Ο πρόεδρος Μπόριτς καλεί να ακούσουν τον λαό, ώστε να μην γίνουν τα ίδια λάθη με την προηγούμενη διαδικασία. Το κυβερνών κόμμα δεν έχει άλλη επιλογή από το να αναζητήσει συμφωνίες.
Πηγή: pagina12 (3.10.22) | Μετάφραση Α. Λ.
Ο δρόμος για ένα νέο σύνταγμα στη Χιλή έχει μπλοκαριστεί μετά τη σφοδρή ήττα στο δημοψήφισμα της 4ης Σεπτεμβρίου, όπου η ψήφος απόρριψης για το νέο κείμενο έλαβε 61% έναντι 38% της έγκρισης. Ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα, δεδομένου ότι σχεδόν το 80% των Χιλιανών ενέκρινε την ιδέα της αλλαγής της Magna Carta του 1980 –που έγινε εν μέσω της δικτατορίας του Πινοσέτ– στο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου 2020, και το γεγονός ό,τι αυτή η πρόταση, που έγινε από μια Συντακτική Συνέλευση όπου η Δεξιά ήταν μειοψηφία, εγγυόταν δικαιώματα των πολιτών όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση και την υγεία, η φροντίδα για το περιβάλλον, η μεγαλύτερη εποπτεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας και η αναγνώριση των αυτόχθονων πληθυσμών και της σεξουαλικής ποικιλομορφίας.
Και είναι ακριβώς η Δεξιά, η οποία, νιώθοντας ότι είναι η νικήτρια, έχει απομακρυνθεί από τη συζήτηση περί συνεργασίας για τη δημιουργία ενός νέου συντάγματος «που μας ενώνει», δηλαδή , ούτε το σύνταγμα του 1980 ούτε η σημερινή πρόταση, αλλά ένα «διαφορετικό» σύνταγμα. Κάτι που αιχμαλώτισε το εκλογικό σώμα το οποίο έδειξε δυσπιστία απέναντι την Συντακτική Συνέλευση λόγω πολλών περιστατικών, που διογκώθηκαν σε εξοργιστικό βαθμό από τα χιλιανά μέσα ενημέρωσης, όπως υποτιθέμενα πάρτι κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού σε επαρχία, ένα μέλος της Συνέλευσης που προσποιήθηκε ότι είχε καρκίνο (και παραιτήθηκε από τη θέση του) και ένα άλλο που ψήφισε ενώ έκανε ντους, αλλά και λόγω του υποτιθέμενου περιεχομένου του κειμένου, όπως το τέλος της θρησκευτικής ελευθερίας και της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, τα οποία κυκλοφόρησαν και διαδόθηκαν κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα.
Τα όρια του νέου συντάγματος
Αυτή η αίσθηση θριάμβου, τους επιτρέπει να καθυστερήσουν τη διαδικασία, παρά το γεγονός ότι η προοδευτική κυβέρνηση του Γκαμπριέλ Μπόριτς έχει ήδη ανακοινώσει ένα νέο δημοψήφισμα για την εκλογή νέας Συντακτικής Συνέλευσης και την ενσωμάτωση μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων για να εργαστεί πάνω σε όσα έχουν ήδη προταθεί. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης περιοδείας του στη Νέα Υόρκη και σε συνέντευξή του στο CNN, ο πρόεδρος είχε επισημάνει ότι «δεν μπορείς να κινηθείς πιο γρήγορα από τους ανθρώπους σου. Το έχω ξαναπεί αυτό, αλλά το να προσποιείσαι ότι είσαι μπροστά από την εποχή σου είναι ένας κομψός τρόπος για να κάνεις λάθος (…). Η ετυμηγορία του λαού στη Χιλή, κατά τη γνώμη μου, ήταν “θέλουμε αλλαγές, βαθιές αλλαγές, αλλά θέλουμε να διατηρήσουμε ό,τι έχουμε κερδίσει τις τελευταίες δεκαετίες”».
Κατά την ίδια περιοδεία, όπου εκφώνησε ομιλία στον ΟΗΕ και συναντήθηκε με τον Τζάστιν Τρουντό και τον πρώην πρόεδρο Ομπάμα, ο Μπόριτς μίλησε για το πλαίσιο του νέου συνταγματικού κειμένου, «με πιο σαφή όρια, τα οποία θα πρέπει να καθορίσει το Κογκρέσο, ίσως με πιο αυστηρές προθεσμίες, βασιζόμενο στην προηγούμενη εμπειρία και με την υποστήριξη επιτροπών εμπειρογνωμόνων και ανθρώπων που να συμβάλλουν στο να γίνει η συζήτηση ευκολότερη και πιο εύπεπτη για όλους».
Η ιδέα των «ορίων», αν και σχολιάστηκε και υπεραναλύθηκε από τον πολιτικό κόσμο, δεν έτυχε πολύ καλής υποδοχής από την αντιπολίτευση. Το κυβερνών κόμμα, το οποίο δεν έχει άλλη επιλογή από το να αναζητήσει συμφωνίες δεδομένου ότι η όλη διαδικασία θα διεξαχθεί στο Κογκρέσο όπου δεν διαθέτει πλειοψηφία, έχει στραφεί προς την ιδέα των «συνταγματικών βάσεων».
Ο αντίπαλος παίρνει τον έλεγχο της μπάλας
Η αντιπολίτευση, μετά από ένα μήνα συναντήσεων και διαπραγματεύσεων, έχει τουλάχιστον μια σαφή ιδέα για το τι επιδιώκει: να εγγυηθεί την άποψη των εμπειρογνωμόνων (έναντι αυτής των εκλεγμένων από το λαό μελών της Συντακτικής Συνέλευσης ), να διασφαλίσει το πολιτικό σύστημα (στο νέο σύνταγμα είχε οριστεί, για παράδειγμα, το τέλος της Γερουσίας) και, το κυριότερο, το οικονομικό σύστημα. Οι συναντήσεις αυτές έχουν προγραμματιστεί για την Τρίτη και την Πέμπτη αυτής της εβδομάδας. Επίσης συζητιέται και η ιδέα της διεξαγωγής ενός ακόμη «εισαγωγικού» δημοψηφίσματος για να επιβεβαιωθεί αν οι Χιλιανοί θέλουν πραγματικά ένα νέο σύνταγμα σε αυτόν τον νέο κύκλο.
Αυτό το Σάββατο ανακοινώθηκε το τέλος της χρήσης μάσκας και του αιτήματος για «πάσο κινητικότητας» για την είσοδο σε κλειστούς χώρους, κάτι που συνοδεύεται από την άφιξη των πρώτων πραγματικά ζεστών ημερών, μαζί με το τέλος του μήνα που οι Χιλιανοί λαμβάνουν τους μισθούς τους. Η αίσθηση στους δρόμους είναι ελαφρώς αισιόδοξη μετά από χρόνια διαμαρτυριών, προσφυγής στις κάλπες, τηλεργασίας και περιορισμών. Κάτι που προφανώς θα χρησιμοποιηθεί πολιτικά.
«Οι πολίτες μας έδωσαν αυτό το μάθημα: δεν θέλουν ακρότητες, υπερβολές ή αβεβαιότητες», δήλωσε ο πρόεδρος του Evopoli –του πιο «προοδευτικού» τομέα της Δεξιάς– Λουζ Πομπλέτε (Luz Poblete), ξεκαθαρίζοντας ότι αν υπάρξει νέο σύνταγμα θα είναι πολύ παρόμοιο με το ισχύον. Ο Μπόριτς, από την άλλη πλευρά, επιδιώκει να γίνει και πάλι ο μεγάλος οδηγητής της διαδικασίας, όπως ακριβώς ήταν και όσον αφορά το αποτυχημένο νέο σύνταγμα, όπου βοήθησε να κυοφορηθεί η Ειρηνευτική Συμφωνία τον Νοέμβριο του 2019 που άνοιξε τον δρόμο για τη συντακτική διαδικασία και συνέβαλε να διοχετευτεί η κοινωνική έκρηξη που ξεκίνησε έναν μήνα νωρίτερα. Τώρα, επεσήμανε τη σημασία του να ξέρει κανείς να ακούει τον λαό, να είναι προσεκτικός στα αιτήματά του και να μην κλείνεται σε μια πολιτική φούσκα: «όσοι υπερασπίστηκαν την επιλογή της απόρριψης στο πρόσφατο δημοψήφισμα για το Σύνταγμα δεν πρέπει να κάνουν το ίδιο λάθος που κάναμε εμείς στον δικό μας τομέα». Αυτή η εβδομάδα θα δείξει αν σκοπεύουν να τον ακούσουν.
