Η δημοσιοποίηση του διαλόγου του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιου Λιβανού, με τον δήμαρχο Σπάρτης, Πέτρο Δούκα, σχετικά με τις πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία, οδήγησε στην αποπομπή του πρώτου από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη διαγραφή του δεύτερου από τη Νέα Δημοκρατία. Ακολουθώντας τα δημοσιογραφικά στερεότυπα, θα έπρεπε να παρατηρήσουμε ότι ο κυνισμός του διαλόγου των στελεχών της ΝΔ «προκάλεσε σάλο και θύελλα αντιδράσεων». Η πραγματικότητα είναι όμως διαφορετική.
Καμία έκπληξη
Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτοικος αυτής της χώρας ο οποίος εξεπλάγη ακούγοντας ότι:
- Το πολιτικό προσωπικό ουδόλως κάμπτεται συναισθηματικά από τις ανθρώπινες τραγωδίες για τι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο – παρόλο που εμφανίζεται συντετριμμένο.
- Οι ίδιοι άνθρωποι που διέρρηξαν τα ιμάτιά τους για τους 103 νεκρούς στο Μάτι, αντιμετώπισαν τους 63 νεκρούς στην Ηλεία απλώς ως «εκλογική δυσχέρεια».
- Η «σοβαρή» Νέα Δημοκρατία μοίραζε λεφτά το 2007 για να εξαγοράσει ψήφους.
- Ο εξίσου «σοβαρός» και «μετριοπαθής» Καραμανλής χρησιμοποίησε όλα τα άθλια τεχνάσματα του παλαιοκομματισμού για να επανεκλεγεί,
Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Λιβανός δεν θα είχε αποπεμφθεί αν ο ίδιος διάλογος είχε γίνει με κλειστά τα μικρόφωνα. Για τον αστικό πολιτικό κόσμο το πρόβλημα δεν είναι ο κυνισμός, αλλά η αποκάλυψή του.
Το βάρος της ανθρώπινης ζωής
Το γεγονός ότι δεν προκαλεί έκπληξη ο κυνισμός του πολιτικού συστήματος, δεν τον καθιστά λιγότερο απεχθή. Αντιθέτως, η εξοικείωση της κοινωνίας με τον κυνισμό της εξουσίας τον κάνει πιο επικίνδυνο γιατί αμβλύνει το γενικό ηθικό κριτήριο.
Ακόμα πιο στενάχωρη είναι η διαπίστωση ότι το πολιτικό χρηματιστήριο της ανθρώπινης ζωής αφήνει βαθύ αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη, το κοινό συναίσθημα και την κοινωνική συνείδηση. Οι 63 νεκροί της Ηλείας έχουν πια ξεχαστεί από το κοινωνικό σύνολο (οι οικείοι τους βέβαια δεν θα ξεχάσουν ποτέ…) και δεν έχουν θέση στον δημόσιο διάλογο. Αντιθέτως, οι 103 νεκροί του Ματιού συνιστούν ένα συλλογικό τραύμα και χρησιμοποιούνται διαρκώς ως επιχείρημα στις πολιτικές αντιπαραθέσεις. Και στις δύο φονικές πυρκαγιές ο κρατικός μηχανισμός απέτυχε παταγωδώς, εμφανίζοντας λίγο-πολύ τις ίδιες παθογένειες.
Η διαφορά είναι ότι το 2007 η Νέα Δημοκρατία διαχειρίστηκε πολύ καλύτερα την κατάσταση από την πλευρά της επικοινωνίας (για την ακρίβεια, ο ΣΥΡΙΖΑ τη διαχειρίστηκε όσο χειρότερα γινόταν), είχε τη στήριξη ενός ισχυρού συστήματος των ΜΜΕ και, κυρίως, διέθετε άφθονο κρατικό χρήμα για να μοιράσει ώστε να καταπραΰνει τις αντιδράσεις. Ο Καραμανλής κατάφερε να κερδίσει πανηγυρικά τις εκλογές μετά την τραγωδία των πυρκαγιών, ενώ το Μάτι θα κατατρέχει τον Τσίπρα για καιρό ακόμα.
Το πόσο διαφορετικά στέκεται η κοινωνία απέναντι σε δύο παρόμοιες τραγωδίες, αποτελεί τεκμήριο του βαθμού στον οποίο μπορεί να χειραγωγηθεί το συναίσθημα, η συνείδηση κι εντέλει η μνήμη μας από τα κέντρα εξουσίας.
