Οι εκπομπές CO2 (διοξειδίου του άνθρακα) που οφείλονται στο δίκτυο των υπολογιστών που αναζητούν και αποκτούν αυτό το κρυπτονόμισμα, έχουν αυξηθεί κατά 126 φορές μεταξύ 2016 και 2021, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε το περιοδικό Nature.
Πηγή: El Diario (29.9.2022) | Μετάφραση: Α.Λ.
Το Bitcoin δεν είναι βιώσιμο. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της λεγόμενης εξόρυξης αυτού του ψηφιακού κρυπτονομίσματος, είναι ήδη ισοδύναμες με αυτές που προκαλεί η παραγωγή βοδινού κρέατος σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό Nature.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι, αντί το bitcoin να θεωρείται ένα είδος εικονικού χρυσού, θα πρέπει να το συγκρίνουμε με πολύ πιο γήινα εμπορεύματα (μέταλλα και πρώτες ύλες), η εξόρυξη ή η παραγωγή των οποίων καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας και ρυπαίνει τον αέρα, το νερό και το έδαφος.
Περίπου το 61% της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με άνθρακα και φυσικό αέριο, καύσιμα εξαιρετικά ρυπογόνα, όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης.
Εικονικά χρήματα, πραγματική ρύπανση
Το bitcoin είναι ένα κρυφό ψηφιακό νόμισμα (εξ ου και το πρόθεμα «crypto», από το ελληνικό «κρυφό»). Σε αντίθεση με ένα πραγματικό νόμισμα, τα κρυπτονομίσματα δεν κόβονται αλλά εξορύσσονται από τον εικονικό κόσμο σαν να ήταν πολύτιμα μέταλλα. Και, όπως συμβαίνει και με τα πολύτιμα μέταλλα, η ποσότητα του bitcoin είναι περιορισμένη: υπάρχουν 21 εκατομμύρια bitcoin, εκ των οποίων περισσότερα από 19 εκατομμύρια έχουν ήδη εξορυχθεί.
Στην αναζήτηση χρυσού, οι μεταλλωρύχοι πραγματοποιούν αμέτρητες ανασκαφές στο έδαφος για να βρουν μια φλέβα με το πολύτιμο μέταλλο. Στην αναζήτηση των bitcoins, το έδαφος είναι ένα γιγαντιαίο παζλ από μαθηματικά μπλοκ και οι ανασκαφές είναι εκατομμύρια υπολογισμοί στον υπολογιστή. Τα νομίσματα εξάγονται –εξορύσσονται– με την επίλυση εξισώσεων.
Η υπολογιστική ισχύς είναι απαραίτητη για την επίλυση αυτών των μαθηματικών γρίφων πίσω από τους οποίους κρύβεται το νόμισμα. Πρόκειται για ένα τεράστιο παζλ που επινοήθηκε το 2008 από τον Satoshi Nakamoto, ψευδώνυμο του προγραμματιστή ή της ομάδας προγραμματιστών που επινόησε αυτό το κρυφό νόμισμα. Όποιος αποκρυπτογραφεί ένα μπλοκ και το προσθέτει στην αλυσίδα μπλοκ (blockchain), εξάγει bitcoin. Το πιστοποιητικό που πιστοποιεί αυτή την εξόρυξη –και την κυριότητα του bitcoin– δεν εκδίδεται από κάποια αρχή ή κεντρική τράπεζα, αλλά από τους άλλους ανθρακωρύχους.
Η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων απαιτεί ένα δίκτυο εκατομμυρίων υπολογιστών που λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 365 ημέρες το χρόνο. Όσο περισσότερους υπολογιστές διαθέτει ένας ανθρακωρύχος, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες εξαγωγής bitcoins: καθαρή υπολογιστική ωμή βία. Στο πεδίο της παραδοσιακής εξόρυξης, θα ήταν η διαφορά μεταξύ μιας αξίνας και ενός μηχανήματος διάνοιξης σήραγγας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται ένας πολλαπλασιασμός αυτών που ονομάζονται φάρμες εξόρυξης, εγκαταστάσεις με εκατοντάδες υπολογιστές που εργάζονται σε ένα δίκτυο… και καταναλώνουν ενέργεια.
Περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από την Αυστρία ή την Πορτογαλία
Το ότι οι διαδικασίες για τη δημιουργία αυτού του κρυπτονομίσματος είναι ενεργοβόρες είναι γνωστό, αλλά η έκταση της κλιματικής επιβάρυνσης που αποδίδεται στο bitcoin δεν ήταν σαφής. Ο στόχος ήταν, επομένως, να υπολογιστούν δύο πράγματα: η οικονομική ζημιά που προκαλείται από τις εκπομπές CO2 που απαιτούνται για την εξόρυξη του νομίσματος και ο αντίκτυπος στην κλιματική κρίση που προκαλείται από τις εκπομπές αυτές.
Ο ερευνητής Benjamin Jones και οι συνάδελφοί του παρουσίασαν οικονομικές εκτιμήσεις για την επιβάρυνση από την εξόρυξη bitcoin μεταξύ Ιανουαρίου 2016 και Δεκεμβρίου 2021. Στην ανάλυσή τους αναφέρουν ότι το 2020 αυτή η εξορυκτική δραστηριότητα κατανάλωσε 75,4 τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως (TWh/έτος), δηλαδή μεγαλύτερη κατανάλωση από την Αυστρία (69,9 TWh/έτος) ή την Πορτογαλία (48,4 TWh/έτος).
Οι συγγραφείς αξιολόγησαν την κλιματική επιβάρυνση του bitcoin σύμφωνα με τρία κριτήρια βιωσιμότητας: εάν η επιβάρυνση αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, εάν η αγοραία τιμή του bitcoin υπερβαίνει το οικονομικό κόστος της επιβάρυνσης που έχει προκληθεί και πώς η επιβάρυνση που προκαλείται από κάθε εξορυγμένο νόμισμα συγκρίνεται με την επιβάρυνση που προκαλείται από άλλους τομείς και πρώτες ύλες.
Ένα bitcoin αξίζει περίπου 21.000 ευρώ αυτή την εβδομάδα. Τον Δεκέμβριο του 2021, ο συνολικός όγκος του bitcoin είχε αγοραία αξία περίπου 999 δισεκατομμύρια ευρώ, με συνολικό μερίδιο 41% μεταξύ των κρυπτονομισμάτων. Η τρέχουσα αγοραία αξία της συνολικής δεξαμενής bitcoin έχει μειωθεί σε περίπου 378 δισ. ευρώ –το περίφημο σκάσιμο της φούσκας των κρυπτονομισμάτων– αλλά το bitcoin διατηρεί το παγκόσμιο μερίδιο του περίπου 41% της αγοράς.
Οι εκπομπές πολλαπλασιάζονται
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εκπομπές ρύπων από την εξόρυξη bitcoin έχουν αυξηθεί κατά 126 φορές, από 0,9 τόνους εκπομπών ανά νόμισμα το 2016, σε 113 τόνους ανά νόμισμα το 2021. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι κάθε bitcoin που εξορύχθηκε το 2021 δημιούργησε ένα κόστος 11.764 ευρώ σε κλιματική επιβάρυνση, με τη συνολική παγκόσμια επιβάρυνση να ανέρχεται σε περίπου 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η επιβάρυνση κορυφώθηκε στο 156% της τιμής του νομίσματος τον Μάιο του 2020, γεγονός που σημαίνει ότι για κάθε ευρώ της αγοραίας αξίας του bitcoin, η εξόρυξή του προκάλεσε παγκόσμια κλιματική επιβάρυνση αξίας 1,56 ευρώ.
Πρόκειται για μια νέα περίπτωση, όπου κάποιοι λίγοι τσεπώνουν ένα οικονομικό όφελος (τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται) και ο υπόλοιπος κόσμος, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πληρώνει –εμείς πληρώνουμε– για τη ζημιά που προκαλείται (οι απώλειες κοινωνικοποιούνται).
Τέλος, οι συγγραφείς συνέκριναν τον αντίκτυπο που έχει το bitcoin στο κλίμα με αυτόν άλλων βιομηχανιών και προϊόντων. Συγκεκριμένα, με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη διύλιση αργού πετρελαίου, την κτηνοτροφία και την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων.
Ο κλιματικός αντίκτυπος του bitcoin ανήλθε κατά μέσο όρο στο 35% της αγοραίας αξίας του μεταξύ 2016 και 2021. Ο αντίκτυπος αυτός είναι μικρότερος από τον αντίκτυπο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φυσικό αέριο (46%) και της βενζίνης που παράγεται από αργό πετρέλαιο (41%). Ωστόσο, ο αντίκτυπος είναι μεγαλύτερος από αυτόν της παραγωγής βοείου κρέατος (33%) και της εξόρυξης χρυσού (4%).
Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το bitcoin δεν πληροί κανένα από τα τρία βασικά κριτήρια βιωσιμότητας βάσει των οποίων το αξιολόγησαν και ότι απαιτούνται σημαντικές αλλαγές –συμπεριλαμβανομένης πιθανής ρύθμισης– για να καταστεί βιώσιμη η εξόρυξη bitcoin.
