Συλλογικό, BalkaNoir, επιμέλεια: Βασίλης Δανέλλης – Γιάννης Ραγκος, μτφρ.: Πάνος Σταθόγιαννης (από τα βουλγαρικά), Ισμήνη Ραντούλοβιτς (από τα κροατικά/σερβικά), Ελευθερία Μπρέντα-Ζήκου (από τα ρουμάνικα), Λόισκα Αβαγιανού (από τα σλοβένικα), Ευγενία Κιρκιντζέ (από τα τουρκικά), Εκδόσεις Καστανιώτης 2018, σσ.: 430
Τι συνδέει έναν νεκρό ναρκέμπορο στα Εξάρχεια, έναν νεαρό πυγμάχο που η φυλακή μετατρέπει σε επαγγελματία εκτελεστή στη Σόφια, έναν νεκρό επιχειρηματία σε μια αγροτική έκθεση στο Ζάγκρεμπ, έναν πνιγμένο στο Βουκουρέστι, τα μάτια της κυρίας Σβόμποντα, και μια μαία στην τουρκική επαρχία; Η διεφθαρμένη εξουσία. Αυτή ακριβώς είναι η κοινή αφετηρία στη σκέψη της αστυνομικής λογοτεχνίας, αλλά και στην πραγματικότητα της βαλκανικής χερσονήσου.
Ο τόμος αυτός, που τιτλοφορείται με τον ευφάνταστο τίτλο BalkaNoir, είναι μια συλλογική προσπάθεια συγγραφέων από επτά χώρες των Βαλκανίων για τη δημιουργία μιας συλλογικής αποτύπωσης της αστυνομικής λογοτεχνίας στις αρχές του 21ου αιώνα.
Οι Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος κανούν μια προσπάθεια χαρτογράφησης του βαλκανικού noir με την συμμετοχή εικοσιενός συγγραφέων με πρωτότυπα, και αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό, διηγήματα γραμμένα για τον συγκεκριμένο τόμο.
Έκτος από τα αντιπροσωπευτικά για την κάθε χώρα διηγήματα, υπάρχουν και συνοδευτικά κείμενα από δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς και συγγραφείς, που δίνουν μια σύντομη περίληψη της αστυνομικής λογοτεχνίας σε κάθε χώρα.
Τα κοινά σημεία, η βαλκανική ψυχή και ο σύγχρονός μεταπολεμικός βαλκάνιος που δεν θέλει να είναι, αλλά να μοιάζει, κάτι άλλο από αυτό που είναι, δίνουν απολαυστικές ιστορίες και μας βοηθούν να καταλάβουμε αν τελικά μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα λογοτεχνική σχολή, που εν τέλει υπάρχει ήδη. Το Βαλκανικό Noir [αν] θέλει και μπορεί να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά “σχολής”, τότε υπάρχει μόνον ένας δρόμος και αυτός περνάει αναγκαστικά μέσα από μια συλλογική προσπάθεια. Η θεματολογία υπάρχει, η διάθεση υπάρχει, ένα δεδομένο κοινό υπάρχει. Αυτό που μένει είναι να απαλλαγούμε από τον μιμητισμό και τον κομπλεξισμό και να γράψουμε σαν αυτό που είμαστε και για αυτούς που είμαστε.
Ο ανά χείρας τόμος δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη κανενός φίλου της αστυνομικής λογοτεχνίας γιατί είναι πραγματικά μια θαυμάσια και αξιόλογη προσπάθεια, ανθρώπων που σαν να ξυπνούν σταδιακά από την θολούρα που αφήνει ο κόσμος των ονείρων, ανακαλύπτουν τη φωνή τους και τον τρόπο γραφής τους.
Στον τόμο συμμετέχουν αναλυτικά:
Ελλάδα
- Εισαγωγή: Η αστυνομική λογοτεχνία στην Ελλάδα – Φίλιππος Φιλλίπου
- Ανδρέας Αποστολίδης: “Εγώ είμαι ο ένοχος”
- Βασίλης Δανέλλης: “Δείξε μου το δρόμο”
- Γιάννης Ράγκος: “18η Μπρυμαίρ”
Βουλγαρία
- Εισαγωγή: Οι συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας στη Βουλγαρία – Γκέοργκι Τσάνκοφ
- Εμανουέλ Ικονόμοφ: “Υπέρβαση ορίου”
- Αντρέια Ιλιέφ: “Όταν ο άγγελος κι ο διάβολος τσακώνονται για σένα”
- Μποριάνα Ντούκοβα: “Θρίλερ με τρόπο γυναικείο”
Κροατία
- Εισαγωγή: Σύντομη ιστορία της κροατικής αστυνομικής λογοτεχνίας – Ανερά Ρίζναρ
- Ρόμπερτ Πέρισιτς: “Κάθοδος”
- Ίβαν Σέρσεν: “Έκπληξη”
- Νενάντ Στίπανιτς: “Επιχειρηματίας είσαι μέχρι να πάρουν πρέφα ότι δεν είσαι”
Ρουμανία
- Εισαγωγή: Η θέση της αστυνομικής λογοτεχνίας στη Ρουμανία – Φέλιξ Νικόλαου
- Λουτσία Βερόνα: “Νεκρός στη βροχή”
- Λούτσιαν Ντράγκος Μπογκντάν: “Περίπτωση πνιγμού”
- Μπόγκνταν Χριμπ: “Έγκλημα στη γειτονιά”
Σερβία
- Εισαγωγή: Η αστυνομική λογοτεχνία στη Σερβία – Μιριάνα Νοβάκοβιτς
- Βέριτσα Βίνσεντ Κολ: “Σενάριο φόνου”
- Τζόρτζε Μπάγιτς: “Η ελαφίνα”
- Μάρκο Πόποβιτς: “Συγκάλυψη”
Σλοβενία
- Εισαγωγή: Σλοβενική αστυνομική λογοτεχνία: ένα έγκλημα που δεν έγινε – Μόιτσα Πίσεκ
- Ζοράν Μπεντσίτς: “Το πόκερ των μισανθρώπων”
- Ρενάτο Μπράτκοβιτς: “Μείον μία”
- Άουγκουστ Ντέμσαρ: “Τα μάτια της κυρίας Σβόμποντα”
Τουρκία
- Εισαγωγή: Η τουρκική αστυνομική λογοτεχνία σήμερα: μια “δεύτερη έλευση” – Άλγκαν Σεζγκιντουρέντι
- Ερτζάν Ακμπάϊ: “Κλειδωμένη πόρτα”
- Σουπχί Βαρίμ: “Νύχτα γάμου”
- Τζενκ Τσαλισίρ: ” Χωρίς ταυτότητα”
