Η προσπάθεια του Έλον Μασκ να αγοράσει το Twitter στο όνομα της ελευθερίας του λόγου είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα της ύβρεώς του. Δεν είναι μόνο ότι ο Έλον Μασκ δεν πρέπει να είναι ιδιοκτήτης του Twitter – τέτοιοι δισεκατομμυριούχοι δεν πρέπει καν να υπάρχουν.
Του Paris Marx, από το Jacobinmag – Mετάφραση: Κυριακή Κλοκίτη
Την Πέμπτη, δέκα ημέρες αφότου αποκάλυψε στο κοινό ότι κατέχει μερίδιο 9,2% στο Twitter, ο Έλον Μασκ παρέδωσε ένα τελεσίγραφο: είτε το διοικητικό συμβούλιο αποδέxεται την προσφορά του να αγοράσει την εταιρεία για 43 δισεκατομμύρια δολάρια, είτε θα «επανεξετάσει» τη θέση του ως μέτοχος. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να έχει τεράστιες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε στο διαδίκτυο και η όλη υπόθεση θέτει ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με την εξουσία που μπορεί να ασκήσει ο Μασκ στην κοινωνία μας.
Παρ’ όλα τα προβλήματά του, το Twitter είναι κεντρικό στην πολιτιστική και πολιτική ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες και πέρα από αυτήν, και ο Μασκ είναι εδώ και καιρό ένας από τους πιο εξέχοντες χρήστες του. Το χρησιμοποιεί για να κάνει κηρύγματα στους θαυμαστές του που τον υποστηρίζουν, να χτυπήσει τους επικριτές του, να χειραγωγήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να παρέχει στα μέσα ενημέρωσης τροφή και παγίδες για ατελείωτα κλικ. Αλλά η προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να αρπάξει το Twitter και να το αναδιαμορφώσει για τους δικούς του σκοπούς είναι σοβαρή αιτία ανησυχίας.
Τι υπάρχει στο κεφάλι του Έλον Μασκ;
Παρά την πρόσφατη αποκάλυψη του μεριδίου του Μασκ στην εταιρεία, ο ίδιος αγοράζει μετοχές από τα τέλη Ιανουαρίου. Τον Μάρτιο άρχισε να επικρίνει δημόσια την εταιρεία για υποτιθέμενο περιορισμό της ελευθερίας του λόγου. Ο Μασκ υιοθέτησε τη γλώσσα των δεξιών προβοκατόρων με τους οποίους συσχετίζεται όλο και περισσότερο, ενώ ούτε ο ίδιος ούτε εκείνοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την ελευθερία του λόγου: θέλουν απλώς εκείνο το είδος δημόσιου λόγου που εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντά τους. Ο ίδιος ο Μασκ έχει ιστορικό συκοφαντίας των επικριτών του, αποκλεισμού των σατιρικών προφίλ από το Twitter και απολύσεων υπαλλήλων που διαφωνούσαν με τις ιδέες του. Ο Μασκς, επιπλέον,, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται να προσπάθησε να ενοχοποιήσει έναν εσωτερικό πληροφοριοδιότη (whistleblower) για τα τεκταινόμενα στην εταιρεία του, κατηγορώντας τον ότι σχεδίαζε επίθεση στις εγκαταστάσεις ενός εργοστασίου της Τέσλα.
Ώρες μετά την ανακοίνωση της πρότασής του να αγοράσει το Twitter, ο Μασκ εμφανίστηκε επί σκηνής στο συνέδριο TED στο Βανκούβερ. Όταν ρωτήθηκε για τις προθέσεις του για το Twitter και την προσέγγισή του σχετικά με τη διαχείρισή του, έδωσε μια πολύ αντιφατική απάντηση. Από τη μία πλευρά, παρουσίασε ένα όραμα για το Twitter που θα γινόταν κάτι παρόμοιο με το Gab ή το Parler που υποτίθεται πως είναι «λιμάνια ελευθερίας του λόγου», αν και μοιάζουν περισσότερο με δεξιούς βόθρους. Από την άλλη, είπε ότι οι άνθρωποι που θα συντονίζουν θα μπορούν να αποφασίσουν τι είναι αποδεκτό και ότι η πλατφόρμα θα πρέπει να προσπαθήσει να εξαλείψει τα bots και τους spammers.
Ο Μασκ ισχυρίζεται ότι η αγορά του Twitter έχει να κάνει με την προστασία μιας εικονικής δημόσιας πλατείας που είναι απαραίτητη για τη δημοκρατία. Ωστόσο, οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικότερες στο να ενισχύουν τις απόψεις των λευκών εθνικιστών και των καθαρόαιμων φασιστών παρά στο να παρέχουν χώρο για λογική συζήτηση. Λαμβάνοντας υπόψη τη δική του διαστρεβλωμένη αντίληψη για την ελευθερία του λόγου, γιατί να περιμένουμε από ένα Twitter υπό την ηγεσία του Μασκ να τα πάει καλύτερα;
Ταυτόχρονα, όλα αυτά προϋποθέτουν ότι ο Μασκ θέλει πραγματικά να αγοράσει το Twitter. Έχει, πράγματι, υποβάλει προσφορά και ισχυρίζεται ότι θέλει να το αγοράσει. Αλλά ο Μασκ είναι ένας κατά συρροή ψεύτης που συμμετέχει συχνά σε διαφημιστικά ακροβατικά για να τραβήξει την προσοχή των μέσων. Αρκεί να πάμε πίσω στο 2018 και το τουίτ του Μασκ με τον ισχυρισμό ότι «έχει εξασφαλίσει τα κεφάλαια» για να αγοράσειτην Tesla [σ.σ.: και να αποσύρει τις μετοχές της από τα ταμπλό του χρηματιστηρίου]. Αυτό αποδείχθηκε αναληθές – κι αποτέλεσε τηναρχή της συνεχιζόμενης διαμάχης του με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC).
Στην περίπτωση του Twitter, οι προσπάθειες του Μασκ αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα και η δομή της προσφοράς εξαγοράς υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να αναζητά μια διέξοδο από όλη αυτή την άστοχη υπόθεση.
Ο Μασκ αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο μηνύσεων από μετόχους επειδή ενώ έπρεπε να αναφέρει τη θέση του στην εταιρεία έως τις 24 Μαρτίου – δέκα ημέρες μετά την κατάκτηση του μεριδίου του 5% -,δεν το έκανε μέχρι τις 4 Απριλίου, πράγμα που σημαίνει ότι οι μέτοχοι δυνητικά έχασαν πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια. Και ίσως σύντομα να υπάρξει αντίδραση γι’ αυτό από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Οι υπάλληλοι του Twitter είναι προφανώς θυμωμένοι με την προσπάθειά του να εξαγοράσει την εταιρεία και δεδομένου ότι η τιμή της μετοχής του Twitter έπεσε μετά τη δημοσιοποίηση της προσφοράς εξαγοράς του Μασκ, οι επενδυτές δεν φαίνεται να την παίρνουν στα σοβαρά.
Καταρχάς, ο Μασκ δεν έχει στη διάθεσή του τα 43 δισεκατομμύρια δολάρια για την αγορά. Είτε θα χρειαζόταν να πουλήσει ένα σημαντικό κομμάτι μετοχών της Tesla – κάτι που θα μπορούσε να βυθίσει τη διογκωμένη αξιολόγησή της – είτε να δανειστεί ακόμη περισσότερα, κάτι που θα στρεφόταν εναντίον τους. Επιπλέον, αν και η προσφορά του Μασκ των 54,20 δολαρίων ανά μετοχή υπερβαίνει την τρέχουσα τιμή του Twitter, πρέπει να σημειωθεί πως αυτήήταν πολύ υψηλότερη πέρυσι, οπότε οι επενδυτές πιστεύουν ότι η προσφορά του Μασκ είναι πολύ χαμηλή για να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αλλά, στην επιστολή με την προσφορά του, ο Μασκ ισχυρίζεται ότι αυτή είναι η «καλύτερη και τελική» πρότασή του, «μια υψηλή τιμή που οι μέτοχοί σας θα τη λατρέψουν» ενώ, αν δεν γίνει αποδεκτή, «θα πρέπει να επανεξετάσω τη θέση μου ως μέτοχος».
Είναι αδύνατο να μπεις μέσα στο κεφάλι του Μασκ για να μάθεις τι σκέφτεται – δεν είμαι σίγουρος ότι θα ήθελα καν να ρίξω μια ματιά στο τι συμβαίνει εκεί μέσα. Υπάρχει σίγουρα μια πιθανότητα να είναι μια σοβαρή κίνηση και η επιστολή με την προσφορά του να είναι μια επίδειξη ύβρεως από έναν άνθρωπο με σχεδόν απεριόριστο πλούτο και λίγους ανθρώπους γύρω του να τον αμφισβητούν. Αλλά υπάρχει επίσης μια πιθανότητα όλη αυτή η υπόθεση να έχει ήδη πάει στραβά και να την έχει βαρεθεί, οπότε παρουσίασε μια προσφορά που γνωρίζει ότι το διοικητικό συμβούλιο θα αρνηθεί, κάτι που θα του επιτρέψει να πει ότι τον απέρριψαν. Και εν τω μεταξύ, μπορεί να συνεχίσει να επικρίνει την πλατφόρμα, αντί να κάνει πίσω με την ουρά στα σκέλια.
Ο μύθος του Μασκ
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, όλη αυτή η υπόθεση αναδεικνύει για ακόμα μια φορά την ανθυγιεινή σχέση μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και του πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου. Ο Έλον Μασκ δεν εμφανίστηκε από το πουθενά. Ο μύθος που κατασκευάστηκε γύρω από το πρόσωπό του και η ιδέα ότι είναι ένας οραματιστής που μας οδηγεί στο μέλλον, κατασκευάστηκε από τα μέσα ενημέρωσης, δημιουργώντας μια αμοιβαία επωφελή σχέση όπου ο Μασκ λάμβανε λαμπερή κάλυψη, κάτι που του επέτρεπε να κάνει σχεδόν ό,τι ήθελε, ενώ τα μέσα ενημέρωσης απέκτησαν μια φιγούρα που εμπνέει για να πουλάνε φύλλα και να προσελκύουναναγνώστες.
aken the turn from liberal darling solving the climate crisis to billionaire oligarch
Αλλά καθώς ο Μασκ σταδιακά μεταβλήθηκε από αξιαγάπητο φιλελεύθερο που αντιμετωπίζει την κλιματική κρίση σε δισεκατομμυριούχο ολιγάρχη που κάνει ό,τι θέλει – επικρίνει τις απαιτήσεις για υψηλότερους φόρους στους πλουσίους ή ζητά τον τερματισμό των επιδοτήσεων που ήταν ουσιαστικές για την επιτυχία των δικών του εταιρειών – η συνεχής εμμονή των μέσων ενημέρωσης μαζί του έχει γίνει ανθυγιεινή σε σημείο να είναι διαβρωτική για τη δημοκρατία.
Αν σκεφτούμε τον ιδανικό τρόπο διαχείρισης μιας πλατφόρμας όπως το Twitter, αυτό σίγουρα δεν θα διοικείται από τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου. Σίγουρα, η θέσπιση ορισμένων κανόνων από αντιπροσωπευτικές κυβερνήσεις θα βοηθούσε, αλλά σε μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία, το Twitter θα έπρεπε να διοικείται από χρήστες, εργαζόμενους και άλλους εμπλεκόμενους.
Ωστόσο, η ατελείωτη ενασχόληση των μέσων ενημέρωσης με κάθε ενέργεια του Μασκ μας οδηγούν στο να επικεντρώνουμε συνεχώς στο δικό του όραμα για το πώς πρέπει να λειτουργεί η κοινωνία μας. Αυτό, όμως, μας αφήνει πολύ λίγο χρόνο για να αναλογιστούμε εάν μια φιγούρα όπως ο Έλον Μασκ θα έπρεπε εξαρχής να υπάρχει – πόσο μάλλον να είναι ιδιοκτήτης ενός πανίσχυρου μέσου κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Παρίς Μαρξ είναι ο παρουσιαστής της σειράς podcast Tech Won’t Save Us («Η Τεχνολογία δεν θα μας σώσει») και συγγραφέας του βιβλίου Road to Nowhere: What Silicon Valley Gets Wrong about the Future of Transportation, που θα εκδοθεί τον προσεχή Ιούλιοcoming in July from Verso Books.
Δημοσιεύτηκε 16.04.2022
Πηγή: https://jacobinmag.com/2022/04/elon-musk-twitter-shareholder-purchase
