Με αφορμή την προχτεσινή παγκόσμια ημέρα ενημέρωσης για την απώλεια και τη σπατάλη τροφίμων, την 29η Σεπτεμβρίου, παρουσιάζουμε ένα ενδιαφέρον εγχείρημα της Κεντρικής Αγοράς της Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ Α.Ε.), που έχει καταφέρει να διασώζει την τροφή, να μειώνει τα οργανικά υπολείμματα και να ενισχύει τις ευπαθείς ομάδες της πόλης. Μιλήσαμε με τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΑΘ, Θόδωρο Παπαδόπουλο, για το πώς κατάφεραν να αποτελέσουν ένα παράδειγμα πανευρωπαϊκό.

Χ. Τι είναι το social plate;

Θ. Πριν από 6 χρόνια, όντας σε θέση διοίκησης (Αντιπρόεδρος) στην Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ Α.Ε.), με τον τότε πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΚΑΘ, Δημήτρη Χαμπίδη, αντιμετωπίσαμε μια πραγματικότητα που έλεγε ότι, στο τέλος κάθε μέρας, κατέληγαν στη χωματερή ολόκληροι κάδοι απορριμμάτων των 10 τόνων, γεμάτοι μέχρι επάνω με λαχανικά και φρούτα, παρόλο που πολλά από αυτά δεν ήταν για πέταμα.

Κι αυτό έχει να κάνει με το πώς λειτουργεί η χονδρεμπορική αγορά: οι χονδρέμποροι ανανεώνουν το εμπόρευμά τους κάθε μέρα, δεν μπορούν να κρατήσουν αποθέματα, γιατί τα φρούτα και τα λαχανικά είναι ευπαθή και θα πρέπει να μπορούν να διατηρηθούν κάποιες μέρες και στο μανάβικο. Οπότε, αν στους χονδρέμπορους ξεμένουν προϊόντα με διάρκεια ζωής λίγων ημερών, για να εξοικονομήσουν χώρο σε αποθήκες και ψυγεία για τα φρέσκα, τα πετάνε. Συγχρόνως, δεν τους συμφέρει να πληρώσουν μεροκάματα για να κάνουν διαλογή.

Σκεφτείτε ότι είμαστε τότε στο 2016, η προσφυγική κρίση είναι στο φόρτε της, απίστευτες ανάγκες κοινωνικές, κόσμος που δεν έχει να φάει κι εμείς πετάμε χρήσιμα τρόφιμα. Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν: τι μπορούμε να κάνουμε εμείς γι’ αυτό, ως εταιρία δημόσιου συμφέροντος. Έτσι ξεκίνησε η ιδέα, εκμεταλλευτήκαμε ένα πρόγραμμα Interreg Ελλάδα-Βουλγαρία και αξιοποιήσαμε τη χρηματοδότηση για να ξεκινήσουμε τη δράση μας. Βρήκαμε έναν αποθηκευτικό χώρο στην ΚΑΘ και απευθυνθήκαμε στους χονδρεμπόρους και τους είπαμε «μην πετάτε τα προϊόντα σας που δεν είναι εμπορεύσιμα, θέλουμε να τα φέρνετε σε μας. Γιατί, πρώτον, δεν θέλουμε να δημιουργούμε πρόσθετα οργανικά απορρίμματα που αυξάνουν τη ρύπανση, και δεύτερο και πολύ σημαντικό, εδώ έχουμε καλής ποιότητας τροφή!». Βρήκαμε ανταπόκριση και συμμετοχή από την πλευρά των εμπόρων, γιατί χωρίς αυτούς δεν μπορεί να λειτουργήσει το όλο εγχείρημα: ο άλλος μπορεί να σου πει «δικό μου είναι, ό,τι θέλω το κάνω». Ήταν όμως ελκυστική η ιδέα, τόσο για το περιβαλλοντικό περιεχόμενο, αλλά κυρίως για το κοινωνικό της περιεχόμενο. Και ξεκινήσαμε.

Η Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης ΑΕ δημιούργησε αυτή την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με την επωνυμία “Social Plate”, μέσα από το πρόγραμμα Interreg με ουσιαστικό περιεχόμενο. Μπορείτε να βρείτε όλα τα σχετικά στην ιστοσελίδα της.

Χ. Πώς εξελίχτηκε και πώς λειτουργεί η προσπάθεια;

Θ. Σιγά σιγά και με δαπάνες της εταιρίας, αξιοποιήσαμε έναν καλύτερο χώρο, και εγκαταστήσαμε έναν ψυκτικό θάλαμο, για να μπορούμε να συντηρήσουμε κι εμείς λίγες μέρες τα νωπά φρούτα και λαχανικά. Γιατί δεν προλαβαίνεις σε μια μέρα να κάνεις παραλαβή, διαλογή και να τα διανείμεις κιόλας. Δημιουργήσαμε ένα δίκτυο «ωφελούμενων» οργανώσεων, που έρχονται στις εγκαταστάσεις μας και τα παραλαμβάνουν. Ήμασταν από την αρχή ξεκάθαροι ότι δεν βάζουμε κανενός είδους διαχωρισμούς, φυλετικούς, θρησκευτικούς, κτλ. Το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι να δίνουμε τα νωπά τρόφιμα σε οργανώσεις που έχουν πραγματικά κοινωνικό έργο, και που είτε τα διανέμουν απευθείας είτε διανέμουν μαγειρεμένα γεύματα είτε και τα δύο.

Αυτή τη στιγμή δουλεύουμε με πάνω από 100 οργανώσεις, κυρίως από τη Θεσσαλονίκη, και κάποιες λίγες από τις γύρω περιοχές στην Κεντρική Μακεδονία, π.χ. από Πιερία, περιστασιακά. Κι έχει όλων των ειδών της αποχρώσεις, από συσσίτια εκκλησιών μέχρι αυτόνομες ομάδες-κουζίνες (για παράδειγμα, συλλογική κουζίνα στο Στέκι Μεταναστών, Άλμπατρος, κοινωνικά παντοπωλεία-δήμος, σύλλογοι πολυτέκνων, σύλλογοι κοινωνικής αλληλεγγύης, ΜΚΟ που ασχολούνται με μεταναστευτικές ανάγκες, συντηρούν σπίτια για ασυνόδευτα ανήλικα και μαγειρεύουν εκεί). Όλη η γκάμα μέσα ελεύθερα. Οι φορείς ανά κατηγορία  είναι:

Κοινωνικά Παντοπωλεία: 15, ΜΚΟ – ΑΜΚΕ – Εθελοντές: 41, Κέντρα Απεξάρτησης: 4, Ιεροί Ναοί: 27, Ιδρύματα – Σύλλογοι: 17, Σύνολο 104

Το βασικό είναι τι διαθέσιμα λαχανικά και φρούτα έχουμε κάθε φορά, προφανώς εποχιακά, και ότι πρέπει να τα παραλάβουν οι ίδιες οι οργανώσεις από τις εγκαταστάσεις μας. Δεν κάνουμε διανομή. Καθημερινά, μέσα από την ιστοσελίδα μας και από το προφίλ μας στο facebook, δημοσιεύουμε τα διαθέσιμα προϊόντα και τις ποσότητες που, μετά από τηλεφωνική συνεννόηση με τους υπεύθυνους, μπορούν να παραλάβουν οι φορείς.

Χ. Συνήθως, οι οργανώσεις αυτές απορροφούν όλο το πλεόνασμα;

Θ. Και με το παραπάνω. Η πραγματικότητα σήμερα μας λέει ότι εμείς περιορίζουμε τη δράση μας, γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να υποδεχτούμε και να διαχειριστούμε όλες τις ποσότητες που θα μπορούσε να μας διαθέσει η αγορά. Αυτή τη στιγμή έχουμε 4 εργαζόμενους αποκλειστικά στο social plate, που κάνουν τις επαφές με τους εμπόρους,  κάνουν τις παραλαβές με το φορτηγάκι που έχουμε, όταν δεν μπορεί να μας το φέρει ο έμπορος στο χώρο μας, φροντίζουν τις παραδόσεις στις οργανώσεις.

Αυτό είναι, τέσσερις εργαζόμενοι, ένα φορτηγάκι, ένα ψυγείο περίπου 7 κυβικά και καλή θέληση. Να διευκρινίσω ότι οι 4 υπάλληλοι πληρώνονται από την ΚΑΘ ΑΕ, γιατί η προσπάθεια είναι μέσα στους στόχους της εταιρίας, που είναι δημόσιου συμφέροντος, είναι υγιής και κερδοφόρος. Δεν επαρκούμε όμως, γιατί οι ανάγκες είναι μεγάλες. Έχουμε, όμως, σχέδια για άμεση επέκταση.

Χ. Ποια είναι τα μεγέθη για τις ποσότητες που διαχειρίζεστε;

Θ. Στην αγορά, κάθε μέρα, περνούν περίπου 600 τόνοι φρέσκων φρούτων και λαχανικών. Υπολογίζουμε, με βάση την εμπειρία μας, αλλά και μελέτες του FAO, του παγκόσμιου οργανισμού τροφίμων, ότι από την τροφή που παράγεται στο χωράφι μέχρι να φτάσει στο πιάτο χάνεται περίπου ένα 25-30%.

Από το Μάρτη 2018 που ξεκινήσαμε, έως το τέλος της χρονιάς, παραλάβαμε 157 τόνους οπωρολαχανικών και διαθέσαμε 100, που είναι μια πολύ καλή ανάκτηση. Το 2019, φτάσαμε στους 312 τόνους, σχεδόν διπλασιάσαμε τις ποσότητες. Μέσα στην πανδημία, μειώθηκαν οι ποσότητες, όχι γιατί μειώθηκε η κατανάλωση, αλλά γιατί εξορθολογικοποιήθηκαν οι παραγγελίες των χονδρεμπόρων, οπότε είχαν και λιγότερα διαθέσιμα. Το 2020 πέσαμε στους 193 τόνους, από τους οποίους διαθέσαμε τους 140. Το 2021, νέα πτώση στους 152 τόνους, αλλά φέτος έχουμε ανάκαμψη. Μέχρι και τον Αύγουστο, φτάσαμε στους 173 τόνους, ελπίζω μέχρι το τέλος της χρονιάς να φτάσουμε σίγουρα τους 200. Σε σύνολο, αυτά τα χρόνια, από το 2018 μέχρι σήμερα, έχουμε διαχειριστεί 1.000 τόνους, από τους οποίους διαθέσαμε τους 700 στις οργανώσεις του δικτύου μας και αποτέλεσαν τροφή για ανθρώπους που την έχουν ανάγκη και δεν κατέληξαν στη χωματερή. Τελικά, δηλαδή, ένα 70% καταφέρνει να φτάσει στο στόχο του, που είναι μεγάλο ποσοστό ανάκτησης.

Με στόχο την κυκλική οικονομία

Μέσω επαφής με το υπουργείο Περιβάλλοντος το 2018, προσπαθήσαμε και τελικά ενταχθήκαμε το 2022 σε ένα πρόγραμμα Life, που έχει σχέση με την κυκλική οικονομία. Γιατί είναι ολοφάνερο ότι εδώ έχουμε μια δράση με αντίκτυπο και στην κυκλική οικονομία. Έχουμε συνάψει μνημόνιο συνεργασίας με το Εργαστήριο Τεχνολογίας Τροφίμων του Τμήματος Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που, μεταξύ άλλων, κάνει έρευνες πάνω στην εξαγωγή ουσιών από φρούτα και λαχανικά, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία. Για παράδειγμα, παραγωγή μπύρας από πούλπα ροδάκινου, ανθοκυάνες και άλλες χρωστικές ή πηκτικές ουσίες, που μπορούν να ανακτηθούν και να ξαναχρησιμοποιηθούν κτλ. Δεν τα πετάμε και τα βάζουμε πάλι στον κύκλο της παραγωγής. Αυτό είναι καθαρά κυκλική οικονομία και είμαστε στη διαδικασία της επιστημονικής διερεύνησης. Στο εγκεκριμένο πρόγραμμα έχουμε περιλάβει την προμήθεια εξοπλισμού για το social plate, ενός περονοφόρου (κλαρκ) για να μπορούμε να μεταφέρουμε ευκολότερα τα προϊόντα από τους εμπόρους, ενός ταινιόδρομου για τη διαλογή και επέκταση του ψυκτικού χώρου. Επίσης, θα καλύψουμε το μισθό ενός ειδικού, Τεχνολόγου τροφίμων, υπεύθυνου για την ασφάλεια των προϊόντων που φεύγουν από μας.

Θέλουμε να αξιοποιήσουμε το γεγονός ότι, ως χονδρεμπόριο, βρισκόμαστε ακριβώς στη μέση της αλυσίδας από το χωράφι στο πιάτο. Μπορούμε να γίνουμε ένα κόμβος όπου θα συγκεντρώνουμε τα μη εμπορεύσιμα νωπά οπωρολαχανικά όχι μόνο από τους εμπόρους αλλά και από τους παραγωγούς. Έχουμε έρθει σε επαφή με κάποιους συνεταιρισμούς, με μια ομάδα 15 συνεταιρισμών ροδάκινου στην Ημαθία, που έχουν κάνει μία κοινοπραξία και στέλνουν τα προϊόντα τους και στους εμπόρους της ΚΑΘ με φορτηγά. Τους λέμε, λοιπόν, όταν έχουν περίσσιο χώρο, να φορτώνουν και προϊόντα που θα πετούσαν, έτσι ώστε να κάνουμε τη διαλογή, να διαθέτουμε τα βρώσιμα (αξιοποιήσιμα) προϊόντα και να μην έχουμε πρόσθετο μεταφορικό κόστος. Βέβαια, αναφερόμαστε μόνο στις ποσότητες που προκύπτουν από τα διαλογητήρια, είναι εξαιρετικά δύσκολο να φτάσουμε στο χωράφι.

Μιλώντας για την αλυσίδα διάθεσης των τροφίμων, αναφερθήκαμε στο πριν από μας –το χωράφι, τους παραγωγούς- υπάρχει και το μετά από μας, που είναι η λιανική και οι λαϊκές αγορές και θα έπρεπε επίσης να τις βάλουμε στο παιχνίδι για τη διάσωση της τροφής. Είμαστε σε συζητήσεις με την ομοσπονδία πωλητών λαϊκών αγορών, που αρχικά είναι θετικοί, αρκεί να βρεθεί μια σωστή φόρμουλα για το πώς θα γίνεται αυτή η συγκέντρωση και διαχείριση των τροφίμων.

Είχαμε και μια άλλη ιδέα, αφού αυτά που τελικά είναι για πέταμα, οδηγούνται για κομπόστ, το οποίο έχει κόστος για την ΚΑΘ: να στήσουμε μια μικρή μονάδα διαχείρισης οργανικών μέσα σε διαθέσιμο χώρο της αγοράς, όπου θα επεξεργαζόμαστε τα οργανικά υπολείμματα, θα έχουμε παραγωγή ενέργειας και κομπόστ, το οποίο θα εμπορευόμαστε. Με αυτό τον τρόπο θα καλύπταμε το κόστος λειτουργίας της δράσης. Δυστυχώς, δεν προχώρησε, έχει μείνει στα χαρτιά.

Αυτές είναι οι σκέψεις μας για το προχώρημα της ιδέας στο κομμάτι της κυκλικής οικονομίας. Για την ώρα, εξυπηρετούμε κυρίως τον κοινωνικό στόχο.

Χ. Γνωρίζεις αν στην Ελλάδα υπάρχουν αντίστοιχα εγχειρήματα;

Θ. Σε επίπεδο κεντρικών αγορών δεν υπάρχουν. Εμείς, μέσα από το εγκεκριμένο πλέον πρόγραμμα Life, θα κάνουμε και μία τυποποίηση της διαδικασίας και θα εκδώσουμε έναν οδηγό με όλες τις διαδικασίες, βήμα προς βήμα, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αγορές και στην Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό (δεδομένου ότι η ΚΑΘ ΑΕ είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κεντρικών Αγορών – WUWM).

Χ. Υπάρχει κάτι αντίστοιχο σε άλλες χώρες;

Θ. Από όσα έχω υπόψη μου, μια αντίστοιχη δράση λειτουργεί στην Κεντρική Αγορά της Μπολόνια στην Ιταλία, με τη διαφορά ότι εκεί, στο καθημερινό κλείσιμο της αγοράς, οι έμποροι αφήνουν τα διαθέσιμα προϊόντα τους  σε ένα συγκεκριμένο χώρο, από όπου πηγαίνουν οργανώσεις με τους εθελοντές τους και παίρνουν τα τρόφιμα. Είναι διαφορετικό, γιατί εμείς οργανώνουμε συστηματικά την όλη διάθεση των τροφίμων. Τα εγχειρήματα που λειτουργούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κινούνται στο πνεύμα «τα αφήνω δίπλα και παίρνει όποιος θέλει» ή όπως το «Μπορούμε» στην Ελλάδα, που απευθύνονται σε σούπερ μάρκετ, παίρνουν έτοιμα συσκευασμένα τρόφιμα ή μαζεύουν κάποια προϊόντα στο κλείσιμο των λαϊκών αγορών κτλ. Κινούνται σε μια κατεύθυνση εντελώς εθελοντικής βάσης. Αντίθετα, εδώ μιλάμε για μια οργανωμένη δράση μιας κρατικής εταιρίας, που στο στόχο της έχει και το κοινωνικό κομμάτι.

Χ. Υπήρξε μια δράση με αθλητές. Μπορείς να μας πεις κάτι παραπάνω;

Θ. Απλά, ένας ερασιτεχνικός αθλητικός σύλλογος από ένα γειτονικό χωριό ήρθε και πήρε φρούτα για τους αθλητές του. Επίσης, έχουμε κάνει αρκετές εκδηλώσεις, γιατί θέλουμε να έχουμε μια ανατροφοδότηση, μια επαφή με τους φορείς που παίρνουν-αξιοποιούν τα λαχανικά. Κατά τακτά διαστήματα, βρισκόμαστε για να συζητήσουμε τυχόν προβλήματα, τρόπους βελτίωσης κτλ. Πριν την πανδημία, είχαμε καταφέρει σιγά σιγά, συζητώντας οι φορείς μεταξύ τους, να κάνουν πιο ουσιαστική τη δικτύωση. Για παράδειγμα, τις Τετάρτες η Χ οργάνωση ερχόταν στις εγκαταστάσεις μας και έπαιρνε οπωρολαχανικά, αλλά δε γέμιζε το φορτηγό της, οπότε παραλάμβανε ποσότητες και για την Ψ οργάνωση που βρισκόταν στο δρομολόγιό της. Βέβαια, με την πανδημία αυτή η πρωτοβουλία έπεσε πάρα πολύ, όμως υπάρχουν τα περιθώρια. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι έτοιμοι για μια καλύτερη δικτύωση και είναι πολύ ουσιαστικό να βρίσκονται σε επαφή και να μπορούν να λύνουν άμεσα μεταξύ τους διάφορα προβλήματα, αλλά και να μπορούν να συνεργαστούν για οτιδήποτε άλλο μπορεί να προκύψει.

Χ. Εκτός από τις 100 συλλογικότητες του δικτύου μέχρι σήμερα, που είναι ήδη πολλές, υπάρχουν και άλλοι φορείς όπου ακόμη δεν έχετε φτάσει;

Θ. Υπάρχουν. Το ζήτημα είναι να έχουν την ενημέρωση ότι το social plate διαθέτει νωπά οπωρολαχανικά. Από την άλλη, η επέκταση σε περισσότερες ομάδες προϋποθέτει να αυξήσουμε τη δυνατότητά μας να διαχειριζόμαστε μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων. Τότε θα μπορούμε να ανοιχτούμε λίγο παραπάνω. Υπάρχουν ιδέες. Για παράδειγμα, συμμετέχω και στην προσπάθεια που κάνει ο δήμος Θεσσαλονίκης για να δημιουργήσει ένα συμβούλιο διατροφικής πολιτικής, που το θεωρώ πολύ ενδιαφέρον. Μέσα από αυτό θα μπορούσαν να προκύψουν δραστηριότητες για να αξιοποιηθούν περισσότερα τρόφιμα.

Χ. Δεδομένου ότι τα σχολεία ανήκουν στο δήμο, τα κυλικεία των σχολείων θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα δημοτικό πρόγραμμα διατροφικής πολιτικής;

Θ. Η διαχείριση των σχολείων ανήκει στο δήμο, αλλά τα κυλικεία υπενοικιάζονται και λειτουργούν ιδιωτικά. Θα μπορούσε ο δήμος μέσα από πρόγραμμά του να μοιράζει φρούτα στα παιδιά. Πχ, υπήρχε το πρόγραμμα με τα γεύματα στα σχολεία για τα παιδιά του δημοτικού, που έχει περιοριστεί. Θα μπορούσε να παρέμβει κεντρικά σε αυτό ο δήμος και να πει ότι συμπληρώνει το συσσίτιο με κάποιο φρούτο. Αυτό όμως δε γίνεται από μόνο του, απαιτεί οργάνωση και πόρους: χρειάζεται, παραλαβή, διαλογή, συσκευασία, διανομή. Έχουμε ακόμη δρόμο για κάτι τέτοιο.

Υπάρχει επίσης η σκέψη να διατίθενται τρόφιμα σε πρόσφυγες, μέσω της κάρτας με την οποία λαμβάνουν το πενιχρό επίδομα. Όλα αυτά απαιτούν αρκετή επεξεργασία και δουλειά, αλλά κάποτε θα πρέπει να τα δούμε.

Χ. Τι ορατότητα θεωρείς ότι έχει το εγχείρημα στην πόλη;

Θ. Έχει γίνει καλή προβολή της δράσης και μέσα από τον Τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, της Θεσσαλονίκης και τα ραδιόφωνα και τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια, πχ έχουν κάνει ρεπορτάζ και η ΕΡΤ3 και το TV100 και άλλα. Είχαμε προβολή και η αλήθεια είναι ότι, όπου πάμε, είναι ανοιχτές οι πόρτες.

Χ. Όταν δημιουργήθηκε το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης, ένα κομμάτι της Αριστεράς, όπως το ΚΚΕ, μας έκανε την κριτική ότι, στον καπιταλισμό, δεν έχει νόημα να καλύπτουμε τις τρύπες και να ωραιοποιούμε μία κατάσταση. Αντίστοιχα, εδώ, τι θα απαντούσες σε μια τέτοια κριτική, έχει νόημα;

Θ. Νομίζω ότι όχι απλώς έχει νόημα, έχει και αποτέλεσμα. Δηλαδή, δεν είμαστε μόνο ωραίες ιδέες, αλλά κάτι κάνουμε, στα πλαίσια της δικής μας δυνατότητας και χωρίς να αποτελεί μια δράση φιλανθρωπίας, όπου ο καθένας διαλέγει ποιον θέλει να υποστηρίξει, αλλά κάνουμε μια καθαρή δράση κοινωνικής αλληλεγγύης, με την έννοια ότι εμείς, ως εταιρία δημόσιου συμφέροντος, έχουμε υποχρέωση να προσφέρουμε κάτι, όχι μέσω του Υπουργείου που θα πάρει τα κέρδη μας, αλλά μέσα από τη δικιά μας δράση στο δικό μας τομέα. Και είναι πολύ αποτελεσματικό, το βλέπουμε στην πράξη. Αυτή τη στιγμή, έρχομαι από μία εκδήλωση του Χαμόγελου του Παιδιού, όπου στα μάτια των ανθρώπων που μας μιλούσαν έβλεπα το μεγάλο αντίκρισμα της δράσης μας.

Χ. Σύμφωνα με τους νόμους της αγοράς και του καπιταλισμού, για να διατηρηθεί η αξία του προϊόντος, είναι προτιμότερο να θαφτεί το περίσσευμα. Πώς λοιπόν, συνδυάζεται μέσα στο σύστημα που ζούμε, το καπιταλιστικό, αφενός να διατηρείται ο νόμος της αγοράς, γιατί έχεις να κάνεις με εμπόρους, και συγχρόνως κάτι να διασώζεται και να καλύπτει ανάγκες;

Θ. Είναι πολύ απλό. Αυτοί που ωφελούνται και λαμβάνουν αυτά τα τρόφιμα δεν έχουν δυνατότητα να τα αγοράσουν, δεν θα τα αγόραζαν, άρα αυτοί θα συνέχιζαν να βρίσκονται σε μία μειονεκτική θέση, διατροφικά, ανθρώπινα, όπως θέλεις πες το. Αυτή τη στιγμή, με την παρέμβαση που κάνουμε με το social plate, δεν αλλάζουμε τον κανόνα της αγοράς, αλλά, μέσα από έναν άλλο δρόμο, δίνουμε αυτό που λείπει σε αυτούς που δεν θα πήγαιναν στο μανάβη να αγοράσουν λαχανικά.

Χ. Άρα, μέχρι τώρα το εγχείρημα δεν υποσκάπτεται από τους χονδρέμπορους.

Θ. Όχι. Βέβαια, κι αυτοί έχουν τη βεβαιότητα ότι ούτε ένα τελάρο δεν θα επιστρέψει στον κύκλο της αγοράς και της πώλησης, στο εμπόριο.

Χ. Μαθαίνουμε ότι και στην προσωπική σου ζωή έχεις τον κανόνα να μη πετάς αυτό που περισσεύει και να προσπαθείς να διαφυλάξεις την τροφή. Είναι κεντρικό μήνυμα αυτό για μας.

Θ. Αυτό είναι σωστό. Γιατί φτάνοντας και στο καταναλωτικό κοινό, στο ψυγείο του νοικοκυριού, θα πρέπει και εκεί η διαχείριση της τροφής να γίνεται με σεβασμό στην αξία της, στον κόπο που χρειάστηκε για να παραχθεί, στα μέσα που χρειάστηκαν, και να μπορέσουμε να την αξιοποιήσουμε, να μην πεταχτεί τίποτε, αν είναι δυνατό. Και οι παλιότεροι μας έχουν αφήσει παρακαταθήκες. Οι τρόποι συντήρησης των τροφίμων, που τώρα πλέον σχεδόν τους ξεχάσαμε, τα τουρσιά, οι σάλτσες, τα παστά, όλα αυτά ήταν τρόποι για να μην πετιέται τίποτε από την τροφή και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλη εποχή ή και σε βάθος χρόνου ή όταν δεν θα είχαν κτλ.

Χ. Έχετε σκεφτεί να περάσετε αυτή την ιδέα της διάσωσης της τροφής, με έναν εκπαιδευτικό τρόπο στα σχολεία;

Θ. Ναι, είναι μέσα στις σκέψεις μας. Για παράδειγμα, προτείναμε στο Χαμόγελο του Παιδιού να πάρουνε μια μέρα τα 26 παιδιά τους και να έρθουν στην αγορά, να συμμετέχουν και τα ίδια, να αποκτήσουν μια προσωπική εμπειρία σε αυτή τη διαδικασία της διάσωσης της τροφής. Δηλαδή, να τους υποδεχτούμε, να τα ξεφορτώσουμε, να κάνουν τη διαλογή μόνα τους, αυτά που θα διαλέξουν να τα πάρουν μαζί τους και να τα φάνε στο γεύμα τους. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κομμάτι εκπαιδευτικό, εδώ οι Δήμοι θα μπορούσαν να παίξουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο και έχει συζητηθεί αυτό στο Συμβούλιο Διατροφικής Πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης. Η ιδέα ότι διαφυλάσσουμε την τροφή, την προσέχουμε, δεν την πετάμε, όταν είναι σε καλή κατάσταση, θα θέλαμε να περάσει σαν μήνυμα και στα σχολεία, από τα μικρά χρόνια των παιδιών.

Χ. Πώς προχώρησε αυτό στο δήμο;

Θ. Είναι δύσκολοι και αργοί στις διαδικασίες τους οι δήμοι. Πάντως, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η ιδέα στα σχολεία, στο πλαίσιο μαθημάτων, πχ περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και οικιακής οικονομίας.

Χ. Είναι σημαντικό σύλλογοι γονέων ή σύλλογοι εκπαιδευτικών, οι ΕΛΜΕ, δεδομένου ότι έρχεται ένα σκληρός χειμώνας, να μπορούν να έρθουν στο social plate.

Θ. Είχαμε συνεργασία, στη διάρκεια της πανδημίας, με το Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδας, που ήταν αποκλεισμένοι και έπαιρναν από μας νωπά τρόφιμα και τα μοίραζαν στα μέλη τους. Ο περιορισμός που βάζουμε είναι να καταλήγουν τα τρόφιμα στους ανθρώπους που τα χρειάζονται και σίγουρα, σε καμία περίπτωση, στο εμπόριο. Η κάθε ΕΛΜΕ πχ θα πρέπει να εντοπίσει μόνη της τα παιδιά, τις οικογένειες σε δυσχέρεια στην περιοχή της και να οργανώσει ένα αξιόπιστο σύστημα που να μοιράζει, με δική της ευθύνη, αυτά τα τρόφιμα. Το ίδιο και οι σύλλογοι εκπαιδευτικών ή γονέων.

Διαβάστε επίσης

Δίκη Πολύκαρπου Γεωργιάδη: μια κακόγουστη φάρσα της «Αντιτρομοκρατικής»

Ενάμιση χρόνο πριν, την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020, ο αγωνιστής Πολύκαρπος Γεωργιάδης…

Εντουάρ Λουί: «Ενάντια στον φασισμό, θα πάω να ψηφίσω έναν υποψήφιο που μισώ βαθιά»

Τον Εντουάρ Λουί, μια από τις πιο μαχητικές φωνές υπέρ της εργατικής…