Πηγή: Peoples Dispatch (21/3/2022) | Μετάφραση: Λίνα Κυργιαφίνη
Η Αλβανία βιώνει εκτεταμένες διαμαρτυρίες λόγω της αύξησης των τιμών των καυσίμων και των τροφίμων. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου και έχουν ενταθεί, την τελευταία εβδομάδα, σε διάφορα μέρη της χώρας. Το Σάββατο 19 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε μεγάλη κινητοποίηση στην πρωτεύουσα των Τιράνων, όπου χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία, από την πλατεία Skanderbeg προς το γραφείο του πρωθυπουργού. Σε ορισμένα σημεία, ανέλαβε η αστυνομία την καταστολή των διαδηλώσεων. Περισσότεροι από 200 διαδηλωτές συνελήφθησαν, επίσης, την περασμένη εβδομάδα.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική αύξηση των τιμών των καυσίμων σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας, η οποία οδήγησε σε απότομη αύξηση των τιμών των τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών. Ωστόσο, οι τιμές των καυσίμων αυξάνονταν ήδη πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς οι τοπικοί επιχειρηματίες ασκούν σχεδόν πλήρη έλεγχο στον κλάδο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, την 14η Μαρτίου, η τιμή της βενζίνης Octane-95 στην Αλβανία εκτινάχθηκε στα 223 αλβανικά λεκ (1,978 USD) ανά λίτρο, περίπου 30% υψηλότερα από ό,τι μια εβδομάδα πριν. Η Αλβανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, καθώς το δίκτυο των δημόσιων συγκοινωνιών είναι εξαιρετικά αδύναμο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις περιοχές της χώρας εκτός των Τιράνων, όπου τα πάντα εξαρτώνται από τα αυτοκίνητα.
Οι διαδηλωτές απαιτούν από την κυβέρνηση να αφαιρέσει τους φόρους από τη βενζίνη. Αυτή τη στιγμή, οι κρατικοί φόροι αποτελούν το 53% του τελικού κόστους. Επίσης, ο κόσμος απαιτεί μία προσωρινή αναστολή του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα. Οι διαδηλωτές ισχυρίζονται ότι το διεφθαρμένο σύμπλεγμα κυβέρνησης και μονοπωλίων έχει επιδεινώσει την κρίση και ότι οι διαμαρτυρίες θα συνεχιστούν μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματα για μείωση των τιμών.
Σχετικά με την κινητοποίηση της 19η Μαρτίου, η ομάδα δράσης Organizata Politike, που συμμετέχει ενεργά στις διαδηλώσεις, απαίτησε τη σύσταση ενός ανεξάρτητου κρατικού φορέα για να ελέγχει και να καθορίζει το ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου και εξαγωγικών προϊόντων. Επίσης, ζήτησε την ανεξάρτητη διερεύνηση του διαδεδομένου ολιγοπωλίου στον τομέα των υδρογονανθράκων, και ειδικότερα της πτώχευσης και καταστροφής της μονάδας κατεργασίας πετρελαίου στο Ballsh. Η ομάδα ζήτησε φόρο 1% για τα περιουσιακά στοιχεία των ανθρώπων των οποίων η περιουσία ξεπερνά το όριο των 1.100.000 ευρώ (1.105.500 USD), καθώς και φόρο κερδών 7,20% και μέρισμα σε μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματίες.
Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, ο πρωθυπουργός Edi Rama απέρριψε την πιθανότητα μείωσης των φόρων στα καύσιμα, ενώ, στο αντίποδα, ανακοίνωσε 4,1 εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις για τον αγροτικό τομέα. Μένει να φανεί πώς αυτή η κίνηση θα επηρεάσει την κινητοποίηση του κόσμου.
Νωρίτερα, η Mirela Ruko από την Organizata Politike, δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι τα αποθέματα πετρελαίου της Αλβανίας εκτιμώνται σε 400 εκατομμύρια τόνους και ότι το 1/8 αυτών των αποθεμάτων έχει χρησιμοποιηθεί, μέχρι στιγμής. Τα αποθέματα αυτά ανήκουν στην “Bankers Petroleum” και όλο το εξορυσσόμενο πετρέλαιο εξάγεται, δήλωσε η Ruko. Κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η μονάδα κατεργασίας πετρελαίου στο Ballsh, που συνήθως κάλυπτε το 33% της εγχώριας αγοράς, βρίσκεται εκτός λειτουργίας. «Σήμερα, ο Shefqet Kastrati, ιδιοκτήτης της Kastrati SH.A, είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας χονδρικής πώλησης και συγχρόνως κατέχει την αγορά πετρελαίου, καθιστώντας την ένα μονοπώλιο στην αγορά», συμπληρώνει.
«Έχουμε πετρέλαιο, αλλά δεν είναι δικό μας! Έχουμε κυβέρνηση, αλλά δεν είναι δική μας! Έχουμε δεξαμενή πετρελαίου, αλλά δεν το έχουμε πλέον! Μόνο ο Shefqet Kastrati έχει απομείνει και θα μας πουλάει πετρέλαιο σε όποια τιμή θέλει!», πρόσθεσε.
Ο Qemal Cicollari, από την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας (PKSh), κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Edi Rama ότι ενοχοποιεί την ενεργειακή κρίση από τον πόλεμο στην Ουκρανία, για να εκτρέψει την οργή του κόσμου για την κυβέρνησή του, η οποία έχει λειτουργήσει προς το συμφέρον των μεγάλων επιχειρηματιών. «Εδώ, επίσης, μια χούφτα καπιταλιστών και όμιλοι υδρογονανθράκων επωφελούνται από τους κερδοσκοπικούς ελιγμούς τους πάνω στην ενεργειακή κρίση, που κορυφώθηκε με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», είπε.
Μετάφραση: Λίνα Κυργιαφίνη
