Η ολοκλήρωση των βουλευτικών και των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία και οι βουλευτικές της 21ης Μαΐου στην Ελλάδα σηματοδότησαν μεγάλη νίκη των κυβερνήσεων/καθεστώτων Ερντογάν και Μητσοτάκη. Ηττήθηκαν κατά κράτος η κοσμική ρεμπουμπλικανική εναλλακτική στη γειτονική χώρα και η κεντροαριστερή προοδευτική εδώ. Ως κύριους λόγους της επικράτησης των δεξιών/ακροδεξιών κυβερνήσεων στις δύο πλευρές του Αιγαίου μπορούμε να θεωρήσουμε συνοπτικά την κλιμακούμενη συντηρητικοποίηση των κοινωνιών και την εμπέδωση της ιδεολογικής ηγεμονίας των κυρίαρχων σε μεγάλα τμήματα των πληθυσμών, καθώς και την ισχυρή συμμαχία τους με μεσαία στρώματα και ικανή μερίδα των λαϊκών τάξεων, μέσω ικανών οικονομικών παροχών και πειστικών αφηγημάτων περί «εθνικής ανάτασης και ασφάλειας».

Δύο ακραία νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, λοιπόν, με έναν κατεξοχήν συγκεντρωτικό, οικογενειακό και ασύδοτο τρόπο διακυβέρνησης, κατόρθωσαν να απορροφήσουν τεράστιους κοινωνικούς κραδασμούς, όπως οι καταστροφικοί σεισμοί στη Νότια Τουρκία και το έγκλημα των Τεμπών – είναι αποκαλυπτική η δήλωση σεισμόπληκτου της Αντιόχειας για το εκλογικό αποτέλεσμα: «Ναι, ο Ερντογάν ευθύνεται που τα σπίτια μας κατέρρευσαν σαν χάρτινα, αλλά μόνο αυτός μπορεί να τα ξαναφτιάξει».

Έτσι, αν και με υπερχρεωμένες οικονομίες, τα μπλοκ εξουσίας στις δύο χώρες διαθέτουν σοβαρές πολιτικές και κοινωνικές πιστώσεις για να εντείνουν την εκμετάλλευση των εργαζόμενων τάξεων και τη λεηλασία του περιβάλλοντος και του δημόσιου πλούτου, καθώς βέβαια και το ολέθριο κυνήγι των εξοπλισμών.

Προφανώς, υπάρχουν και διαφορές στα εκλογικά αποτελέσματα των δύο χωρών, οι οποίες, κατά τη γνώμη μου, δυστυχώς καθιστούν δεινότερη τη θέση της Αριστεράς (παρά το πολύ καλό 11% που πέτυχε σε αντίξοες συνθήκες η Συμμαχία για την Εργασία και την Ελευθερία, με κορμό το HDP και σημαντικό ρόλο του ΤΙΡ) και των κινημάτων στην Τουρκία απ’ ό,τι εδώ. Αναφέρομαι κυρίως στον κρατικό αυταρχισμό.

Καταρχάς η γειτονική χώρα στα εκατό χρόνια από την ίδρυση του νέου τουρκικού κράτους έχει γνωρίσει μικρά διαστήματα κανονικής αστικής δημοκρατίας, σε αντίθεση με την Ελλάδα, που τα τελευταία πενήντα χρόνια, πέρα από τη συρρίκνωση της τελευταίας περιόδου, σε γενικές γραμμές λειτουργεί η αστική δημοκρατία. Στην Τουρκία, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία η καταστολή παροξύνεται. Υπάρχουν χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και δεκάδες χιλιάδες υπό δίωξη ή απολυμένοι από το Δημόσιο για φρονηματικούς λόγους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ερντογάν στην επινίκια δήλωσή του μετά το β’ γύρο των προεδρικών εκλογών αποσαφήνισε πως δεν προτίθεται να αποφυλακίσει πολιτικούς αντιπάλους του, αναφερόμενος ονομαστικά στον κούρδο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, επικεφαλής του φιλοκουρδικού αριστερού HDP, ενώ ταυτόχρονα ο δήμαρχος της Πόλης κεμαλιστής Εκρέμ Ιμάμογλου βρίσκεται υπό ποινική δίωξη.

Ο χώρος αυτού του σημειώματος δεν επιτρέπει να επεκταθώ στις ευθύνες των αντιπολιτεύσεων στις δύο χώρες για τις μεγάλες νίκες των αντιπάλων τους. Για την αρνητική και αυτοκαταστροφική προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ έχουν γραφτεί πολλά, οπότε θα περιοριστώ σε έναν αφορισμό: πασοκοποίηση, αναζήτηση του ανύπαρκτου Κέντρου και της απωλεσθείσης προ πολλού γι’ αυτόν μεσαίας τάξης, καμία σχέση με την πραγματικότητα των «από κάτω».

Στην Τουρκία νομίζω ότι, πέρα από την άχρωμη και άκρως οπορτουνιστική προσωπικότητα του επικεφαλής της Κιλιτσντάρογλου, και το χρόνιο «φιλοερντογανισμό» μεγάλου μέρους των Κούρδων, η δυναμική της αντιπολίτευσης υπονομεύτηκε σοβαρά από την εθνικιστική έξαρση του Κιλιτσντάρογλου το διάστημα ανάμεσα στους δύο γύρους των προεδρικών εκλογών, που μπορεί να του επέτρεψε να μειώσει τη διαφορά του από τον Ερντογάν, αλλά μάλλον προκάλεσε την απώλεια πολύ περισσότερων ψήφων, καθώς απείχαν 3.000.000 περισσότεροι από τις προηγούμενες εκλογές, κυρίως από κουρδικές και φτωχές περιοχές. Εξάλλου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η συνοχή του μπλοκ Ερντογάν εδράζεται σε μεγάλο βαθμό στο θρησκευτικό στοιχείο το οποίο της εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από την αντίστοιχη των κοσμικών συνασπισμών.

Διαβάστε επίσης

Δίκη Πολύκαρπου Γεωργιάδη: μια κακόγουστη φάρσα της «Αντιτρομοκρατικής»

Ενάμιση χρόνο πριν, την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020, ο αγωνιστής Πολύκαρπος Γεωργιάδης…

Εντουάρ Λουί: «Ενάντια στον φασισμό, θα πάω να ψηφίσω έναν υποψήφιο που μισώ βαθιά»

Τον Εντουάρ Λουί, μια από τις πιο μαχητικές φωνές υπέρ της εργατικής…