Η Θεσσαλονίκη έχει μακρά παράδοση εργατικών αγώνων και κινημάτων, η ιστορία της όμως έχει και μερικές από τις πιο μαύρες σελίδες δεξιού-ακροδεξιού αυταρχισμού της σύγχρονης ιστορίας. Αν το επίκεντρο του αυταρχισμού είναι σήμερα το Αριστοτέλειο, οι κίνδυνοι για τις ελευθερίες και την ελευθερία δεν σταματούν εκεί, όπως εξηγεί η Λουκία Αργυριάδου, εκπρόσωπος της Πόλης Ανάποδα στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Με αφορμή την αυριανή (1 Οκτωβρίου) συνέλευση του σχήματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς, συζητήσαμε μαζί της για την πολιτική της διοίκησης Ζέρβα και τη σύγκλιση Δεξιάς-Ακροδεξιάς και στο επίπεδο του δεύτερου μεγαλύτερου Δήμου της χώρας.
***
Όλη αυτή την τριετία, αλλά ειδικότερα τους τελευταίους μήνες που εκπροσωπείς την «Πόλη Ανάποδα» στο δημοτικό συμβούλιο, η διοίκηση Ζέρβα δέχεται κριτική ότι δεν τα πάει πολύ καλά με τη δημοκρατία. Πολύς κόσμος, όμως, δεν παρακολουθεί από κοντά, και οι πιο δύσπιστοι θα μπορούσαν να πουν ότι οι καταγγελίες περί δημοκρατίας είναι ένα είδος «μανιέρας» της αντιπολίτευσης. Πού στέκεται η δική σας κριτική;
Είναι γεγονός ότι η έννοια της δημοκρατίας και η αστική δημοκρατία και οι θεσμοί της, μέσα από τους οποίους αυτή εφαρμόζεται, είναι δύο διακριτές έννοιες, που μάλιστα δεν συγκλίνουν πάντα. Στην περίπτωση, όμως, της τοπικής αυτοδιοίκησης, και ειδικότερα στον Δήμο Θεσσαλονίκης, έχουν φτάσει πλέον σε ευθεία σύγκρουση.
Εξηγώ: Ο νόμος Βορίδη και οι τροποποιήσεις του έχουν ουσιαστικά αφαιρέσει από τα αιρετά συμβούλια, δηλαδή τα δημοτικά συμβούλια και τα συμβούλια των τοπικών κοινοτήτων, κάθε διαδικασία λήψης σοβαρών αποφάσεων. Αντίθετα, μετέθεσαν τη λήψη αποφάσεων στις επιμέρους θεματικές επιτροπές (βλ. Οικονομική Επιτροπή, Επιτροπή Ποιότητας Ζωής κλπ.). Για όσους και όσες δεν γνωρίζουν, στις επιτροπές αυτές την απόλυτη πλειοψηφία έχει η Διοίκηση και, επιπλέον, δικαίωμα συμμετοχής έχουν μόνο οι μεγαλύτερες σε ποσοστό παρατάξεις της αντιπολίτευσης και ανεξάρτητοι/ες δημοτικοί σύμβουλοι. Αυτό σημαίνειι ότι ένα πολύ μικρό μέρος των αιρετών λαμβάνει πραγματικά τις αποφάσεις και ότι η Διοίκηση μπορεί να περνάει ό,τι αποφάσεις θέλει μέσα από τις επιτροπές χωρίς να λογοδοτεί. Δεδομένου μάλιστα ότι οι επιτροπές δεν είναι διαδικασίες όπου γίνεται τηλεοπτική μετάδοση και ελάχιστοι/ες γνωρίζουν ότι είναι δημόσιες διαδικασίες, αυτό μεταφράζεται σε αποφάσεις που καμία δεν έχει ουσιαστική πρόσβαση και λόγο. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι το ίδιο το σύστημα και η δομή της αυτοδιοίκησης έχουν φτιαχτεί ώστε να περιορίζουν τη δημοκρατία.
Πάνω, λοιπόν, σε αυτή την ήδη απαράδεκτη κατάσταση που σας περιέγραψα, η πολιτική Ζέρβα στέκεται και ανθίζει. Καμία σοβαρή πρόταση δεν έρχεται στην ημερήσια διάταξη, παρά ένα πλήθος προστίμων και αιτημάτων θεραπείας. Ψηφίσματα που προσπαθούν να ανοίξουν πολιτική συζήτηση και διάλογο με τη διοίκηση υποτιμώνται και μπορεί να μην καταλήξουν ποτέ σε ψήφιση ή να καταψηφιστούν με φαιδρές δικαιολογίες. Ο κανονισμός λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου εφαρμόζεται κατά το δοκούν και κατά περίπτωση, με αποτέλεσμα, όσες φορές κάποιο μέλος της αντιπολίτευσης ζητά να συζητηθεί κάποιο θέμα εκτός ημερησίας διάταξης, το αίτημα κατά κανόνα να απορρίπτεται από τον Πρόεδρο του ΔΣ,: όταν η Διοίκηση φέρνει αντίστοιχα θέματα και η αντιπολίτευση διαμαρτύρεται για την μη έγκαιρη ενημέρωση, έχουμε απίστευτα σόου και εκδικητικές συμπεριφορές από πλευράς Διοίκησης. Στην τελευταία συνεδρίαση, μάλιστα, διακόπηκε η διαδικασία, αφότου ο Πρόεδρος του ΔΣ είχε ήδη κουρελιάσει τον κανονισμό και δεν μπορούσε να συμμαζέψει τα λεγόμενά του.
Όπως καταλαβαίνετε, δεν πρόκειται για κάποια κακεντρεχή κριτική μιας αριστερής μειοψηφίας, αλλά για μια κανονικότητα, σε αγαστή συνεργασία με την κυβέρνηση και απόλυτο συντονισμό με τη γραμμή της.
Ο δήμαρχος υποστηρίζεται από τη Νέα Δημοκρατία, που κεντρικά, ιδίως μετά την αποκάλυψη των υποκλοπών, κινείται στη γραμμή των μαύρων-μπλε συμμαχιών με την Ακροδεξιά. Υπάρχουν τέτοια δείγματα στο δημοτικό συμβούλιο;
Και εδώ η διοίκηση Ζέρβα σπεύδει να αποδείξει πόσο κοντά βρίσκεται αξιακά στη ΝΔ και την κεντρική πολιτική της γραμμή. Η οικοδόμηση της διοίκησης Ζέρβα -καθώς,, βάσει των ποσοστών του, η παράταξή του δεν μπορούσε να είναι αυτοδύναμη-, βασίστηκε ακριβώς στη λογική των πολιτικών συμμαχιών με οποιονδήποτε και υπό οποιουσδήποτε όρους. Για αυτό ακριβώς, βλέπουμε τώρα να συνυπάρχουν σε αυτή τη Διοίκηση πρώην και νυν μέλη του ΠΑΣΟΚ, μέλη της ΝΔ, αλλά και στελέχη της ευρύτερης Δεξιάς και Ακροδεξιάς. Ενδεικτικά, ας μην ξεχνάμε το ποιόν του κ. Θεοτοκάτου, Αντιδήμαρχου Περιβάλλοντος, που σε συνεδρίαση δημοτικού συμβουλίου το 2013 είχε χαρακτηρίσει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα «ανθρώπους με κουσούρι και πάθος» ή στην πολύ πρόσφατη φράση του τωρινού Αντιδημάρχου Κοινωνικής πολιτικής (sic), κ. Δημητριάδη στην περίφημη συζήτηση για την ανάγκη εγκατάστασης και συντήρησης δικτύου δημοσίων βρυσών ότι «οι βρύσες χρησιμοποιούνται “απρεπώς” από “λαθρομετανάστες” για να πλένουν τα ρούχα τους».
Επιπλέον, πρόσφατα πληροφορήθηκα τη συμμετοχή του κ. Ζέρβα και μελών της διοικησης του σε εκδήλωση του γνωστού υμνητή του φασισμού κ. Κουριαννίδη, μέλους του Δημοτικού Συμβουλίου, κάτι που επιβεβαίωσε την εκτίμηση που κάναμε μέχρι τώρα: ότι η παράταξη Ζέρβα, μπροστά στο απόλυτο τίποτα των τριών χρόνων διοίκησης και στη μαζική κοινωνική κατακραυγή, διαπιστώνει ότι χάνει σε κοινωνικό επίπεδο, οι τριβές μεταξύ των μελών της Διοίκησης και του Δημάρχου είναι πλέον παραπάνω από εμφανείς, άρα ο Ζέρβας αναζητεί νέους πρόθυμους συμμάχους. Και πού θα τους βρει πιο εύκολα, αν όχι στα πάντα πρόθυμα ακροδεξιά δεκανίκια;
Η ίδια εκτίμηση επιβεβαιώνεται και από την υπερψήφιση του ισολογισμού – ένα σημαντικό πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης – όπου ο έτερος ακροδεξιός του ΔΣ κ. Νασιούλας, υπερψήφισε «κλείνοντας» πλέον με αυτοπεποίθηση «το μάτι» στη Διοίκηση Ζέρβα.
Είστε ένα δημοτικό σχήμα με καθαρή αναφορά στη ριζοσπαστική Αριστερά και σαφή θέση μέσα και δίπλα στα κινήματα. Παρακολουθώντας, ωστόσο, τις ανακοινώσεις σας, καταλαβαίνει κανείς ότι έχετε ανοιχτό δίαυλο και παίρνετε πρωτοβουλίες από κοινού με άλλες παρατάξεις της αριστερής αντιπολίτευσης. Υπάρχουν πεδία στα οποία αυτές οι συνεργασίες θα μπορούσαν να συνεχιστούν ή και να αναβαθμιστούν;
Όταν από τον ίδιο το νόμο επιβάλλεται η πιο αντιδραστική σύνθεση δημοτικού συμβουλίου που έχει δει αυτή η πόλη, νομίζω ότι είναι πολυτέλεια ο σεχταρισμός και ο ελιτισμός. Αρχικά προσπαθούμε να διατηρούμε συνεργασία με τους εκπροσώπους του ΚΚΕ, καθώς θεωρούμε ότι αποτελούν την πιο κοντινή σε εμάς φωνή εντός του Δημοτικού Συμβουλίου, ειδικά σε ζητήματα εργατικών αγώνων και φοιτητικών διεκδικήσεων. Ταυτόχρονα, όμως, διατηρούμε ανοιχτή επικοινωνία με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις και όχι μόνο. Ενδεικτικά αναφέρω ότι πρόσφατα συνυπογράψαμε μία επιστολή που συνέταξε η παράταξη Ορφανού, η οποία αφορούσε τη διαμαρτυρία απέναντι στη δυσμενή μετάθεση μίας πολύ αξιόλογης δημοτικής υπαλλήλου. Δεν είναι όλα άσπρα και μαύρα στην πολιτική, και ειδικά όταν μιλάμε για αυτοδιοικητικές διεκδικήσεις. Με τα μέσα που διαθέτουμε και με το βλέμμα πάντα στραμμένο στον δρόμο και στην κοινωνία, προσπαθούμε να μεταφέρουμε τις κοινωνικές και συλλογικές διεκδικήσεις μέσα στο ΔΣ. Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι σε ζητήματα όπως η καθαριότητα, ο φωτισμός, οι υποδομές δημιουργούνται πιο μαζικά αιτήματα και σίγουρα πιο διαταξικά. Επομένως, πολλές από αυτές τις διεκδικήσεις βρίσκουν “ευήκοα ώτα” και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις. Και αντίστροφα αυτό ισχύει και για εμάς.
Ο δικός μας στόχος είναι η Πόλη Ανάποδα να αποτελεί την αριστερή φωνή εντός του δημοτικού συμβουλίου. Οποιαδήποτε συνεργασία προκύψει προς αυτή την κατεύθυνση, και πάντα με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον, θα ήταν ευτυχής. Ποτέ όμως δεν θα δεχόμασταν καιροσκοπικές συνεργασίες χωρίς ουσιαστική πολιτική συμφωνία και κοινή κατεύθυνση.
Ρίχνοντας μια ματιά στο δημοτικό συμβούλιο, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι στο Δήμο, όπως και στην κεντρική πολιτική σκηνή, η πολιτική θεωρείται υπόθεση για λίγους που έχουν το χρόνο και την άνεση να αναλαμβάνουν ρόλους και να εκπροσωπούν. Στον αντίποδα αυτού του «αυτονόητα» συγκεντρωτικού μοντέλου ανάδειξης τοπικών ελίτ, το ερχόμενο Σάββατο η Πόλη Ανάποδα κάνει μια ακόμα γενική συνέλευση, πράγμα που γενικά δεν συνηθίζεται πολύ πριν ή πολύ μετά τις δημοτικές εκλογές. Τι κρίνεται στη συνέλευση αυτή;
Μια πολύ σκληρή αλήθεια, που τη βιώνω και στο πετσί μου πλέον, είναι ότι τα δημοτικά συμβούλια είναι σχεδόν εκ κατασκευής προορισμένα να εκπροσωπούν τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, την ελίτ εν ολίγοις, που έχει την οικονομική δυνατότητα να χτίσει προσωπικούς μηχανισμούς, και επίσης να εκπροσωπούν κυρίως άντρες. Τα πολύωρα και εξαντλητικά συμβούλια από τη μία, ο προσωπικός χρόνος και η ενασχόληση από την άλλη, είναι αποτρεπτικά για έναν άνθρωπο της εργατικής τάξης που πρέπει να ξυπνήσει στις 6 και στις 7 για να πάει στη δουλειά του να βγάλει μεροκάματο. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για γυναίκες μισθωτές ή επισφαλώς εργαζόμενες, μητέρες με παιδιά ή έγκυες. Αυτές οι κατηγορίες είναι σχεδόν απίθανο στατιστικά να απαντηθούν σε ένα ΔΣ και να διανύσουν όλη τη θητεία.
Για ταξικούς λόγους, λοιπόν, αλλά και για λόγους δημοκρατίας και μεγιστοποιώντας τις κοινωνικές ταυτότητες που μπορούν να εκπροσωπηθούν μέσα από μία θητεία στο Διοικητιικό Συμβούλιο, είχαμε από την ίδρυση του σχήματος ότι μας αντιστοιχεί ένα μοντέλο συλλογικής εκπροσώπησης. Έτσι, ήταν πολύ πιο εύκολο και για εμάς τους ίδιους και τις ίδιες να αναλάβουμε μία τέτοια δέσμευση. Όταν πια μπήκαμε στο ΔΣ, παγιώσαμε και την εναλλαγή στους 18 μήνες και άρα χωρίσαμε την θητεία σε 3 μέρη για τους ίδιους λόγους.
Η συνέλευση του Σαββάτου 1 Οκτωβρίου αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για μας. Συμπληρώνονται πλέον 3 και χρόνια θητείας και σε ένα χρόνο από τώρα έρχονται οι δημοτικές εκλογές. Καλούμε, λοιπόν, τον κόσμο σε μία ανοιχτή συνέλευση μελών, όπου είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων του σχήματος, ώστε να σχεδιάσουμε από κοινού τον τελευταίο χρόνο της θητείας μέχρι τις εκλογές αλλά και να χαράξουμε μαζί τον στρατηγικό δρόμο ώστε η Πόλη Ανάποδα να εκπροσωπηθεί και πάλι, στις αντίξοες συνθήκες που επιβάλλει το καινούργιο εκλογικό σύστημα, και – επειδή είμαι πολύ αισιόδοξη για τη δυναμική του σχήματος, και γιατί όχι;- να ενισχυθεί αυτή η εκπροσώπηση και με άλλες έδρες.
Αν μου επιτρέπετε μια πρόβλεψη, θεωρώ ότι η σταθερή ενεργή παρουσία του σχήματος εντός του ΔΣ, αλλά κυρίως έξω, στην κοινωνία, στον δρόμο, αλλά και οι ανοιχτές δημοκρατικές από τα κάτω διαδικασίες είναι αυτά που θα δημιουργήσουν έμπνευση και εμπιστοσύνη στον κόσμο: όχι μόνο για να μας στηρίξει, αλλά, και το κυριότερο, για να συμμετάσχει ενεργά στη συλλογικότητα.