Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ο Καταλανός ράπερ Πάμπλο Χασέλ φυλακίστηκε για εξύμνηση της «τρομοκρατίας», προσβολή της μοναρχίας, και επίθεση εναντίον της αστυνομίας, για την οποία έγραψε ότι δολοφονεί και βασανίζει μετανάστες και διαδηλωτές. Η υπόθεσή του είχε ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση στην Ισπανία για την ελευθερία της έκφρασης. H σύλληψή του προκάλεσε ένα τεράστιο κύμα αλληλεγγύης, και σε διάφορες πόλεις έγιναν μεγάλες κινητοποιήσεις με χιλιάδες ανθρώπους να έρχονται αντιμέτωποι με τις δυνάμεις καταστολής. Πριν λίγες ημέρες, o Πάμπλο μίλησε μέσα από τη φυλακή για την καταδίκη του, την αύξηση των περιορισμών στην έκφραση από το ισπανικό κράτος, και την επαναστατική τέχνη.
Πηγή: Contra Información| Μετάφραση: Δημήτρης Γκιβίσης
***
Φυλακίστηκες πριν από ένα χρόνο κατηγορούμενος για διάφορα εγκλήματα, μεταξύ των οποίων «εξύμνηση της τρομοκρατίας» και «συκοφαντίες και προσβολές προς το Στέμμα». Η σύλληψή σου προκάλεσε μια άμεση και δυναμική απάντηση στους δρόμους, η οποία πυροδότησε μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έχει παρατηρηθεί στο ισπανικό κράτος τα τελευταία χρόνια. Πώς βλέπεις τη φυλάκισή σου τώρα που πέρασε ένας χρόνος; Πώς αντιλαμβάνεσαι αυτές τις κινητοποιήσεις;
Ο σκοπός της φυλάκισής μου είναι κυρίως να με τρομοκρατήσουν για να μην παρακινώ τους ανθρώπους να αγωνίζονται, και να μιλώ πιο λίγο ενάντια σε αυτά που έχω καταγγείλει. Είναι επίσης μια εκδικητική τιμωρία, επειδή συνεχίζεται αδιάκοπα μετά από τόσα χρόνια συνεχούς κατασταλτικής παρενόχλησης ή λιντσαρίσματος από τα μέσα ενημέρωσης. Από την μια πλευρά, όντας στα χαρακώματα της επαναστατικής τέχνης, είναι μια προσπάθεια του κράτους να μπει ένα τέλος σε ό,τι σώζεται από αυτήν. Είναι μια προειδοποίηση για όσους τολμούν να την δημιουργήσουν. Γνωρίζουν τις δυνατότητες που έχει για την αύξηση της συνείδησης με τέτοιες αντικειμενικές συνθήκες, το φοβούνται πάρα πολύ. Ως εκ τούτου, ενώ μας καταπιέζουν, καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια από ποτέ για να προωθήσουν ανά πάσα στιγμή μια τέχνη πιο εκφυλισμένη από ποτέ, για να την αλλοτριώσουν και να την απομακρύνουν από τον επαναστατικό δρόμο. Από την άλλη πλευρά, το να μην περιορίζομαι στο να παλεύω με την τέχνη και να οργανώνομαι συμμετέχοντας σε πολλά μέτωπα, είναι ένας τρόπος για μια επίθεση στον κόσμο τους. Όσο για τις κινητοποιήσεις, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν μια περίοδο μεγάλης αποστράτευσης για να αποφύγουν την αντίδραση. Έτσι, αυτό που έγινε, έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία. Τα πληρωμένα ΜΜΕ είπαν ψέματα, έκρυψαν ότι η φυλάκισή μου ήταν για την μουσική μου και κάποια tweets που έγραψα, έτσι ώστε να μην είναι εμφανής η απουσία της ελευθερίας της έκφρασης, να μην φανεί το σκάνδαλο, και να μην γίνουν μεγάλες κινητοποιήσεις. Εξαπέλυσαν επίσης μια ισχυρή εκστρατεία ποινικοποίησης και συκοφαντίας τόσο απέναντι στους διαδηλωτές όσο και εναντίον μου. Όλο αυτό συνοδεύτηκε από μεγάλο αστυνομικό τρόμο και εκφοβισμό, απαγόρευση διαδηλώσεων, συλλήψεις, ξυλοδαρμούς, φυλακίσεις, ακόμα και τραυματισμούς ματιών από πλαστικές σφαίρες. Παρόλα αυτά, οι κινητοποιήσεις ήταν μαζικές, σε πολλές δεκάδες πόλεις, πολύ μαχητικές σε ορισμένες περιπτώσεις, και ιδιαίτερα παρατεταμένες στην Καταλονία λόγω των πρόσφατων εμπειριών των αγώνων και της εκτεταμένης καταστολής. Αυτή η κοινωνική αντίδραση έγινε δυνατή εξαιτίας του μεγάλου θυμού της κοινωνίας, λόγω του πολύτιμου καθημερινού έργου διαφόρων οργανώσεων, και μέσα από την έκρηξη της αλληλεγγύης στο πρόσωπό μου, που οχυρώθηκα για μέρες μέσα στο πανεπιστήμιο της Λέριντα μαζί με πολλούς συντρόφους μου αψηφώντας το κράτος.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες, που προστέθηκαν στο γεγονός ότι η καταδίκη ήταν για μια ευρεία καταγγελία, σήμαιναν ότι όχι μόνο διεκδικήθηκε η ελευθερία της έκφρασης σε αυτές τις κινητοποιήσεις, αλλά ότι υπερασπίστηκαν επίσης πολλά άλλα δικαιώματα και ελευθερίες, ζητήθηκε ευρέως πλήρης αμνηστία, κλπ. Θεωρήθηκε ότι ήταν μια μεγάλη και τρομακτική επίθεση στις συλλογικές ελευθερίες, όχι μόνο εναντίον μου. Για όλα αυτά, ήταν ένα ποιοτικό άλμα εξαιτίας του οποίου το καθεστώς φάνηκε να γίνεται πολύ νευρικό (το επιβεβαίωσε η επείγουσα και ανησυχητική συνεδρίαση της Ένωσης Εργοδοτών στη Βαρκελώνη), εξαπολύοντας τέτοιες μανιώδεις επιθέσεις για να το σταματήσει. Η έλλειψη μεγαλύτερης οργάνωσης και μαχητικότητας εμπόδισε το κίνημα να έχει περισσότερη συνέχεια, με την οποία θα μπορούσαν να επιτευχθούν περισσότερα, όπως για παράδειγμα να αναγκαστεί το κράτος να ακυρώσει τα εγκλήματα έκφρασης με τα οποία μας φυλακίζει. Έγινε όμως δυνατό να δοθεί πολύ μεγάλη προβολή στο μήνυμα ότι προσπαθούν να μας φιμώσουν, στους πολιτικούς κρατούμενους, στην μείωση του ατομικισμού, στο ξεσκέπασμα του κράτους και των μηχανισμών του, στην προώθηση της αλληλεγγύης, κλπ. Όλα αυτά δεν είναι μικρό πράγμα.
Ο λόγος της Δεξιάς σε χαρακτηρίζει τρομοκράτη, τίποτα νέο. Αλλά και η δήθεν προοδευτική και αριστερή πτέρυγα του αστικού κοινοβουλευτισμού είναι επίσης αποφασισμένη να αποπολιτικοποιήσει τα πολιτικά αίτια της φυλάκισής σου. Πώς αντιλαμβάνεσαι την κατάστασή σου ως κρατούμενος;
Αντικειμενικά είμαι πολιτικός κρατούμενος, αλλά το Unidas Podemos και η ηγεσία του δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων για να καλλωπίσουν το κράτος που υποστηρίζουν. Μετά την απαγωγή μου προσπάθησαν να με αποστρατεύσουν με πολλές ψεύτικες υποσχέσεις σχετικά με την εξάλειψη των εγκλημάτων έκφρασης και την απελευθέρωσή μου. Αυτοί οι απατεώνες όχι μόνο δεν έχουν καταργήσει κατασταλτικούς νόμους αλλά επιπλέον τους έχουν διευρύνει, όπως αποδεικνύεται από τον εγκεκριμένο «νόμο περί ψηφιακής φίμωσης», τη διαχείριση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ή τον «νόμο εθνικής ασφάλειας» που ετοιμάζουν. Η επέκταση του περιορισμού των ελευθεριών είναι εμφανής. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει μια κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος και του VOX για αυτό, οι μπράβοι της ολιγαρχίας ήδη το κατάφεραν.
Επιπλέον, εκτός από αυτό επιβάλλουν εύκολα και άλλες αντιλαϊκές πολιτικές, προκαλώντας λίγες διαμαρτυρίες και απόρριψη επειδή αυτό γίνεται στο όνομα της «αριστεράς». Είναι ντροπή και ανυπόφορο το γεγονός ότι υπάρχει ακόμη υπερβολική συνενοχή των διαφόρων κοινωνικών κινημάτων με αυτήν την κυβέρνηση. Μια τέτοια αύξηση της εξαθλίωσης και των τιμών των βασικών αγαθών με κυβέρνηση Λαϊκού Κόμματος και VOX θα προκαλούσε εξεγέρσεις. Είναι επείγον να καταγγείλουμε δυνατά και καθαρά αυτούς τους ταξικούς εχθρούς.
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της ταξικής πάλης, οι καλλιτέχνες και το έργο τους έχουν επιτελέσει σημαντικές πολιτικές λειτουργίες για το κομμουνιστικό σχέδιο. Τι δυνατότητες πιστεύεις ότι έχει η μουσική, και η τέχνη γενικότερα, ως πολιτικό μέσο στην επαναστατική διαδικασία;
Ναι, και για αυτό εκτιμήθηκε ιδιαίτερα. Σήμερα πρέπει ακόμα να ανεχόμαστε τους λεγόμενους κομμουνιστές να μιλούν ενώ δεν έχουν δουλειά. Είναι η αντίληψη που εξαπλώνει τον φασισμό, αλλά μόνο ενάντια στους αντιφασίστες καλλιτέχνες. Οι φασίστες είχαν και έχουν σε μεγάλη εκτίμηση τους καλλιτέχνες που είναι στην υπηρεσία τους. Η επαναστατική τέχνη έχει μεγάλες δυνατότητες γιατί μεταφέρει περιεχόμενο με πολύ προσιτό τρόπο. Επιπλέον, το να νιώθεις σε ενθαρρύνει να παλέψεις. Ιστορικά, έχει επίσης αποδειχθεί ότι τα συναισθήματα διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο σε κάθε κίνημα. Λογικά, οι μεγάλοι ταραχοποιοί μπόρεσαν να το μεταδώσουν. Όπως είπε ο κομμουνιστής καλλιτέχνης και πρώην πολιτικός κρατούμενος Πέπε Μπαλμόν: «Για να πολεμήσεις ενάντια στην αδικία, πρώτα πρέπει να σε πληγώσουν». Η τέχνη έχει μεγάλη δύναμη, την οποία οι ισχυροί γνωρίζουν καλά, να αυξήσει τη συνείδηση ή ακριβώς το αντίθετο. Τόσο σε όλη την ιστορία όσο και σήμερα υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα για το πως αντιδραστικοί καταπιεστές τη χρησιμοποίησαν ως όπλο ενάντια σε προοδευτικές αντιλήψεις. Οι Αλβανοί κομμουνιστές, μιλώντας για την ιστορία του Εργατικού Κόμματος λένε ότι για ένα διάστημα η κύρια επίθεση κατά του σοσιαλισμού ήταν μέσω της τέχνης και του πολιτισμού, λόγω της τεράστιας αποτελεσματικότητάς τους στη μετάδοση της αστικής ιδεολογίας. Για αυτό ζήτησαν να δοθεί πολύ μεγαλύτερη σημασία σε αυτούς που υπερασπίστηκαν τον σοσιαλισμό.
Ο κομμουνιστής ζωγράφος Σάντσεζ Κάσας απηύθυνε έκκληση στην «τέχνη έκτακτης ανάγκης», μπροστά στην τεράστια ανάγκη για μια τέχνη που αντανακλά την σκληρή πραγματικότητα και που ζητά έντονα την αλλαγή της το συντομότερο δυνατό. Ο Κάσας, μαζί με άλλους αφοσιωμένους καλλιτέχνες, ίδρυσε την Pueblo y Cultura, για να προωθήσει την ενότητα και την τέχνη στην υπηρεσία της λαϊκής υπόθεσης. Για τη δυναμική της και τη λειτουργία της δέχτηκε ισχυρά κατασταλτικά χτυπήματα. Καλωσορίζουμε τις διάφορες πρωτοβουλίες στις οποίες είναι σαφές ότι η τέχνη και ο πολιτισμός αποτελούν ουσιαστικό κομμάτι κάθε επαναστατικής διαδικασίας. «Μέρος του εξοπλισμού της», σύμφωνα με τα λόγια του Λένιν.
Η αποπολιτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη μορφή του καλλιτέχνη έχει γενικευθεί, ακόμη και στα πιο εναλλακτικά και προοδευτικά περιβάλλοντα. Πώς αντιλαμβάνεσαι τον ρόλο του καλλιτέχνη και τη δέσμευσή του; Τι ρόλο πρέπει να παίξει στην επαναστατική διαδικασία;
Κάθε καλλιτέχνης υπηρετεί την επαναστατική υπόθεση ή τη διαιώνιση του καπιταλισμού, δεν υπάρχει απολίτικη τέχνη ή «πάνω από τάξεις» όπως τόσοι πολλοί διακηρύσσουν. Ο καλλιτέχνης που δεν αντιτίθεται στη βαρβαρότητα βοηθά στη διαιώνισή της, έστω και αν δεν παίρνει θέση για την υπεράσπισή της. Χωρίς μια τέτοια εκτεταμένη συνενοχή, πολλές φρικαλεότητες δεν θα εξομαλύνονταν τόσο πολύ και θα υπήρχε περισσότερη αντίσταση σε αυτές. Κάθε καλλιτέχνης μπορεί να ενισχύσει την επαναστατική διαδικασία θέτοντας μέρος της τέχνης του στη διάθεση αυτού του σκοπού, εκμεταλλευόμενος τη φωνή του και την επιρροή του (όσο μικρή κι αν είναι), ενθαρρύνοντας άλλους καλλιτέχνες να εμπλακούν κλπ. Η ατομικιστική θέση ότι δεν έχουμε καμία ευθύνη είναι ευρέως διαδεδομένη. Αλλά όχι, έχουμε ευθύνη, όπως κάθε άλλο άτομο και περισσότερο αν έχουμε οπαδούς. Με αυτό δεν πέφτω στον παράλογο αριστερισμό που θα ήταν να προσποιούμαι, ή να απαιτώ, ο κάθε καλλιτέχνης να έχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο δέσμευσης. Είναι ένα άλλο πράγμα όταν ο σοσιαλισμός είναι πολύ ανεπτυγμένος. Όμως σήμερα υπάρχουν ορισμένα ελάχιστα που μπορούμε να απαιτήσουμε από αυτούς που δεν τοποθετούνται ανοιχτά απέναντι στους καπιταλιστές. Υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει, η εικόνα είναι ακόμα αρκετά ζοφερή. Αλλά έχουν υπάρξει κάποιες πρόοδοι, και είμαι αισιόδοξος, τόσο για εμάς που επιμένουμε κάθε μέρα περισσότερο όσο και για αυτό που λέει ο κομμουνιστής πολιτικός κρατούμενος Λούσιο Γκαρσία Μπλάνκο ότι «οι αντικειμενικές συνθήκες έρχονται να μας βοηθήσουν». Η αξιοποίησή τους είναι στο χέρι μας, και η τέχνη και ο πολιτισμός προσφέρουν αμέτρητες δυνατότητες για να προχωρήσουμε μπροστά.
