Η έκβαση της δίκης είναι γνωστή: Στα «μαλακά» οι δύο κανίβαλοι που σκότωσαν εν ψυχρώ τον Ζακ (για θανατηφόρα σωματική βλάβη…), αθώοι οι αστυνομικοί που συμμετείχαν ενεργά στη δολοφονία του. Για τους κανίβαλους, το δικαστήριο αρνήθηκε να μετατρέψει την κατηγορία σε ανθρωποκτονία από πρόθεση, αν και τα στοιχεία βοούσαν ότι λύντσαραν τον Ζακ με επίγνωση ότι είναι πιθανότατο να τον σκοτώσουν. Για τους δε μπάτσους η πλειοψηφία των τακτικών δικαστών και οι δύο από τους τέσσερις ενόρκους αγνόησαν ακόμα και το πόρισμα της ΕΔΕ της αστυνομίας που πρότεινε την απόταξη των τεσσάρων από αυτούς και τη διαθεσιμότητα των υπόλοιπων. Φυσικά, η ηγεσία της αστυνομίας δεν είχε προχωρήσει στην εφαρμογή του πορίσματος για να μην επιβαρύνει τους αστυνομικούς ενόψει της δίκης τους.
Το αποτέλεσμα της δίκης είναι σκανδαλώδες. Αφενός, επειδή σύσσωμη η έδρα επέβαλε στον κοσμηματοπώλη και το φίλο του ποινή δέκα ετών για μια ειδεχθή δολοφονία και, αφετέρου, γιατί η πλειοψηφία της αθώωσε τους αστυνομικούς. Έτσι, σε θεσμικό επίπεδο επικυρώθηκε το λυντσάρισμα που σκότωσε τον Ζακ. Και όλα αυτά σε μετωπική αντιπαράθεση με τα βίντεο από τη σκηνή του εγκλήματος, με τις καταθέσεις των ιατροδικαστών και αυτοπτών μαρτύρων, με την κοινή λογική. Δυστυχώς, η οικογένεια του Ζακ, οι συνήγοροί του και το κίνημα αλληλεγγύης, παρότι ευαισθητοποίησαν σημαντικό τμήμα της κοινωνίας, άφησαν αδιάφορους τους γελοίους δικαστές που αξιολόγησαν την επαγγελματική υπόληψη των αστυνομικών σε βάρος της ζωής του Ζακ. «Δικαιοσύνη δουλάρα της Αστυνομίας» αποφαινόταν ένα παλιό σύνθημα στους τοίχους των αθηναϊκών δρόμων.
Είναι γνωστή η ασυλία που απολαμβάνουν οι αστυνομικοί, στην πλειονότητά τους φασίστες, ιδιαίτερα όσοι υπηρετούν στα ΜΑΤ και σε μηχανοκίνητες ομάδες, τόσο από την ηγεσία τους όσο και από τις δικαστικές αρχές. Βέβαια, αυτή η ασυλία παίρνει οργουελιανές διαστάσεις όταν τα θύματα της αστυνομικής βίας ανήκουν σε «ειδικές κατηγορίες», από μετανάστες και Τσιγγάνους μέχρι ομοφυλόφιλους και αναρχικούς. Οι περιπτώσεις αυτής της ατιμώρητης αναίτιας βίας είναι εκατοντάδες ή μάλλον χιλιάδες. Αυτή η κατάσταση είναι χρόνια, μπορεί ο πατήρ Μητσοτάκης να τη συγκρότησε σε πολιτικό πρόταγμα με το διαβόητο «ο αστυνομικός είναι το κράτος» στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ωστόσο «το κρατικό μονοπώλιο στη βία» αποτελεί πρωτεύουσα καταστατική αρχή και όλων ανεξαιρέτως των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, με την επακόλουθη ασυλία στα όργανα που την ασκούν.
Αν σε αυτή τη διαχρονική συνθήκη προσθέσουμε και σημαντικές ιδεολογικές/κοινωνικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια, νομίζω πως θα συμφωνήσουμε ότι ο ζόφος μεγαλώνει. Οι κυριότερες από αυτές τις αλλαγές είναι: Η απογείωση του κρατικού αυταρχισμού, η εμπέδωση σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού του δόγματος «τάξη και ασφάλεια» και η επέκταση της διάχυτης ιδεολογίας του «εσωτερικού εχθρού», ασαφούς μεν, αλλά εκφοβιστικού· η αύξηση της αποξένωσης σημαντικών μερίδων της κοινωνίας (σε αυτό βοήθησε η διετία της πανδημικής καραντίνας) και η επακόλουθη αδιαφορία απέναντι στο «έξω» και στον «άλλον»· η διοχέτευση μέρους της έλλειψης αυτοεκτίμησης και της οργής που προκαλεί η υποβάθμιση της προσωπικής ζωής σε εκδηλώσεις μίσους απέναντι σε διαφορετικούς και πιο αδύναμους, που αποτελούν το καλύτερο φυτώριο για το ρατσισμό και τον κοινωνικό εκφασισμό.
Υποψιάζομαι, λοιπόν, ότι πολλά από τα προηγούμενα –αν όχι όλα– έχουν σχέση με το μεσαιωνικό λυντσάρισμα του Ζακ. Τα δύο θρασύδειλα καθάρματα τον σκότωσαν εκ του ασφαλούς επειδή δήθεν απειλούσε την ιδιοκτησία τους και επιπλέον ήταν ομοφυλόφιλος· οι μπάτσοι σαν πτωματολάγνες ύαινες δεν τον έσωσαν, αλλά συνέχισαν να τον κτυπούν· και οι παριστάμενοι, εκτός από κάποια βίντεο, δεν παρενέβησαν για να εμποδίσουν τα κτήνη. Με αυτή την έννοια, θα διαφωνήσω με την εξαιρετική συνήγορο του Ζακ, Κλειώ Παπαπαντολέων, που στη συνέντευξή της στην Εποχή, για ευνόητους λόγους, υποστηρίζει ότι πρέπει να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Δυστυχώς, Κλειώ μου, το ποτήρι τους είναι γεμάτο με ρατσισμό, ματσίλα και ομοφοβία, το δικό μας συνεχίζουμε σταγόνα σταγόνα να το γεμίζουμε αλληλεγγύη και αντίσταση…
