκρατική ιστορία της Βραζιλίας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό, διότι ήταν η χειρότερη από πολλές απόψεις. Από δημοκρατική πολιτική άποψη, επειδή κατέστρεψε τους θεσμούς, τη σχέση με το κοινοβούλιο και τη δικαστική εξουσία. Καθημερινά εκτοξεύει απειλές, αμφισβητεί το εκλογικό σύστημα με το οποίο εξελέγη ο ίδιος. Μιλάει υπέρ της δικτατορίας και του πραξικοπήματος. Όμως ήταν επίσης ο χειρότερος σε κοινωνικό επίπεδο – είχαμε εξαιρετικά σκληρές κυβερνήσεις στην ιστορία μας, ωστόσο, η κυβέρνηση Μπολσονάρου πέτυχε κάτι μοναδικό στον κόσμο: να επαναφέρει τη χώρα στον χάρτη της πείνας. Κανένα έθνος που εγκατέλειψε τον χάρτη της πείνας του ΟΗΕ δεν επέστρεψε έκτοτε. Η Βραζιλία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός τροφίμων στον κόσμο και έχει 33 εκατομμύρια πεινασμένους ανθρώπους.
Ο πρώην στρατιωτικός που διεκδικεί την επανεκλογή του βασίζεται σε οικονομικά στοιχεία για να πει ότι έκανε κάτι σωστό.
Υπήρχε μια προσδοκία μεταξύ των ελίτ, ότι θα υπήρχαν διεθνείς επενδύσεις, εμπιστοσύνη στις αγορές και όλα τα σχετικά, αλλά η Βραζιλία είχε ασήμαντη, γελοία ανάπτυξη. Επίσης, μας άφησε μια ανθρωπιστική τραγωδία, μια ανοιχτή πληγή. Μιλάμε για σχεδόν 700.000 νεκρούς. Και νεκροί όχι μόνο εξαιτίας του ιού… νεκροί εξαιτίας της αμέλειας, εξαιτίας ενός προέδρου που έλεγε ότι δεν πρόκειται να αγοράσει εμβόλια επειδή δεν είχαν γίνει δοκιμές, επειδή οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κροκόδειλους, κάτι που ακούγεται γελοίο, αλλά έχει κοστίσει ζωές και παραμονές των εκλογών ζήτησε συγγνώμη. Εκτός από όλες αυτές τις πτυχές, εκτός από την περιβαλλοντική τραγωδία, την καταστροφή της Αμαζονίας, μπορούμε να συνεχίσουμε να μιλάμε όλη μέρα για τις τραγικές πτυχές της κυβέρνησης Μπολσονάρου.
Ο Λούλα χρησιμοποίησε αρκετές φορές το επίθετο γενοκτόνος για να αναφερθεί στον Μπολσονάρου ή στις πολιτικές του. Συμφωνείτε;
Ο Μπολσονάρου είναι μέρος ενός κύματος ακροδεξιάς που, ευτυχώς, τουλάχιστον στη Λατινική Αμερική, βρίσκεται ήδη σε ύφεση. Αλλά δεν είναι απλώς άλλο ένα μέλος της ακροδεξιάς. Είναι ιδιαίτερα κακόβουλος, μακάβριος, και γι’ αυτό συμφωνώ απόλυτα με τον χαρακτηρισμό του ως γενοκτόνου. Τα τελευταία τρία χρόνια έχει γίνει μεγάλη συζήτηση στη Βραζιλία σχετικά με το αν θα του αποδοθεί ο χαρακτηρισμός. Γενοκτονία σημαίνει μαζικές, σκόπιμες δολοφονίες. Και αυτό ακριβώς συνέβη στη Βραζιλία. Το 2021, για πρώτη φορά, η χώρα είχε αρνητικό ρυθμό αύξησης του πληθυσμού λόγω των θανάτων από την πανδημία. Εαν ο πρόεδρος και ο υπουργός Υγείας έθεσαν τις δομές του βραζιλιάνικου κράτους σε συμμαχία με τον ιό, τότε υπήρξε γενοκτονία στη Βραζιλία.
Τι γνώμη έχετε για τις απειλές του Μπολσονάρου ότι δεν θα αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα αν χάσει την Κυριακή;
Θα πραγματοποιήσει αυτή την απειλή. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να μην το κάνει. Στη Βραζιλία θα ήταν απλά αδιανόητο, όταν ο Λούλα κερδίσει τις εκλογές, είτε στον πρώτο είτε στον δεύτερο γύρο, ο Μπολσονάρου να εμφανιστεί στην τηλεόραση και να πει: «Θέλω να συγχαρώ τον Λούλα, οι εκλογές ήταν καθαρές…» και αυτό γιατί ή έννοια της δημοκρατίας είναι εκτός του πλαισίου που αντιλαμβάνεται. Ως εκ τούτου, μόλις ηττηθεί θα αρνηθεί το εκλογικό αποτέλεσμα. Δεν πιστεύω, και λίγοι άνθρωποι στη Βραζιλία το πιστεύουν, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα μπουν σε μια περιπέτεια για χάρη του Μπολσονάρου, ακόμη και αν υπάρχουν τομείς με τις ίδιες ιδέες που τον ακολουθούν. Η Δικαστική Εξουσία θα εγγυηθεί το αποτέλεσμα των εκλογών. Το Κογκρέσο θα το αναγνωρίσει. Ο Τύπος και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης θα το αναγνωρίσουν επίσης. Αυτή είναι η πεποίθηση της πλειοψηφίας του βραζιλιάνικου λαού.
Αρα πού είναι ο κίνδυνος;
Δεν νομίζω ότι ο κίνδυνος είναι ένα πραξικόπημα με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Νομίζω ότι περισσότερο πιθανό είναι ένα σενάριο όπως αυτό στο Καπιτώλιο, πολιτικής βίας που παράγεται από ένοπλες ομάδες μπολσοναριστών, επειδή αυτό που έκανε ο πρόεδρος είναι να δημιουργήσει ένα είδος ιδιωτικής πολιτικής πολιτοφυλακής με τις λέσχες σκοποβολής. Διεύρυνε σημαντικά το δικαίωμα κατοχής όπλων και πάρα πολλοί άνθρωποι αγόρασαν, ορισμένοι μάλιστα βαριά όπλα. Έτσι, ο κίνδυνος είναι οι συντονισμένες ενέργειες αυτών των ομάδων για να δημιουργήσουν μια κατάσταση χάους και βίας. Για να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο αυτό, συγκροτήσαμε ένα πολύ ευρύ δημοκρατικό μέτωπο που το καταδικάζει. Δεύτερον: απευθύναμε κάλεσμα για παρεμπόδιση και αποτροπή κάθε τέτοιας απόπειρας. Και τρίτον, μια μεγάλη κινητοποίηση στους δρόμους, ελπίζω την επόμενη εβδομάδα, ώστε να γίνει σεβαστή η βούληση του λαού.
Αυξάνεται ο κίνδυνος που αναφέρετε αν ο Μπολσονάρου περάσει στον δεύτερο γύρο;
Γιατί ο δεύτερος γύρος είναι το χειρότερο σενάριο; Επειδή υπάρχει ένας ακόμη μήνας μέχρι τις 30 Οκτωβρίου. Και τις τελευταίες εβδομάδες είχαμε ήδη επεισόδια δολοφονιών στις Πολιτείες Σεαρά, Μάτο Γκρόσο, πριν από αυτές στην Πολιτεία Παρανά, άνθρωποι που δολοφονήθηκαν επειδή άσκησαν κριτική στον Μπολσονάρου και υπερασπίστηκαν τον Λούλα. Φαντάζεστε τι θα μπορούσε να συμβεί σε ένα πολωμένο δεύτερο γύρο; Θα ήταν πολύ πιο εύκολο να τον απομονώσουμε στον πρώτο γύρο από ό,τι στον δεύτερο. Επειδή στον πρώτο γύρο εκλέγονται επίσης 513 βουλευτές και 27 γερουσιαστές. Έτσι, αν έλεγε ότι «υπάρχει νοθεία», αυτό θα σήμαινε ότι υπήρξε νοθεία και στην ψηφοφορία για το Κογκρέσο. Και οι βουλευτές που βρίσκονται πιο κοντά στον Μπολσονάρου και θα έχουν εκλεγεί, θα μπορούσαν να πουν: «όχι, για μένα δεν υπήρξε νοθεία».
Τι ρόλο καλούνται να παίξουν στις εκλογές οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επί δεκαετίες υποστήριζαν τα πραξικοπήματα στην περιοχή;
Υπάρχουν δύο ζητήματα. Πρώτον, η θέση του Μπάιντεν. Η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βραζιλία αναγνώρισε πριν από λίγες ημέρες το εκλογικό σύστημα της Βραζιλίας. Νομίζω ότι αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι μια χώρα που αγαπά τη δημοκρατία. Το κάνουν επειδή, αν ο πρόεδρός τους στήριζε με τη στάση του τον Μπολσονάρου, αυτό θα μπορούσε να στραφεί εναντίον του, λόγω της σχέσης που ο Μπολσονάρου έχει με τον Τραμπ.
Ως μέλος ενός αριστερού μετώπου που υποστηρίζει τον Λούλα, ποιος θα είναι ο στόχος σας ως PSOL αν κερδίσει τις εκλογές;
Ο ρόλος μας θα είναι να ασκήσουμε πίεση από τα αριστερά, ώστε το πρόγραμμα για το οποίο εξελέγη ο Λούλα να πραγματοποιηθεί και να ανακληθεί το ανώτατο όριο δαπανών του προϋπολογισμού.
Ποιες πολιτικές του ΡΤ (Partido de los Trabajadores) κατά τη διάρκεια των χρόνων που ήταν στην κυβέρνηση υπερασπίζεστε και ποιες όχι;
Ορισμένες πολιτικές κατά τη διάρκεια των θητειών του Λούλα και της Ντίλμα ξεχώρισαν. Η προοδευτική αύξηση του κατώτατου μισθού ήταν σημαντική, η πολιτική επέκτασης των δημόσιων επενδύσεων σε έργα όπως το «Το Σπίτι μου, Η Ζωή μου» και σε κοινωνικά προγράμματα όπως το Bolsa Família, ή η επέκταση των δημόσιων πανεπιστημίων, όλα αυτά. Η εστίαση στην καταπολέμηση της πείνας. Μεταξύ των αρνητικών, υπάρχουν ζητήματα που δεν θίχτηκαν και τώρα είναι αναγκαίο να το κάνουμε. Μια προοδευτική φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία δεν ήταν στην ατζέντα της κυβέρνησης του PT και η οποία είναι απαραίτητη για τη Βραζιλία. Θα είναι αναγκαίο να θιχτούν προνόμια και να φορολογήσουμε περισσότερο τους εκατομμυριούχους, να μπει χέρι στα μερίσματα των τραπεζών. Για μένα αυτό είναι ένα βασικό ζήτημα.
Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η κληρονομιά του Λούλα;
Μίλησα μαζί του πριν από μερικές εβδομάδες και μου είπε το εξής: «Δεν είχα ανάγκη να γίνω ξανά πρόεδρος. Είμαι 76 ετών, τα προβλήματα που αντιμετώπιζα έχουν επιλυθεί, διότι όλες οι δίκες μου έχουν ακυρωθεί. Αν αποφάσισα να είμαι ξανά υποψήφιος είναι επειδή θέλω και πρέπει να κάνω περισσότερα απ’ ό,τι έκανα στις άλλες κυβερνήσεις». Τον πιστεύω και έχω μεγάλες ελπίδες ότι θα είναι ένας επίλογος που θα έχει τη σφραγίδα των λαϊκών συμφερόντων. Νομίζω ότι ο Λούλα θα μείνει στην ιστορία ως ο μεγαλύτερος λαϊκός ηγέτης στην ιστορία της Βραζιλίας.
_______________________________________
Σημειώσεις
1. Guilherme Boulos (1982): Βραζιλιάνος πολιτικός, ακτιβιστής και συγγραφέας. Είναι μέλος του Εθνικού Συντονισμού του Κινήματος των Αστέγων Εργαζομένων (Movimento dos Trabalhadores Sem-Teto – MTST). Έγινε γνωστός σε εθνικό επίπεδο το 2003, όταν συμμετείχε, ως μέλος του MTST, σε κατάληψη γης που ανήκε στην Volkswagen, στο Σάο Μπερνάρντο ντο Κάμπο. Ο Μπούλος προσχώρησε στο Κόμμα Σοσιαλισμού και Ελευθερίας (PSOL) το 2018 και ήταν υποψήφιος του PSOL για την προεδρία της Βραζιλίας στις γενικές εκλογές της ίδιας χρονιάς. Το 2020 ήταν ο υποψήφιος του PSOL για τη δημαρχία του Σάο Πάολο, προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο αλλά ηττήθηκε από τον υποψήφιο του Κόμματος της Βραζιλιάνικης Σοσιαλδημοκρατίας (PSDB) Μπρούνο Κόβας. Έχει περιγραφεί ως «κληρονόμος» του Λούλα ενώ, το 2021, επιλέχθηκε από το Time για τη λίστα Time 100 Next των αναδυόμενων ηγετών παγκοσμίως.
2. Η Marina Silva (1958): Βραζιλιάνα πολιτικός και περιβαλλοντολόγος. Είναι ιδρύτρια και πρώην εκπρόσωπος του κόμματος Δίκτυο για την Αειφορία (REDE). Κατά τη διάρκεια της πολιτικής της καριέρας, η Σίλβα διετέλεσε γερουσιαστής της Πολιτείας Άκρε μεταξύ 1995 και 2011 και υπουργός Περιβάλλοντος από το 2003 έως το 2008. Η Σίλβα ήταν μέλος του PT μέχρι το 2009.
