Ο Ζελένσκι δικαιολόγησε την απαγόρευση των, κυρίως, αριστερών και αντι-νατοϊκών κομμάτων της χώρας. ισχυριζόμενος ότι είχαν προφανείς διασυνδέσεις με τη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα κόμματα αυτά έχουν δημόσια αντιτεθεί στη ρωσική επέμβαση.
Πηγή: Peoples Dispatch (21.3.2022) | Μετάφραση: Λίνα Κυργιαφίνη
Σε μια ακόμη επίθεση στις αντίθετες πολιτικές απόψεις στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απαγόρευσε τις δραστηριότητες μεγάλων πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης στη χώρα, με τον ισχυρισμό ότι έχουν διασυνδέσεις με τη Ρωσία. Επίσης, ανακοίνωσε τη συγχώνευση όλων των τηλεοπτικών καναλιών της χώρας, στο όνομα της υλοποίησης μίας «ενιαίας πολιτικής πληροφόρησης», δημιουργώντας έτσι ένα κυβερνητικό μονοπώλιο στο μέσο.
Επικαλούμενος την ανάγκη να διατηρηθεί η ενότητα στη χώρα, ο Ζελένσκι ισχυρίστηκε σε δήλωσή του ότι «το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας αποφάσισε, δεδομένου του γενικευμένου πολέμου που εξαπέλυσε η Ρωσία και των πολιτικών δεσμών που διατηρούν με αυτή τη χώρα ορισμένες πολιτικές δομές, να αναστείλει οποιαδήποτε δραστηριότητα ορισμένων πολιτικών κομμάτων, κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου».
Επίσης, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε το κλείσιμο όλων των τηλεοπτικών καναλιών της χώρας και τη συγχώνευσή τους με την κρατική τηλεόραση. Υποστήριξε ότι αυτή η κίνηση θα βοηθήσει στην υλοποίηση μίας «ενιαίας πολιτικής πληροφόρησης», στο πλαίσιο του στρατιωτικού νόμου. Η Ουκρανία έχει ήδη απαγορεύσει τη μετάδοση ρωσικών τηλεοπτικών καναλιών.
Τα 11 πολιτικά κόμματα που απαγορεύτηκαν περιλαμβάνουν την Πλατφόρμα Αντιπολίτευσης για τη Ζωή, που καταλαμβάνει 39 θέσεις στο ουκρανικό κοινοβούλιο των 450 θέσεων. Μεταξύ των άλλων κομμάτων που έχουν απαγορευτεί είναι το Κόμμα της Συμφωνίας, το Κόμμα Nashi (Το δικό μας), η Αριστερή Αντιπολίτευση, η Ένωση Αριστερών Δυνάμεων, σοσιαλιστικά κόμματα. Πολλά από αυτά είναι αριστερά κόμματα και έχουν αντιταχθεί στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Μετά την ανακοίνωση της απαγόρευσης, η Πλατφόρμα Αντιπολίτευσης για τη Ζωή χαρακτήρισε την κίνηση «παράνομη» και διαβεβαίωσε ότι θα φέρει το θέμα στα δικαστήρια. Επίσης, κάλεσε ακτιβιστές και υπαλλήλους να συνεχίσουν να εργάζονται, προσθέτοντας ότι «αντί για πολιτικό διάλογο και προσπάθειες για αναζήτηση συμβιβασμού και τρόπων για να ενώσουν τη χώρα, οι αρχές στηρίζονται σε επιδρομές, εκφοβισμό, καταστολή και αντίποινα σε βάρος των αντιπάλων τους».
Η Πλατφόρμα Αντιπολίτευσης για τη Ζωή έχει σημαντική βάση στο ρωσόφωνο πληθυσμό, στα ανατολικά της Ουκρανίας. Επικεφαλής της είναι ο Viktor Medvedchuk, ο οποίος έχει κατηγορηθεί για προδοσία από την ουκρανική κυβέρνηση. Μετά τη ρωσική επίθεση, τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό. Παρόλα αυτά, η ουκρανική κυβέρνηση διαδίδει ότι δραπέτευσε. Ο δικηγόρος του Medvedchuk αρνήθηκε την κατηγορία. Μόλις μερικές βδομάδες νωρίτερα, την 6η Μαρτίου, οι Aleksandr Kononovich και Mikhail Kononovich, ηγετικά στελέχη της Λενινιστικής Κομμουνιστικής Ένωσης Νεολαίας της Ουκρανίας, συνελήφθησαν επίσης από τις ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας και φυλακίστηκαν. Έκτοτε, η πληροφόρηση σχετικά με την κατάστασή τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Αρκετοί σχολιαστές άσκησαν κριτική, μέσω των κοινωνικών δικτύων, στην απαγόρευση των ομάδων της αντιπολίτευσης.
Ukraine has just banned 11 opposition parties, most of them left-wing, in addition to the ban on Communist parties since 2015.
If these parties have no support, why are they a threat?
If they have support, why hasn't there been a hint of this in our media until now?
— Steve Howell (@FromSteveHowell) March 20, 2022
Επίσης, ορισμένοι αναρωτήθηκαν για την έλλειψη κριτικής στα δυτικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία, σε άλλες περιπτώσεις, τείνουν να χαρακτηρίζουν τέτοιες πράξεις ως δολοφονία της δημοκρατίας. Πολλοί υποστήριξαν ότι αυτό απέδειξε τα «διπλά πρότυπα» των δυτικών μέσων ενημέρωσης.
If Putin banned 11 opposition parties under the pretext of war, just as Zelensky has done today, Western media would be likening it to a Stalinesque purge.
— Richard Medhurst (@richimedhurst) March 20, 2022
Οι δυτικές κυβερνήσεις που δεν κατάφεραν να εκδώσουν επίσημη ανακοίνωση για τις εξελίξεις, επίσης αντιμετώπισαν κριτική από ορισμένα τμήματα.
NOT A WORD FROM EU, BRITAIN OR NATO – the US and Ukraine voted against banning neo-Nazism now Ukrainian President Zelensky, has suspended eleven opposition parties. In the meantime the supposed democratic West continues to supply arms without condemnation or talk of peace. pic.twitter.com/NBQINsBMTr
— Communist Party ☭ (@CPBritain) March 20, 2022
Μία μακριά ιστορία απαγόρευσης της αντιπολίτευσης
Η τρέχουσα πολιτική διακυβέρνηση στην Ουκρανία έχει κατηγορηθεί για μισαλλοδοξία απέναντι σε οποιαδήποτε κριτική θέση απέναντι τις φιλοδυτικές και φιλονατοϊκές πολιτικές της. Η κυριαρχία των δεξιών και νεοναζιστικών ομάδων στην πολιτική σφαίρα έχει παρατηρηθεί από το κίνημα Euromaidan το 2014, το οποίο ανάγκασε τον τότε πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς να παραιτηθεί, λόγω της απροθυμίας της κυβέρνησής του να υιοθετήσει φιλοευρωπαϊκές πολιτικές και της λεγόμενης εγγύτητάς του με τη Ρωσία.
Η ουκρανική κυβέρνηση έχει δείξει, επίσης, έντονο μίσος για το σοβιετικό παρελθόν της χώρας και έχει κάνει αμφιλεγόμενα βήματα για να διαγράψει τη μνήμη της από τον δημόσιο τομέα.
Πολύ πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στις 24 Φεβρουαρίου, ο Ζελένσκι είχε απαγορεύσει, για πέντε χρόνια, τις δραστηριότητες τουλάχιστον τριών τηλεοπτικών καναλιών με φερόμενους δεσμούς με κόμματα της αντιπολίτευσης. Τα κανάλια ZIK, NewsOne και 112 Ukraine, τα οποία υποχρεώθηκαν να κλείσουν, ανήκαν στον Taras Kozak, μέλος του κοινοβουλίου με το κόμμα «Πλατφόρμα Αντιπολίτευσης για τη Ζωή».
Οι ουκρανικές αρχές απαγόρευσαν, επίσης, το Κομμουνιστικό Κόμμα στη χώρα, το 2015, με το πρόσχημα ότι υποστήριζε τον αυτονομισμό και τις εθνοτικές συγκρούσεις, αφού είχε πάρει θέση υπέρ της ρωσικής προσάρτησης της Κριμαίας και των κινημάτων ανεξαρτησίας στο Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ. Προκειμένου να απαγορεύσουν τις δραστηριότητές του, οι αρχές χρησιμοποίησαν έναν αμφιλεγόμενο «νόμο αποκομμουνιστοποίησης», που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2015, και απαιτούσε από το κόμμα να αλλάξει το όνομα και το λογότυπό του. Επιπλέον, αυτός ο νόμος επιτρέπει στην κυβέρνηση να διαγράψει τα κομμουνιστικά και σοβιετικά αποτυπώματα από το παρελθόν της χώρας.
Παρά τη διαδεδομένη κριτική, οι ουκρανικές αρχές αρνήθηκαν να ανακαλέσουν τον αμφιλεγόμενο νόμο, ο οποίος, επιπλέον, θεωρείται ότι προωθεί νεοναζιστικές ομάδες. Έχει υπογραμμιστεί ότι η απροθυμία του Ζελένσκι να αντιμετωπίσει με τον ίδιο τρόπο δεξιές ομάδες που στοχοποιούν τις θεωρούμενες φιλορωσικές ομάδες, αποτελεί ένδειξη της επιρροής τους στη διαμόρφωση του πολιτικού λόγου στη χώρα.
Φωτογραφία: To ουκρανικό κοινοβούλιο, Verkhovna Rada (Πηγή: Sputnik)