Η Ιnditex είναι ισπανική πολυεθνική εταιρεία ένδυσης, με ναυαρχίδα τα Zara και άλλες γνωστές μάρκες όπως Bershka, Massimo Dutti, Oysho, Pull&Bear κ.ά. Οι εργαζόμενες στον όμιλο μετά από αγώνες πέτυχαν μια άνευ προηγουμένου αύξηση στον μισθό τους
Γράφει η Camila Osorio, 25/02/2023, στο rebelion.org
Οι εργαζόμενες στα καταστήματα του ομίλου Inditex (1) πέτυχαν μια ιστορική νίκη. Μετά από χρόνια στάσιμων μισθών και επισφαλών συνθηκών εργασίας, η εταιρεία στην οποία ανήκει η Zara, μεταξύ άλλων εμπορικών σημάτων, αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να εγκρίνει μια άνευ προηγουμένου αύξηση.
Τις αποκαλούν τα κορίτσια, ένας παιδαριώδης χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής στρατηγικής που για μεγάλο χρονικό διάστημα, τις απέτρεπε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους από τον πλουσιότερο εργοδότη της Ισπανίας. Έχουν μέσο όρο ηλικίας 40 ετών και εργάζονται στην Inditex, τη μεγαλύτερη πολυεθνική εταιρεία μαζικής μόδας στον κόσμο. Βρίσκονται εδώ και χρόνια σε έναν κύκλο επισφάλειας, με παγωμένους μισθούς, συμβάσεις μερικής απασχόλησης, εναλλαγή του ωραρίου εργασίας και έμμεσες απολύσεις. Νόμιζαν ότι δεν θα έβγαιναν ποτέ στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν αλλά, εδώ και μερικούς μήνες, καταλαμβάνουν λεωφόρους και οργανώνουν απεργίες, σε μια εταιρεία που πέρυσι συγκέντρωσε τα υψηλότερα κέρδη στην ιστορία της.
Την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου, η Inditex ανακοίνωσε έναν ιστορικό κατώτατο μισθό για όλους τους εργαζόμενούς της στην Ισπανία (18.000 και 24.500 ευρώ μικτά ετησίως). Η συμφωνία ανακοινώθηκε λίγες ημέρες πριν από την πανισπανική απεργία που είχαν προκηρύξει για τις 11 Φεβρουαρίου οι εργαζόμενες στα καταστήματά της. Εγκλωβισμένος από τις κινητοποιήσεις που εδώ και μήνες καταγγέλλουν τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας στα καταστήματά του, ο όμιλος δεν είχε άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη στάση του, προτού οι διαμαρτυρίες αποκτήσουν περισσότερες υποστηρίκτριες και επηρεάσουν ακόμη περισσότερο την εικόνα του. Μέχρι τώρα, οι συνθήκες εργασίας για τις υπαλλήλους της Inditex ρυθμίζονταν από πολύ άνισες περιφερειακές συμφωνίες. Οι συνδικαλιστικές κινητοποιήσεις, οι οποίες απέκτησαν δυναμική στα τέλη του 2022, έφεραν μια πρώτη νίκη στη Λα Κορούνια, όταν οι εργαζόμενες των καταστημάτων κέρδισαν μια ιστορική πρώτη αύξηση των μισθών.
Ο άτρωτος
Τα κεντρικά γραφεία της Inditex βρίσκονται στο Αρτέιξο, μια παράκτια πόλη στα βορειοδυτικά της Γαλικίας, στην επαρχία Λα Κορούνια. Ο Αμάνσιο Ορτέγα (Amancio Ortega), ο πλουσιότερος επιχειρηματίας της Ισπανίας, γεννήθηκε εκεί. Ο Αμάνσιο μπήκε στην πρώτη δεκάδα του καταλόγου Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου και έχει περιουσία που εκτιμάται ότι φτάνει τα 56,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Σε αυτή τη μικρή πόλη, άρχισε να συσσωρεύει την περιουσία του όταν έφερε επανάσταση στον τομέα της ένδυσης δημιουργώντας, το 1975, μία από τις πιο επιτυχημένες μάρκες γρήγορης μόδας (fast fashion): τη Zara. Σήμερα, η πόλη αποτελεί έναν από τους οικονομικούς κινητήρες της χώρας, με ένα εμπόριο που συγκεντρώνει πολλές ακόμη μάρκες: Bershka, Stradivarius, Massimo Dutti, Lefties, Pull&Bear, Oysho.
Η Inditex έχει εταιρείες σε όλο τον κόσμο αλλά πουθενά δεν είναι πιο συνηθισμένο, από ό,τι στη Λα Κορούνια, να έχει εργαστεί κανείς για μια από τις μάρκες της ή να έχει κάποιο μέλος της οικογένειάς του που να το έχει κάνει. Στη Γαλικία, ο Αμάνσιο είναι κύριος και αφέντης γι’ αυτό και κανείς δεν φανταζόταν ότι οι διαμαρτυρίες θα ξεκινούσαν από εκεί όπου το να μιλάς για συνθήκες εκμετάλλευσης αποτελεί σχεδόν προδοσία. «Την πρώτη μέρα εκπλαγήκαμε που δεν υπήρχαν δημοσιογράφοι. Τηλεφώνησα σε αρκετούς από τον γραπτό Τύπο και μου είπαν ότι δεν πρόκειται να δημοσιεύσουν τίποτα για τη σύγκρουση επειδή στρέφεται κατά της Inditex», δήλωσε στη Brecha η María del Tránsito Fernández, εθνική γραμματέας της Διασυνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας της Γαλικίας (Confederación Intersindical Galega – CIG), του συνδικάτου που ηγήθηκε των κινητοποιήσεων στην περιοχή αυτή.
Τον πρώτο καιρό, η Zara θεωρούνταν μια εταιρεία με κύρος. Για πολλές γυναίκες ήταν πηγή υπερηφάνειας να εργάζονται στα καταστήματά της. Επίσης, για τις περιοχές όπου άνοιγε κατάστημα, η άφιξή της ήταν μια υπόσχεση απασχόλησης και οικονομικής κίνησης. «Όταν πήγα στη διαδήλωση, κάποιες γυναίκες μπροστά μου, γύρω στα 60, έλεγαν: “Τι συμβαίνει με αυτά τα κορίτσια της Inditex; Λένε ότι πληρώνονται πολύ λίγο αλλά είναι δυνατόν ο Αμάνσιο να τις πληρώνει λίγα; Μάλλον κάτι άλλο θέλουν”. Είναι που όταν σε βλέπουν να κρατάς ένα πανό, κάποιοι άνθρωποι λένε: “Χάρη στην Amazon έχεις δουλειά”», λέει η Fernández. Η ίδια λογική υπάρχει και μέσα στην εταιρεία όπου, οι ελάχιστες βελτιώσεις, ανακοινώνονται ως δώρο του «καλού» Αμάνσιο και όχι ως εργασιακό δικαίωμα.
Όταν η Zara άνοιξε τα πρώτα της καταστήματα, οι περισσότερες συμβάσεις εργασίας ήταν 40ωρες και οι άνθρωποι που προσλαμβάνονταν στην εταιρεία προσέβλεπαν σε μια πορεία καριέρας. Όμως οι συνθήκες αυτές άλλαξαν γρήγορα και το μοντέλο εκμετάλλευσης που εφαρμοζόταν εκεί, αναπαράχθηκε σε όλες τις μάρκες που αγόραζε.
Στις διαμαρτυρίες, οι εργαζόμενες καταγγέλλουν τους παγωμένους μισθούς, τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης οι οποίες εναλλάσσονται και ποικίλλουν από μήνα σε μήνα (15, 20, 30 ώρες), καθιστώντας αδύνατο τον προγραμματισμό ενός σταθερού μισθού ή τον συνδιασμό με άλλες εργασίες ή δραστηριότητες. Οι συμβάσεις 40 ωρών έχουν βασικό μισθό 1.000 ευρώ, ο οποίος ισχύει μόνο για τις υπαλλήλους που κατέχουν θέσεις ευθύνης, οπότε οι περισσότερες εργαζόμενες στα καταστήματα (σχεδόν το 90% των οποίων είναι γυναίκες) καταλήγουν να κερδίζουν μεταξύ 500 και 700 ευρώ.
Εργάζομαι στην Inditex και ο μισθός δεν φτάνει μέχρι το τέλος του μήνα…
Στη Λα Κορούνια, οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν πριν από την πανδημία και επανήλθαν δυναμικά στα τέλη του περασμένου έτους. Η πρώτη μαζική απεργία προκηρύχθηκε κατά τη διάρκεια της Black Friday, στις 25 και 26 Νοεμβρίου 2022. «Είχε απόλυτη επιτυχία. Απήργησε περισσότερο από το 90% του εργατικού δυναμικού, με άλλα λόγια, εργάστηκαν μόνο μεσαία στελέχη» λέει η εκπρόσωπος της CIG. Εκείνη την περίοδο, στόχος ήταν να διαπραγματευτούν την αύξηση του μπόνους έδρας, ένα οικονομικό κίνητρο που είναι εκτός συλλογικής σύμβασης και το οποίο η Inditex χορηγεί σε όσους εργάζονται στην περιοχή που είναι η έδρα της εταιρείας. «Πάντα μας ζητούσαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, περισσότερη παραγωγή, μεγαλύτερη προσοχή στο κοινό από ό,τι στις υπόλοιπες επαρχίες της χώρας», λέει η Fernández.
Μετά την πρώτη απεργία, προγραμματίστηκαν κι άλλες δράσεις για τις 23 Δεκεμβρίου, παραμονή Χριστουγέννων, και για τις 7 Ιανουαρίου, την πρώτη ημέρα των εκπτώσεων, όταν ο κλωστοϋφαντουργικός κολοσσός εισπράττει πολύ περισσότερα χρήματα. Οι εργαζόμενες ζητούσαν αύξηση 440 ευρώ – μέχρι εκείνη τη στιγμή, στη Μαδρίτη, η Inditex είχε δεσμευτεί για αύξηση 120 ευρώ με στόχο 180 ευρώ σε τρία χρόνια. Οι εργαζόμενες της Γαλικίας ήταν ξεκάθαρες ότι ήθελαν περισσότερα και απέρριψαν όλες τις χαμηλότερες προτάσεις που κατέθεσε η εταιρεία ως εναλλακτική λύση. Η Inditex έκλεισε τη χρονιά με κέρδη άνω των 3.000 εκατομμυρίων ευρώ και η αύξηση για τις εργαζόμενες σε όλη την Ισπανία θα κόστιζε 250 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, με τη δικαιολογία του πληθωρισμού, η εταιρεία είχε αυξήσει τις τιμές των ρούχων στα καταστήματά της, αλλά η αύξηση αυτή δεν είχε μεταφερθεί στους μισθούς των εργαζομένων, οι οποίοι παρέμεναν στάσιμοι.
Τελικά, λίγες ημέρες πριν από το τέλος του έτους, οι εργαζόμενες κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία με την εταιρεία. Η Inditex φοβόταν ότι οι κινητοποιήσεις θα δυνάμωναν και θα εξαπλώνονταν σε ολόκληρη την Ισπανία
. Το γεγονός ότι οι εργαζόμενες κατάφεραν να οργανωθούν και να κινητοποιηθούν, είχε σαν αποτέλεσμα αύξηση μισθών κατά 322 ευρώ (122 ευρώ για το επίδομα έδρας και 200 ευρώ για το επίδομα της ειδικής συμφωνίας), η οποία εφαρμόστηκε από τον Ιανουάριο του 2023 με αναδρομική ισχύ από τον Νοέμβριο του 2022, ενώ η αύξηση θα συνεχιστεί μέχρι να φτάσει τα 382 ευρώ το 2024. Σύμφωνα με την CIG, η ετήσια αύξηση ανέρχεται στα 4.800 ευρώ μεικτά ή το 25% του μισθού.
Το επόμενο βήμα για το συνδικάτο της Γαλικίας ήταν να κατοχυρώσει τη νίκη στο Λούγκο, την Ορένσε και την Ποντεβέδρα. Η συνήθης στρατηγική είναι να ξεκινάει η διαπραγμάτευση στη Λα Κορούνια, που είναι η επαρχία με τις περισσότερες εργαζόμενες και τη μεγαλύτερη συνδικαλιστική εκπροσώπηση, και στη συνέχεια να επεκτείνεται σε ολόκληρη τη Γαλικία. Ωστόσο, η CIG αναγκάστηκε να καθυστερήσει αυτή τη διαπραγμάτευση, καθώς είχε δεσμευτεί να υπερασπιστεί τις θέσεις εργασίας πέντε μικρών καταστημάτων που ο όμιλος ανακοίνωσε τον Ιανουάριο ότι θα έκλειναν εντός 15 ημερών.
Online
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο όμιλος επιτάχυνε την αλλαγή του μοντέλου πωλήσεών του, στοχεύοντας στο ηλεκτρονικό εμπόριο που αποβαίνει καλύτερο από το πρόσωπο με πρόσωπο καθώς εξοικονομεί δαπάνες για χώρους, ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, μισθούς εργαζομένων. Για να εφαρμόσει αυτή τη στρατηγική, αποφάσισε να καταργήσει τα μικρά και να διατηρήσει μόνο τα μεγάλα καταστήματα. Η απόφαση αυτή συνοδεύτηκε από μια συμφωνία που υπέγραψε η εταιρεία με τα μεγάλα πανεθνικά συνδικάτα, Εργατικές Επιτροπές (Comisiones Obreras – CCOO) (2) και Γενική Ένωση Εργαζομένων (Unión General de Trabajadores – UGT) (3), στην οποία καθορίστηκαν ορισμένοι όροι, όπως η μεταφορά των εργαζομένων σε άλλα καταστήματα σε ακτίνα μικρότερη των 25 χιλιομέτρων, η διατήρηση των συνθηκών εργασίας και η μη αύξηση του αριθμού των προς κλείσιμο καταστημάτων.
Ωστόσο, για τη Nuria, μέλος του συμβουλίου των εργαζομένων στα καταστήματα Zara στην Κοινότητα της Μαδρίτης και της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργασίας (Confederación General del Trabajo – CGT) (4), κανένας από αυτούς τους όρους δεν τηρήθηκε. Για παράδειγμα, πολλές από τις εργαζόμενες είδαν τις συνθήκες εργασίας τους να αλλάζουν ριζικά. «Το 90% των εργαζομένων που δούλευαν στα καταστήματα που έκλεισαν, κατέληξαν να φύγουν από την εταιρεία επειδή από την πρώτη στιγμή τους άλλαζαν τη σύμβαση. Τώρα αυτό που θέλουν είναι άνθρωποι που είναι διαχειρίσιμοι, άνθρωποι που θα περάσουν και θα φύγουν. Οι συμβάσεις που έχουμε είναι για έναν ή δύο μήνες, μετά φεύγουν και πρέπει να εκπαιδεύσεις όλες τις καινούργιες από την αρχή για δύο ή τρεις μήνες», δήλωσε η Nuria στην Brecha.
Η Nuria είναι 41 ετών και εργάζεται στην εταιρεία εδώ και 21 χρόνια. Μια άλλη πολιτική της εταιρείας που χαρακτηρίζει ως άδικη, είναι η έλλειψη μισθολογικής εξομοίωσης ανάμεσα στις εργαζόμενες που κάνουν πωλήσεις πρόσωπο με πρόσωπο και τους υπαλλήλους που κάνουν πωλήσεις μέσω διαδικτύου. «Υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ του τμήματος logistics και του τμήματος καταστημάτων, δηλαδή οι συνάδελφοι, που είναι άνδρες, οι περισσότεροι από αυτούς κερδίζουν πάνω από 2.000 ευρώ το μήνα και έχουν πλήρες ωράριο». Επιπλέον, οι υπάλληλοι του τμήματος logistics παίρνουν μπόνους 450 ευρώ για τη γέννηση ενός παιδιού, ενώ οι γυναίκες υπάλληλοι των καταστημάτων παίρνουν μόνο 42 ευρώ. Και στα logistics έχουν και άλλες παροχές: 200 ευρώ για σχολικά είδη και 500 ευρώ για τα πανεπιστημιακά δίδακτρα των παιδιών τους, επιδόματα που δεν παίρνουν οι εργαζόμενες στα καταστήματα.
Η Inditex κάνει και άλλες διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών υπαλλήλων της. Η Nuria είναι υπεύθυνη ενός καταστήματος στη Μαδρίτη και από τότε που άρχισε να εργάζεται είχε σύμβαση 40 ωρών, ημερήσιο ωράριο εργασίας που αναγκάστηκε να αλλάξει όταν έμεινε έγκυος. «Όταν γίνεσαι μητέρα και έχεις κάποια θέση στη δουλειά, κατά κάποιο τρόπο σε βάζουν να επιλέξεις: είτε θα επιλέξεις να είσαι μητέρα και να αφιερωθείς στα παιδιά σου, είτε θα αφιερωθείς στο κατάστημα. Αν ήταν στο χέρι τους, θα έπρεπε να είμαστε διαθέσιμες 24 ώρες το 24ωρο. Τώρα δουλεύω 33 ώρες από τις 40 της σύμβασής μου, έχω αφαιρέσει επτά ώρες για να συμβιβάσω την επαγγελματική μου ζωή με το μικρό μου παιδί, επειδή ο τρόπος που προγραμματίζεται το ωράριο, δεν σου επιτρέπει να κρατήσεις τις 40 ώρες», λέει η Nuria.
Δαβίδ εναντίον Γολιάθ
Η νίκη στη Λα Κορούνια έδωσε ώθηση στις κινητοποιήσεις που εξελίσσονταν σε άλλες πόλεις. Στη Μαδρίτη πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις τον Νοέμβριο, τον Δεκέμβριο και μια απεργία σε ολόκληρη την Κοινότητα της Μαδρίτης στις 7 Ιανουαρίου. Η επιλογή της εταιρείας ήταν η φθορά των κινητοποιήσεων – πρότεινε μάλιστα μια πενιχρή αύξηση της τάξης του 3%, αλλά οι εργαζόμενες επέμειναν στο ίδιο ποσοστό με αυτό που είχαν κερδίσει στη Γαλικία και γι’ αυτό εξήγγειλαν μαζική απεργία για τις 11 Φεβρουαρίου. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία δεν είχε άλλη επιλογή από το να υποχωρήσει και να ανακοινώσει έναν ιστορικό κατώτατο μισθό. «Πολλές από τις συναδέλφισσες, βλέποντας τι συνέβη στη Λα Κορούνια, πήραν θάρρος και κατάλαβαν ότι ήταν απαραίτητο να βγουν στους δρόμους και να αγωνιστούν», λέει η εκπρόσωπος της CGT.
Η νίκη σε εθνικό επίπεδο επιτεύχθηκε με την υποστήριξη της CIG και της CGT, συνδικάτα που έχουν πλειοψηφική εκπροσώπηση στις επιχειρήσεις της Inditex, η οποία ωστόσο δεν κάθισε ποτέ να διαπραγματευτεί μαζί τους, υποστηρίζοντας ότι το έκανε με τα μεγαλύτερα σε εθνικό επίπεδο συνδικάτα UGT και CCOO. Αυτά τα συνδικάτα όμως δεν συμμετείχαν στις απεργίες και συνέχισαν να ανακοινώνουν πιθανές συμφωνίες που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ ή δεν αντιπροσώπευαν τα αιτήματα των εργαζομένων. «Εδώ και χρόνια καθόμαστε στο τραπέζι για να διαπραγματευτούμε και μας λένε: όχι, όχι, όχι. Εντάξει λοιπόν, ήρθε η ώρα να γίνουμε όλες μια γροθιά. Η εταιρεία δεν είχε φανταστεί ποτέ ότι η απεργία στις 7 Ιανουαρίου θα ήταν τόσο επιτυχημένη. Και τότε νομίζω ότι πανικοβλήθηκαν λίγο», λέει η εκπρόσωπος της CGT.
Η Inditex έχει μακρά ιστορία εργασιακών παραβιάσεων στην Ισπανία και στο εξωτερικό. Σε έκθεση της The Worker Rights Consortium, μιας διεθνούς οργάνωσης που παρακολουθεί την τήρηση των εργασιακών συνθηκών, σημειώνεται ότι τα εργοστάσια που παράγουν για τον όμιλο Inditex στην Ινδία δεν έχουν πληρώσει τις εργαζόμενές τους εδώ και δύο χρόνια. Οι περισσότερες από αυτές είναι μικρά κορίτσια που εργάζονται σε συνθήκες σκλαβιάς, κερδίζοντας λιγότερα από δύο ευρώ την ημέρα. Το επιχειρηματικό μοντέλο εταιρειών όπως η Inditex, είναι η μετεγκατάσταση και η ανάθεση της παραγωγής σε πόλεις με χαμηλούς μισθούς, μειώνοντας έτσι το κόστος, και διατηρώντας το πιο κερδοφόρο κομμάτι: την πώληση των ρούχων. Η νίκη που κατακτήθηκε στην Ισπανία δεν αλλάζει τη δομή της εκμετάλλευσης που έχει καθιερώσει η εταιρεία αλλά, για πρώτη φορά, στριμώχνει έναν γίγαντα που συνηθίζει να χτίζει την περιουσία του στις πλάτες των εργαζόμενων γυναικών.
Σημειώσεις
1.- Industria de Diseño Textil, S.A. – Inditex (Βιομηχανία σχεδιασμού κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων): ισπανική πολυεθνική εταιρεία ένδυσης με έδρα το Αρτέιξο της Γαλικίας. Είναι ο μεγαλύτερος όμιλος γρήγορης μόδας στον κόσμο και διαθέτει πάνω από 7.200 καταστήματα παγκοσμίως σε 93 χώρες. Η ναυαρχίδα της εταιρείας είναι η Zara, αλλά της ανήκουν επίσης πολλά άλλα εμπορικά σήματα, όπως Zara Home, Bershka, Massimo Dutti, Oysho, Pull&Bear, Stradivarius, Uterqüe και Lefties. Η πλειονότητα των καταστημάτων της είναι εταιρικής ιδιοκτησίας ενώ το franchise παραχωρείται κυρίως σε χώρες όπου δεν μπορούν να είναι ξένη ιδιοκτησία τα εταιρικά ακίνητα.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα της Inditex επικεντρώνεται σε μια απλή προϋπόθεση: να ανταποκρίνεται γρήγορα στην αγορά. Ενώ θα χρειαζόταν σχεδόν ένας χρόνος για μια παραδοσιακή εταιρεία μόδας για να βγάλει τα προϊόντα της, από τη σύλληψη του σχεδίου έως την άφιξη του προϊόντος στα καταστήματα, για την Inditex η διαδικασία αυτή διαρκεί λιγότερο από δύο μήνες, για να εφοδιάζει τα καταστήματά της με νέα και διαφορετικά προϊόντα εβδομαδιαίως και να ανταποκρίνεται γρήγορα στις απαιτήσεις της αγοράς. Αυτό δεν είναι κάτι που γίνεται χωρίς συνέπειες για το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Τα νέα στυλ της μόδας κατασκευάζονται ως έτοιμα προϊόντα σε μόλις 5 ημέρες και το 60% της παραγωγής γίνεται σε τοπικό επίπεδο για να μειωθούν οι χρόνοι παράδοσης. Στα καταστήματα Zara, για παράδειγμα, ένα νέο ρούχο μπορεί να χρειαστεί μόλις 15 ημέρες για να φτάσει από τον σχεδιασμό και την παραγωγή στα ράφια των καταστημάτων.
2.- Confederación Sindical de Comisiones Obreras – C.S. de CC.OO. (Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία Εργατικών Επιτροπών) ή απλώς Comisiones Obreras – CC.OO. (Εργατικές Επιτροπές): ισπανική συνδικαλιστική συνομοσπονδία η οποία αρχικά οργανώθηκε κυρίως από κομμουνιστές αλλά και ακτιβιστές άλλων πολιτικών ταυτοτήτων. Κατά την ίδρυσή της συνδέθηκε με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας και στην Καταλονία με το Partit Socialista Unificat de Catalunya, αν και δηλώνει ανεξάρτητη από οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα. Σήμερα είναι η μεγαλύτερη συνδικαλιστική δύναμη στην Ισπανία.
3.- Unión General de Trabajadores – UGT (Γενική Ένωση Εργαζομένων): σημαντικό ισπανικό συνδικάτο, ιστορικά συνδεδεμένο με το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE).
4.- Confederación General del Trabajo – CGT (Γενική Συνομοσπονδία Εργασίας): ισπανική αναρχοσυνδικαλιστική συνομοσπονδία η οποία γεννήθηκε το 1979 ως αποτέλεσμα διαφωνιών μεταξύ των παρατάξεων της Confederación Nacional del Trabajo – CNT σχετικά με τη διαδικασία αναδιοργάνωσης και αναδιάρθρωσης των συνδικαλιστικών οργανώσεων κατά τη διάρκεια της ισπανικής μετάβασης.
