«Η Λεπέν και ο Μακρόν συμφωνούν σε κάτι ουσιώδες: υπερασπίζονται τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των μεγάλων περιουσιών», λέει η Ορελί Τρουβέ, βουλευτής της Ανυπότακτης Αριστεράς και μέλος της Attac, σε συνέντευξή της στον  Enric Bonet στο ctxt.es (20/11). Tι λέει για την παρουσία της NUPES στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, τα μέτρα Μακρόν για την ακρίβεια, τη σχέση κοινωνικών κινημάτων και αριστερών κοινοβουλευτικών κομμάτων.

Μετάφραση: Α.Λ.

Μετά από μια και πλέον δεκαετία ως το ορατό πρόσωπο της Attac στη Γαλλία, η Ορελί Τρουβέ (Aurélie Trouvé – 1979) έκανε το άλμα προς τη θεσμική πολιτική τον περασμένο Ιούνιο. Οικονομολόγος και ακτιβίστρια κατά της παγκοσμιοποίησης, αντιπροσωπεύει μια από τις αναδυόμενες φιγούρες της Αριστεράς. Με τη συμμαχία NUPES (Nouvelle Union populaire écologique et sociale/ Νέα Κοινωνική και Οικολογική Λαϊκή Ένωση) –που σχηματίστηκε από την Ανυπότακτη Γαλλία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές– τα προοδευτικά κόμματα τριπλασίασαν την παρουσία τους στην Εθνοσυνέλευση, γεγονός που ευνόησε την άφιξη στις κοινοβουλευτικές τους ομάδες πολυάριθμων ακτιβιστών που συμμετείχαν σε συλλογικότητες και κοινωνικά κινήματα. Η Τρουβέ είναι ένα από τα πιο γνωστά πρόσωπα.

«Τα αριστερά κόμματα πρέπει να αποκτήσουν δύο πόδια: αυτό των κοινωνικών κινημάτων και το θεσμικό και εκλογικό», εξηγεί στην εκτενή συνέντευξη που μας παραχώρησε. Η Τρουβέ, κάτοχος διδακτορικού στα οικονομικά και γεωπόνος, είναι εδώ και ένα χρόνο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της NUPES, ενός ιδιαίτερου οργάνου που, κατ΄αρχήν, έφερε για πρώτη φορά κοντά ακτιβιστές, προσωπικότητες της κοινωνίας των πολιτών –ανάμεσά τους η Ανί Ερνό, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας 2022– και ηγέτες της Ανυπότακτης Γαλλίας για να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του Ζαν Λυκ Μελανσόν στις προεδρικές εκλογές. Και τώρα λειτουργεί ως τόπος συνάντησης των διαφόρων κομμάτων της NUPES με μέλη των οργανώσεων και ακτιβιστές, προκειμένου να «οικοδομήσουν μια κοινή πολιτική κουλτούρα».

Είναι επίσης συγγραφέας του Le bloc arcenciel (Το μπλοκ του ουράνιου τόξου), ενός ενδιαφέροντος δοκιμίου στο οποίο υποστηρίζει μια στρατηγική χωρίς αποκλεισμούς για τους διαφορετικούς αγώνες της Αριστεράς (συνδικαλιστικούς, οικολογικούς, φεμινιστικούς…) και το οποίο αποτέλεσε έμπνευση για τη δημιουργία της NUPES. Στην συζήτησή μας αναλύει το μέλλον αυτού του απροσδόκητου συνασπισμού, την άρθρωση μεταξύ προοδευτικών σχηματισμών και κοινωνικών κινημάτων, καθώς και την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη Γαλλία στην αρχή της δεύτερης θητείας του Εμμανουέλ Μακρόν.

-Πώς κύλησαν αυτοί οι πρώτοι μήνες στην Εθνοσυνέλευση; Αντιπροσωπεύουν την επιστροφή μιας ισχυρής κοινοβουλευτικής αριστεράς;

Μετά τα καλά αποτελέσματα στις βουλευτικές εκλογές, είμαστε η πρώτη δύναμη της αντιπολίτευσης. Ως αποτέλεσμα, κερδίσαμε την προεδρία της Επιτροπής Οικονομικών – της πιο σημαντικής επιτροπής του γαλλικού κοινοβουλίου, της οποίας προεδρεύει πλέον η αντιπολίτευση. Τα διάφορα αριστερά κόμματα, από 60 βουλευτές στο προηγούμενο νομοθετικό σώμα, έφτασαν στους 151 βουλευτές της NUPES (η Βουλή έχει 577 έδρες). Δεν είμαστε η κύρια αξιωματική αντιπολίτευση μόνο λόγω του αριθμού των βουλευτών αλλά και λόγω του τρόπου που ενεργούμε, ενσαρκώνοντας ένα σχέδιο οικολογικής και κοινωνικής ρήξης, σαφώς διαφορετικό από εκείνο του προέδρου Μακρόν.

-Σ΄ αυτόν τον αντιπολιτευτικό αγώνα, όμως, αντιμετωπίζετε τον ανταγωνισμό του Εθνικού Συναγερμού (NR) της Μαρίν Λεπέν. Η ακροδεξιά αποτέλεσε την έκπληξη κερδίζοντας 89 βουλευτές.

Η λεπενιστική ακροδεξιά αντιπροσωπεύει μια άθλια αντιπολίτευση, μια πλαστή αντιπολίτευση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το είδος της συμμαχίας μεταξύ του NR και του μακρονισμού που έλαβε χώρα τις πρώτες εβδομάδες αυτής της νομοθετικής περιόδου. Τον Ιούλιο, πολλοί βουλευτές από το La République en Marche (το προεδρικό κόμμα) και το Les Républicains [φιλελεύθερη συντηρητική Δεξιά] ψήφισαν υπέρ του NR για να αποκτήσει δύο αντιπροεδρίες της Εθνοσυνέλευσης. Αυτό δεν συμβαίνει σε άλλες χώρες, στη Γερμανία, για παράδειγμα, εξακολουθεί να υπάρχει συναίνεση να μην ψηφίσουν ποτέ υπέρ του να δωθούν σημαντικές θέσεις στην Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Στη Γαλλία, οι φραγμοί μεταξύ της δεξιάς και της ακροδεξιάς καταρρέουν. Και αυτό έρχεται μετά από πέντε χρόνια «ευτελισμού» των ακροδεξιών ιδεών, σε σημείο που ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανέν είπε στη Λεπέν ότι η θέση της για το Ισλάμ ήταν πολύ ήπια.

-Οι τέσσερις πρώτοι μήνες της νομοθετικής περιόδου χαρακτηρίζονται από την αδυναμία της κυβέρνησης, η οποία δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, γεγονός πολύ ασυνήθιστο για τη Γαλλία. Έχει ψηφίσει πολυάριθμους νόμους με διατάγματα μέσω του αμφιλεγόμενου άρθρου 49.3 του Συντάγματος και έχει ήδη αντιμετωπίσει έξι προτάσεις μομφής. Πώς αναλύετε αυτή την κατάσταση;

Κατά την έναρξη της νομοθετικής περιόδου, η εκτελεστική εξουσία αποφάσισε να μην ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση, κάτι που έχει να συμβεί στη Γαλλία από το 1993. Ο Μακρόν προσπάθησε να επιβληθεί δια της βίας με μια 100% μακρονιστική εκτελεστική εξουσία που το μόνο που θέλει είναι να εφαρμόσει το σχέδιο του προέδρου, χωρίς να επιδιώκει συμφωνίες με την αντιπολίτευση, παρά το γεγονός ότι διαθέτει μόνο μια σχετική πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Σε αυτή την πολιτική αδυναμία έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι, ο πρόεδρος, επανεξελέγη τον Απρίλιο σε προεδρικές εκλογές με ιστορικά χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων, πράγμα που σημαίνει ότι έχει την υποστήριξη μόνο του 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων που τον υποστήριξε στον πρώτο γύρο.

-Πιστεύετε ότι είναι δυνατόν να εκμεταλλευτείτε αυτή την κατάσταση για να επιτύχετε συγκεκριμένη υποστήριξη από την κυβέρνηση και να την πείσετε να εγκρίνει προοδευτικά μέτρα;

Το βλέπω πολύ περίπλοκο. Η κυβέρνηση Μακρόν αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε βήμα προς αυτό που εκπροσωπούμε ως δύναμη κοινωνικής και οικολογικής προόδου, παρόλο που η NUPES ήταν ο συνασπισμός με τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Με το νόμο για την αγοραστική δύναμη, αντιτάχθηκαν στις προτάσεις μας για μια πραγματική αύξηση των μισθών και έλεγχο τιμών των βασικών ειδών πρώτης ανάγκης. Κάτι παρόμοιο συνέβη με τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2023 και την άρνηση της εκτελεστικής εξουσίας να υιοθετήσει έναν ειδικό φόρο στα «υπερκέρδη» των επιχειρήσεων. Ο μακρονισμός είναι τόσο βαθιά διαποτισμένος από τον οικονομικό φιλελευθερισμό που προτιμά ακόμη και να συνάπτει συμφωνίες για συγκεκριμένα ζητήματα με την ακροδεξιά παρά με εμάς. Τόσο η Λεπέν όσο και ο Μακρόν συμφωνούν σε κάτι ουσιώδες: υπερασπίζονται τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των μεγάλων περιουσιών.

-Μπροστά στον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση, τα κύρια μέτρα του Μακρόν ήταν η επιδότηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και της βενζίνης, καθώς και μια πολιτική επιδομάτων και επιδοτήσεων. Αν και είναι πολιτικές παρόμοιες με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από άλλες χώρες της ΕΕ, η NUPES τις επικρίνει έντονα. Γιατί;

Επειδή δεν εμποδίζουν την αύξηση του πληθωρισμού και την απώλεια της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Ο σημερινός πληθωρισμός δεν οφείλεται στην αύξηση των μισθών αλλά στην κερδοσκοπία και στην αύξηση των κερδών του κεφαλαίου. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει αυτό είναι να μπλοκαριστούν προς τα κάτω οι τιμές των αγαθών πρώτης ανάγκης. Αυτό δεν θα πρέπει να γίνει με την επιδότηση μέρους της τιμής της ενέργειας με δημόσιο χρήμα αλλά βάζοντας φρένο στα κέρδη των μεγάλων εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας. Για τους μισθωτούς, οι οποίοι βρίσκονται σε δεινή θέση, αυτό που χρειάζεται είναι να αυξηθούν οι πραγματικοί μισθοί. Αντί για αυξήσεις μισθών, η κυβέρνηση Μακρόν προτιμά να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να δίνουν αφορολόγητα μπόνους. Αυτά όμως δεν επαρκούν καθώς πολύ λίγες επιχειρήσεις τα δίνουν και δεν καταβάλλουν ούτε εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Και αυτό αποδυναμώνει το Κράτος πρόνοιας.

-Μπορεί ο συνασπισμός της NUPES να κρατηθεί ενωμένος ή θα μείνει ως μια συγκυριακή συμμαχία των τελευταίων βουλευτικών εκλογών;

Η NUPES μπορεί να παραμείνει ενωμένη. Αν και δεν έχουμε ενιαία ομάδα στην Εθνοσυνέλευση, έχουμε μια διαπαραταξιακή ομάδα και συναντιόμαστε κάθε εβδομάδα με εκπροσώπους των ανυπότακτων, των σοσιαλιστών, των πράσινων και των κομμουνιστών. Παρόλο που κάποιοι προέβλεπαν ότι θα αρχίζαμε να μαλώνουμε από το πρώτο λεπτό, έχουμε ξεπεράσει αρκετά στάδια. Τώρα, αυτό που χρειάζεται, είναι η ένωση αυτή να συγκροτηθεί σε τοπικό επίπεδο και να ριζώσει. Όταν θα υπάρχει μια κοινή πολιτική κουλτούρα μεταξύ των μελών των διαφόρων αριστερών κομμάτων τότε θα είναι πολύ πιο δύσκολο να επιστρέψουν  οι διαιρέσεις. Οι ίδιες οι βάσεις θα ήταν εκείνες που θα μας αποδοκίμαζαν ότι πορευόμαστε χωριστά.

-Από τον περασμένο Δεκέμβριο, προεδρεύετε του Κοινοβουλίου της Λαϊκής Ένωσης – που αργότερα μετονομάστηκε σε Κοινοβούλιο της NUPES. Ποιο ρόλο θα διαδραματίσει αυτό το όργανο από εδώ και στο εξής;

Το Κοινοβούλιο αυτό αποτελείται κατά το ήμισυ από πολιτικούς εκπροσώπους και κατά το ήμισυ από άτομα της κοινωνίας των πολιτών (ακτιβιστές, διανοούμενους, ανθρώπους του πολιτισμού κ.λπ.). Λειτούργησε αρχικά για να στηρίξει την προεδρική υποψηφιότητα του Μελανσόν και στη συνέχεια τη NUPES στις βουλευτικές εκλογές. Μετά το τέλος του εκλογικού κύκλου, η λειτουργία του πρέπει να είναι η ενίσχυση της σχέσης μεταξύ των αριστερών κομμάτων και των κοινωνικών κινημάτων και του κόσμου του πολιτισμού. Πρέπει επίσης να αξιοποιηθεί για να συζητηθεί στο εσωτερικό της NUPES το 5% των μέτρων –κυρίως όσον αφορά την ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική– στα οποία δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των διαφόρων κομμάτων της NUPES.

-Στο βιβλίο Le bloc arcenciel, επιμένετε ότι «οι δεσμοί μεταξύ των κοινωνικών κινημάτων και των αριστερών κομμάτων πρέπει να ενισχυθούν». Πώς μπορούν να ενισχυθούν αυτοί οι δεσμοί;

Νομίζω ότι πρέπει να ξαναχτίσουμε μια κοινή πολιτική κουλτούρα μεταξύ των αριστερών κομμάτων, των συνδικάτων και των κοινωνικών κινημάτων. Αυτή η νέα σχέση πρέπει να βασίζεται στο σεβασμό της αυτονομίας των κοινωνικών κινημάτων. Δεν θα τα αντικαταστήσουμε ούτε θα ηγηθούμε των κινητοποιήσεών τους αλλά θα δουλέψουμε μαζί τους, δίπλα δίπλα, για να δώσουμε μαζί τις μάχες. Και με αυτόν τον τρόπο θα ξεπεράσουμε την αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ των κινημάτων και των κομμάτων.

-Με τη NUPES, πολλοί ακτιβιστές χωρίς προηγούμενη εμπειρία στην άσκηση πολιτικής ως αντιπρόσωποι, έφτασαν στην Εθνοσυνέλευση. Αυτή είναι η περίπτωση της Rachel Kéké, γνωστής για τον επιτυχημένο συνδικαλιστικό αγώνα των καμαριέρων, της Alma Dufour, που συμμετείχε στα «κίτρινα γιλέκα» και στην καμπάνια ενάντια στις συνθήκες εργασίας στις αποθήκες της Amazon καθώς και πολλών νέων περιβαλλοντικών και φεμινιστριών ακτιβιστριών.

Ναι, σωστά. Αυτό συνέβαινε ήδη στην προηγούμενη νομοθετική περίοδο με τους 17 βουλευτές της Ανυπότακτης Γαλλίας, ορισμένοι από τους οποίους είχαν μεγάλη συμμετοχή στα κοινωνικά κινήματα, όπως ο François Ruffin (1). Τώρα όμως είμαστε πολλοί περισσότεροι οι βουλευτές της Αριστεράς με αυτό το προφίλ. Νομίζω ότι η πρόκληση για εμάς πρέπει να είναι να μην απομακρυνθούμε από τα κοινωνικά κινήματα και να διατηρήσουμε αυτή την κουλτούρα του αγώνα. Να τη μεταφέρουμε στη Εθνοσυνέλευση και να διατηρούμε συνεχή αλληλεπίδραση με τα κοινωνικά κινήματα.

-Η παρουσία βουλευτών με αυτό το προφίλ θα μπορούσε να συμβάλει επίσης στη μείωση της δυσπιστίας των πολιτών απέναντι στην πολιτική τάξη;

Ναι, χωρίς αμφιβολία. Το γεγονός ότι κάποια σαν τη Rachel Kéké ή εμένα έχει καταλάβει μια θέση στο Κοινοβούλιο λειτουργεί για να μεταφέρει στους ανθρώπους και στους ακτιβιστές βάσης το μήνυμα ότι είναι αναγκαίο να εμπλακούν στη θεσμική πολιτική. Είναι αναγκαίο να είμαστε μέσα στους θεσμούς και να τους μετασχηματίσουμε, να τους θέσουμε στην υπηρεσία των απλών ανθρώπων. Τα αριστερά κόμματα πρέπει να εξοπλιστούν με δύο πόδια: αυτό των κοινωνικών κινημάτων και το θεσμικό και εκλογικό. Πρέπει να προχωρήσουμε μέσα από αυτά τα δύο σκέλη.

-Στο βιβλίο σας αναφέρετε ότι η πρώτη θητεία του Μακρόν χαρακτηρίστηκε από μια αδύναμη και πολύ διχασμένη πολιτική Αριστερά και, ταυτόχρονα, από μια αύξηση των κινητοποιήσεων στους δρόμους. Όμως είναι επίσης αλήθεια ότι μετά την πανδημία, τα γαλλικά συνδικάτα δυσκολεύονται να κινητοποιηθούν. Τώρα που η Αριστερά έχει αποκτήσει δύναμη στο κοινοβούλιο, φοβάστε μήπως προκληθεί το αντίθετο αποτέλεσμα και γίνει πιο δύσκολη η πραγματοποίηση μεγάλων κινητοποιήσεων;

Στη Γαλλία, τα κοινωνικά κινήματα ήταν σχεδόν πάντα αδύναμα κατά τη διάρκεια των εκλογικών περιόδων. Κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών, οι άνθρωποι και τα μέσα ενημέρωσης επικεντρώνονται στην πολιτική διαμάχη. Τώρα αυτός ο εκλογικός κύκλος έχει τελειώσει και μπαίνουμε σε μια περίοδο κατά την οποία είναι πιθανό να υπάρξουν μεγάλες κινητοποιήσεις – για παράδειγμα, η πρόσφατη απεργία των εργαζομένων στα διυλιστήρια. Οι άνθρωποι επιβαρύνονται όλο και περισσότερο από το κόστος διαβίωσης και την αύξηση των τιμών των βασικών αγαθών. Όταν οι άνθρωποι αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες, αυτό προκαλεί το ξέσπασμα κοινωνικών κινημάτων και εξεγέρσεων των πολιτών.

Σημείωση
1.- François Ruffin (1975): Γάλλος δημοσιογράφος, σκηνοθέτης, συγγραφέας και πολιτικός. Ιδρυτής και αρχισυντάκτης του σατιρικού τριμηνιαίου περιοδικού Fakir, είναι περισσότερο γνωστός για τη σκηνοθεσία της ταινίας Merci patron! (2016), καθώς και για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε στη διαμόρφωση του κινήματος Nuit debout στη Γαλλία.
– Nuit debout ονομάστηκε το κοινωνικό κίνημα που εκδηλώθηκε το 2016 και προέκυψε από τις διαμαρτυρίες κατά των προτεινόμενων εργασιακών μεταρρυθμίσεων που είναι γνωστές ως νόμος El Khomri. Το κίνημα οργανώθηκε γύρω από έναν ευρύτερο στόχο «την ανατροπή του νομοσχεδίου El Khomri και του κόσμου που αντιπροσωπεύει». Έχει συγκριθεί με το κίνημα Occupy στις Ηνωμένες Πολιτείες και με το κίνημα κατά της λιτότητας 15-M ή Κίνημα των Αγανακτισμένων της Ισπανίας.

Διαβάστε επίσης

Δίκη Πολύκαρπου Γεωργιάδη: μια κακόγουστη φάρσα της «Αντιτρομοκρατικής»

Ενάμιση χρόνο πριν, την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020, ο αγωνιστής Πολύκαρπος Γεωργιάδης…

Εντουάρ Λουί: «Ενάντια στον φασισμό, θα πάω να ψηφίσω έναν υποψήφιο που μισώ βαθιά»

Τον Εντουάρ Λουί, μια από τις πιο μαχητικές φωνές υπέρ της εργατικής…