Η στενή επαφή μου με την κοινότητα των Ρομά της Ανδαλουσίας, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης μου στην τέχνη του flamenco, ήταν η κινητήριος δύναμη ώστε να ασχοληθώ σε βάθος με την ιστορία και την κουλτούρα τους ανά τους αιώνες. Ένιωσα πως ήθελα να μπορέσω να αποκρυπτογραφήσω τα στοιχεία εκείνα, που η παγκόσμια κοινότητα Ρομά αντιμετωπίζει, στην κοινωνική θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα.
Όχι μόνο τα στοιχεία που αφορούν θέματα διαβίωσης, αλλά κυρίως αυτά που αφορούν θέματα όπως η αδυναμία μαθησιακής εξέλιξης, η κρατική εργαλειοποίηση και καταστολή, η ανεργία, ο μισοτσιγγανισμός/Τσιγγανοφοβία, οι προκαταλήψεις. Στοιχεία κυρίως εθιμοτυπικά, που βρίσκονται απέναντι στην εξέλιξη της ευρύτερης κοινωνικής αντίληψης, όπως π.χ. η πατριαρχία.
Στη στήλη αυτή, θα γυρίσουμε πίσω τον χρόνο στην αρχή της εμφάνισης τους στην Ινδία. Βάζοντας σε σειρά τα ιστορικά γεγονότα, φτάνοντας μέχρι το σήμερα, θα μπορέσουμε μέσω της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης να νιώσουμε πώς, ως κοινωνία, οφείλουμε να καταργήσουμε τις απαρχαιωμένες αντιλήψεις και να μελετήσουμε σφαιρικά τους τρόπους με τους οποίους θα πραγματώσουμε την ένταξη των Ρομά και να σεβαστούμε την διαφορετικότητα τους.
Οι Dalit ή Ανέγγιχτοι είναι τα φτωχότερα και τα πιο καταπιεσμένα μέλη της ινδικής κοινωνίας. Σε ένα σύστημα καστών που εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι και σήμερα, οι άνθρωποι που γεννιούνται Dalit πεθαίνουν ως Dalit. Ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και υφίστανται μεγάλες οικονομικές ανισότητες και κοινωνικές διακρίσεις.
H Beena Palical, μέλος της μειονότητας Dalit στην Ινδία, στο άρθρο της στο UN Human Rights με τίτλο “Dalits: Γεννήθηκαν για να ζουν μέσα στις διακρίσεις και το στίγμα”, περιγράφει πώς οι Dalit γεννιούνται σε μια ζωή περιθωριοποίησης, αποκλεισμού και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι αυστηρά «ταξινομημένοι» με βάση την καταγωγή τους, και έτσι τοποθετούνται στο χαμηλότερο σκαλί των κοινωνικών τάξεων.
Σε ορισμένες χώρες, οι διακρίσεις λόγω καταγωγής όχι μόνο διαπερνούν τους θεσμούς, τις κοινωνικές δομές και την καθημερινή ζωή, αλλά είναι εδραιωμένες στη νομοθεσία.
Ενώ η ίδια η Palical προερχόταν από μια οικογένεια που κάλυπτε τις ανάγκες της, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην εκπαίδευση, λέει ότι πολλοί από τους «αδερφούς και τις αδερφές της στην κοινότητα» δεν ήταν τόσο τυχεροί.
Η αδικία εναντίον των Dalits προκαλεί βαθύ τραύμα και πόνο για γενιές. Το στίγμα ακολουθεί ένα άτομο από τη γέννηση έως το θάνατο, επηρεάζοντας όλες τις πτυχές της ζωής του από την εκπαίδευση, τη στέγαση, την εργασία, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τη συμμετοχή στην πολιτική. Οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι συχνά θύματα σεξουαλικής βίας, εμπορίας ανθρώπων και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε πρόωρους και αναγκαστικούς γάμους, δεσμευτική εργασία και επιβλαβείς πολιτιστικές πρακτικές.
Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκτυο Αλληλεγγύης Dalit, υπολογίζεται ότι σήμερα υπάρχουν 260 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Zουν στη Νότια Ασία (Ινδία, Νεπάλ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν και Σρι Λάνκα) και σε κοινότητες που έχουν μεταναστεύσει από τη Νότια Ασία σε όλο τον κόσμο.
«Η διάκριση είναι ριζωμένη στην γέννηση. Ξεκινάει όταν είναι παιδιά», εξηγεί η Palical. «Δεν επιτρέπεται να κάθονται στο μπροστινό μέρος της τάξης, δεν επιτρέπεται να τρώνε με άλλους ή να παίζουν με παιδιά από άλλες κάστες. Πολύ γρήγορα σχηματίζονται ομάδες, από τις οποίες αποκλείονται οι Dalit. Δεν ξέρουν τίποτα άλλο, οπότε η ενήλικη ζωή τους είναι βαθιά τραυματισμένη».
Η βία κατά των Dalits είναι ακόμα μία τραγική συνθήκη που συμβαίνει σε καθημερινή βάση. Σύμφωνα με το Εθνικό Γραφείο Εγκλήματος της Ινδίας, καταγράφονται περίπου 45.935 περιπτώσεις βίας κάθε χρόνο.
«Στην Ινδία, περίπου δέκα γυναίκες Νταλίτ βιάζονται κάθε μέρα», λέει η Palical. «Οι δράστες χαίρουν πλήρους ατιμωρησίας και έχουν μεγάλη πολιτική υποστήριξη. Εξαιτίας αυτού, δεν είμαστε σε θέση να σπάσουμε την αλυσίδα της βίας και της καταπίεσης».
Καταλήγουμε πως οι συνθήκες διαβίωσης των ανέγγιχτων, των τσιγγάνων, των ανθρώπων με λίγα λόγια που η βαθύτερη καταγωγή τους ανήκει στις χαμηλές κοινωνικές τάξεις, είτε sudra είτε dalits, είναι ίδιες με αυτές που ήταν 1000 χρόνια πριν την γέννηση του Ιησού.
Οι κοινωνίες μέσα στους αιώνες επιτρέπουν να ισχύει η περιθωριοποίηση τους από το ξεκίνημα της κοινωνικής τους ύπαρξης μέχρι και σήμερα και η εφαρμογή της συνθήκης των ίσων δικαιωμάτων, ακόμα φαντάζει ουτοπία.
