Είναι απορίας άξιο, στα πλαίσια της αστικής νομιμότητας και φιλελεύθερης ιδεολογίας, για ποιο λόγο, ένα έργο το οποίο υποτίθεται θα εξυπηρετήσει και θα βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων, αντιμετωπίζει τόση αντίσταση από τον ίδιο τον κόσμο που υποτίθεται θα ευνοήσει. «Μα γιατί δεν θέλουν μετρό στα Εξάρχεια;». «Μα τι τους πειράζει η ανάπλαση στο λόφο του Στρέφη;». «Μα γιατί αντιτίθενται σε έργα που θα βελτιώσουν τις ζωές τους;».
Σε τέτοιου είδους ερωτήματα προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις οι ΑΡΔ στην τηλεόραση και στα χιλιάδες άρθρα που γράφουν στην εκάστοτε φυλλάδα. «Εφόσον μια περιοχή έχει επιλεχθεί για κάποια έργα, αυτά τα έργα έχουν σαν σκοπό την βελτίωση των ζωών των ανθρώπων, οι θεσμοί, ο δήμος και το κράτος πάντα φροντίζουν για την διευκόλυνσή μας». Και όσα παραδείγματα και να τους φέρεις όπου το κεφάλαιο και το κράτος δεν λειτουργούν για το καλό των πολιτών, η πίστη παραμένει πίσω από την απάντηση «αυτά είναι εξαιρέσεις, κανένα σύστημα δεν είναι τέλειο». Πού να καταλάβουν τι σημαίνει ανάπλαση γενικά και ειδικά στη γειτονιά των Εξαρχείων από τα σαλόνια τους; Ας τους βοηθήσουμε…
Ερώτηση: Τι νόημα έχει η δημιουργία ενός σταθμού μετρό σε μια περιοχή που έχει δίπλα της 3;
Απάντηση: Η κατασκευή ενός (ακόμη) σταθμού μετρό στην περιοχή συμβάλλει στην αύξηση των αντικειμενικών αξιών και κατά συνέπεια των ενοικίων. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει την εκδίωξη των κατοίκων από την περιοχή, καθώς και την αγορά των κτηρίων από επενδυτές με στόχο τα διαμερίσματα να γίνουν airbnb για πλούσια τουριστάκια.
Ερώτηση: Και γιατί αυτό να είναι κακό;
Απάντηση: Η βίαιη ανασύνθεση της ανθρωπογεωγραφίας μιας περιοχής είναι τρόπος διάλυσης του κοινωνικού ιστού. Μεγάλο μέρος των κατοίκων στην περιοχή αυτή είναι μετανάστριες ή ανήκουν στα κατώτερα οικονομικά στρώματα, η βίαιη εκδίωξη τους σημαίνει ότι θα πρέπει να μετακινηθούν. Ο συνεχής εξευγενισμός της Αθήνας, όμως, μέσω τέτοιων έργων και αναπλάσεων έχει δημιουργήσει μια στεγαστική κρίση με ενοίκια στα ύψη εν μέσω μιας συνεχούς φτωχοποίησης του πληθυσμού. Ο κόσμος δηλαδή θα αναγκαστεί να μετακινηθεί σε κάποιο προάστιο ή εκτός Αθηνών χάνοντας τη ζωή του και αφήνοντας την πρωτεύουσα βορά στις ορέξεις των τουριστών και όσων έχουν τη δυνατότητα να αντέξουν το αυξημένο κόστος ζωής, με αποτέλεσμα της αποστείρωση της κοινωνίας. Τα έργα συνεπώς αυτά δεν θα τα «απολαύσουν» οι κάτοικοι για τους οποίους υποτίθεται γίνονται, αλλά αυτοί που θα έρθουν.
Ερώτηση: Μα γιατί θέλουν να υπάρξει αυτή η αλλαγή στο κέντρο;
Απάντηση: Ιστορικά, ο κόσμος που συμμετέχει στις διαδικασίες που αντιστέκονται στον κόσμο που ζούμε, στην κυριαρχία κράτους-κεφαλαίου, είναι τα φτωχότερα στρώματα των μητροπόλεων. Στις μητροπόλεις μαζεύεται ο κόσμος που ψάχνει μια ευκαιρία να ζήσει λίγο καλύτερα, είτε είναι πρόσφυγας είτε είναι ντόπια. Υπάρχει, λοιπόν, πλήθος ανθρώπων που παλεύουν να ζήσουν σε ένα κλίμα που συνεχώς τους πνίγει, οι συνθήκες αυτές αργά ή γρήγορα γεννούν αντιστάσεις. Οι αντιστάσεις αυτές είναι πάντα ευκολότερο να κατασταλούν όταν δεν είναι εύκολη η συσπείρωση του καταπιεσμένου αυτού υποκειμένου, όπως είναι για παράδειγμα χρόνια τώρα στα Εξάρχεια. Διαλύοντας λοιπόν αυτόν τον κοινωνικό ιστό των καταπιεσμένων και σπρώχνοντάς τα στα προάστια (όπως στο Παρίσι) ή εκτός της μητρόπολης, οι όποιες αντιστάσεις θα εκφράζονται μακριά από τα κέντρα εξουσίας τα οποία θα στελεχώνονται από τους ειρηνικούς και φιλήσυχους πολίτες ή τους τουρίστες. Από τη μία λοιπόν κράτος και κεφάλαιο προσπαθούν να κάνουν αόρατες τις κοινωνικές αντιστάσεις ενώ πλουτίζουν από τις ροές τουριστών και από τις μίζες των αναπλάσεων.
Ερώτηση: Γιατί όμως μετρό γίνεται στην Πλατεία Εξαρχείων και όχι κάπου αλλού στην περιοχή;
Απάντηση: Ακόμα και στην πρόταση μερίδας κόσμου να γίνει το μετρό στην Τοσίτσα και να μη διαλύσει έτσι τη μόνη πλατεία της περιοχής, οι αρχές αδιαφόρησαν και επέμειναν στην επιλογή τους. Έχουμε από τα παραπάνω συμπεράνει ότι το μετρό δεν γίνεται προς όφελος των κατοίκων, αλλά του κόσμου της κυριαρχίας. Η ανέγερση παραπετασμάτων στην πλατεία σήμανε κατευθείαν την απευθείας αποστολή εκατοντάδων μπάτσων να τα προστατεύουν. Αυτή είναι η πραγματική σημασία του να γίνει το μετρό συγκεκριμένα στην πλατεία: είναι μια μορφή έμμεσης κατοχής. Η συνεχής παρουσία της αστυνομίας που υποτίθεται προστατεύει το μετρό (από ποιους ρωτώ; Από τους κατοίκους; Αφού για τους κατοίκους γίνεται!) στην πραγματικότητα προστατεύει την αστική νομιμότητα σε μια περιοχή στην οποία αυτή αμφισβητείται. Σε μια περιοχή πλούσια σε κινήματα και συλλογικές αντιστάσεις είναι πολύ πιο εύκολο για τους μπάτσους να τα καταστείλουν αν είναι συνεχώς μέσα στην εν λόγω περιοχή.
Ερώτηση: Καλά όλα αυτά, αλλά γιατί γκρινιάζετε και για την ανάπλαση στο λόφο του Στρέφη;
Απάντηση: Αρχικά για το τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που θα αφήσει η κοπή των δέντρων που προβλέπει η ανάπλαση σε έναν από τους τελευταίους πνεύμονες της Αθήνας καθώς και την εκδίωξη των ζώων που έχουν βρει εκεί καταφύγιο. Ο λόφος του Στρέφη είναι από τα τελευταία μέρη της Αθήνας όπου ο κόσμος μπορεί να κάθεται κάτω από δέντρα και να πίνει μια μπύρα ή να πηγαίνει για μια βόλτα. Η ιδιωτικοποίηση και ανάπλαση θα σημαίνει επίσης την περίφραξη του λόφου και το άνοιγμά του μόνο τις ώρες που ο ιδιώτης επιθυμεί να είναι ανοιχτός. Η περίφραξη συνεπάγεται και φύλαξη οπότε όχι μόνο θα έχουμε κάγκελα αλλά και σεκιουριτάδες ή μπάτσους να περιφρουρούν τι πράγμα; Τα δέντρα που κόβουν! Ο λόφος του Στρέφη, λοιπόν, δεν θα ανήκει στον κόσμο που τον απολαμβάνει, αλλά στον Μπακογιάννη και τους μπίζνεσμεν που έχει για πάρτνερς.
Κατάλαβες τώρα γιατί ο κόσμος αντιδρά (παντού στον κόσμο) στις αναπλάσεις; Η ανάπλαση φέρνει τον εξευγενισμό, αυτός μας αφήνει φτωχότερα και εκτοπισμένες. Η αντίσταση σε αυτά τα έργα, που καμία σχέση δεν έχουν με τη βελτίωση των ζωών μας, είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να ζούμε στα μέρη που αγαπάμε και χτίσαμε τις ζωές μας, στα μέρη που αγωνιζόμαστε.
