Η ανακοίνωση ότι το σύνολο σχεδόν της γαλλικής Αριστεράς θα κατέβει σε ενιαίο ψηφοδέλτιο στις βουλευτικές εκλογές της 12ης Ιουνίου, προκάλεσε έκπληξη όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε όλη την Ευρώπη. Υπό τη σκέπη της Νέας Λαϊκής Οικολογικής και Κοινωνικής Ένωσης του Ζαν Λυκ Μελανσόν, μπήκαν το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα και οι Οικολόγοι. Από τη μεριά του, το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα διαφώνησε με τη συμμετοχή των Σοσιαλιστών και δεν εντάχθηκε στη συμμαχία. Το σύνθημα «ο Μελανσόν πρωθυπουργός» εξελίσσεται από ρητορικό πυροτέχνημα σε πραγματικό διακύβευμα της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης.
Οι αντιδράσεις
Στην Ελλάδα η είδηση της ένωσης της γαλλικής Αριστεράς προκάλεσε αμηχανία σε όλα τα σχήματα της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς -πλην του ΚΚΕ που σταθερά μένει αδιάφορο στις διεργασίες της ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Η αριστερή ενότητα συνάδει βέβαια απόλυτα με τη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ για την «προοδευτική κυβέρνηση». Ωστόσο, το γεγονός ότι το ενωτικό σχήμα συντίθεται υπό την πολιτική ηγεσία και την ιδεολογική ηγεμονία του Μελανσόν, φέρνει την Κουμουνδούρου σε άβολη θέση. Ο Μελανσόν έχει χαρακτηρίσει ελεεινό τον Τσίπρα και θεωρεί τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παράδειγμα προς αποφυγή. Ο δε Τσίπρας ως πρωθυπουργός φλέρταρε ανοιχτά με τον Μακρόν -ας θυμηθούμε την ομιλία του Γάλλου Προέδρου στην Πνύκα.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για το ΚΙΝΑΛ. Η συμφωνία των Σοσιαλιστών με τον «λαϊκιστή» Μελανσόν είναι αδιανόητα… «αριστερίστικη» για τη Χαριλάου Τρικούπη, η οποία δεν έχει απαντήσει ακόμα το ερώτημα αν είναι πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ ή τη Νέα Δημοκρατία. Ο Ανδρουλάκης μάλιστα έσπευσε να δηλώσει ότι θεωρεί προοδευτικό τον… Μακρόν και όχι τον Μελανσόν, γεννώντας εύλογα ερωτηματικά τόσο για την ιδεολογική τοποθέτησή του όσο και για την πολιτική νηφαλιότητά του.
Τέλος, το ΜέΡΑ25 και το τμήμα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που είχαν δηλώσει τον ενθουσιασμό τους για το εξαιρετικό 21,95% του Μελανσόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, δυσκολεύονται να τοποθετηθούν απέναντι στη συμμαχία που μόλις συμπτύχθηκε. Αν ο Μελανσόν είναι σημείο αναφοράς μιας «πλατιάς ριζοσπαστικής πολιτικής», πώς μπορεί να εξηγηθεί ότι συμμαχεί με το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, ένα κόμμα σαφώς πιο δεξιό από τον ΣΥΡΙΖΑ;
Τα ανοιχτά ενδεχόμενα
Η ελληνική προοδευτική αμηχανία απέναντι στην ενότητα της γαλλικής Αριστεράς έχει δύο αιτίες:
Πρώτον, είναι παγιωμένη η αντίληψη στην Ελλάδα (αν και δεν διατυπώνεται δημοσίως) ότι όσα συμβαίνουν στην πολιτική ζωή των ευρωπαϊκών κρατών, έχουν λίγο-πολύ ευθείες αναλογίες με όσα γίνονται σε μας. Έτσι βλέπουμε τον Μακρόν να αντιμετωπίζεται ως αρχηγός του ελληνικού ακραίου Κέντρου και ο Κόρμπιν ως ο ήρωας της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς. Όταν οι αναλογίες παύουν να είναι προφανείς (όπως στην περίπτωση της Νέας Λαϊκής Ένωσης), τα απλουστευτικά ερμηνευτικά σχήματα οδηγούνται σε αδιέξοδο -όπερ και η αμηχανία.
Δεύτερον, έχουμε σταματήσει να σκεφτόμαστε την πολιτική ως το πεδίο της ενδεχομενικότητας. Θεωρώντας (ιδιαίτερα μετά το 2015) ότι η δικιά μας εμπειρία έχει ενσωματώσει όλα τα πιθανά ενδεχόμενα, δυσκολευόμαστε να δούμε τα ανοιχτά διακυβέυματα της συγκυρίας κι ερχόμαστε σε δύσκολη θέση όταν συμβαίνει κάτι που δεν είχαμε προβλέψει. Αν η πολιτική όμως δεν εμπεριέχει το στοιχείο του αναπάντεχου, τότε τι απομένει από αυτήν;
Δεν είμαι της άποψης ότι πρέπει ντε και καλά να ενθουσιαστούμε με τον Μελανσόν. Πιστεύω όμως ότι πρέπει να παρακολουθήσουμε αυτό που κάνει με ανοιχτό πνεύμα και χωρίς να οχυρωνόμαστε πίσω από προκατασκευασμένες απαντήσεις. Το κλείσιμο των οριζόντων της ελληνικής Αριστεράς και της ελληνικής κοινωνίας εν γένει, το μόνο που καταφέρνει είναι να διατηρεί το υφιστάμενο τέλμα.
