Η Φίλη Ολσέφσκι, μια από τις νέες και εξαιρετικά ταλαντούχες Διευθύντριες Φωτογραφίας ήρθε στη Δράμα με δύο ταινίες. Το ENOMENA της Φαίδρας Βόκαλη, γυρισμένο όλο μέσα σε ένα ενυδρείο και το Γιάμα του Ανδρέα Βακαλιού για το οποίο και βραβεύθηκε από την Ένωση Κινηματογραφιστών Ελλάδας – GSC.
Το σκεπτικό της τριμελούς επιτροπής που αποτελούσαν οι Ολυμπία Μυτηλιναίου, Χρήστος Καραμάνης, Γιώργος Φρέντζος, ήταν:
“Ο έπαινος της Ένωσης Ελλήνων Κινηματογραφιστών (GSC) για το 2022 απονέμεται στην Φίλη Ολσέφσκι για τον στιβαρό, ευρηματικό και προσανατολισμένο σταθερά στην υπηρεσία του σεναρίου τρόπο με τον οποίο φώτισε την παιδική ηλικία και τις δύσκολες κοινωνικές αποχρώσεις στο «Γιάμα» του Ανδρέα Βακαλιού.”
Την συνέντευξη πήρε ο Τάσος Κορωνάκης
Αρχικά θα ήθελα να σου πω και πάλι συγχαρητήρια για το βραβείο για την δουλειά σου τόσο στο Γιάμα όσο και στην ταινία της Φαίδρας.
Σας ευχαριστούμε πολύ.
Θα ήθελες να μας πεις λίγο πως ξεκίνησε η σχέση σου με την φωτογραφία και τον κινηματογράφο;
Πριν τις ταινίες, με τον Ανδρέα κάναμε πολύ διαφορετικά πράματα. Κάποια χρονιά, γυρίσαμε το τιμόνι και δώσαμε εξετάσεις για την Καλών Τεχνών. Περάσαμε.
Η σχολή με έφερε στη ζωγραφική, κι η ζωγραφική έφερε τη στατική φωτογραφία. Όμως, δεν με χώραγε ο τόπος κι ήθελα να κουνήσω την εικόνα.
Αρχίσαμε να κατασκευάζουμε τις πρώτες μας ταινίες.
Ευτυχώς δεν είναι σπάνιο πια να βρίσκεις γυναίκες πίσω από τις κάμερες αλλά είστε ακόμα πολύ λίγες αναλογικά. Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό ακόμα και σήμερα και πόσο δύσκολο ήταν για εσένα να φτάσεις ως εδώ;
Η αγκαλιά που πια δίνεται στη γυναίκα, δεν μπορεί ακόμη να αλλάξει τα δεκαετιών μικρά ποσοστά παρουσίας των γυναικών στο χώρο μας.
Λόγω των λίγων χρόνων που δουλεύω στον κινηματογράφο, δεν γνωρίζω τις ζυμώσεις που παρήγαγαν τα συγκεκριμένα χαμηλά ποσοστά.
Κατανοώ όμως ότι, σχεδόν αναπόφευκτα, κι η φωτογραφία επηρεάστηκε κι αυτή από ένα σύστημα καταπίεσης που κατακεραυνώνει καθημερινά κάθε μορφής ζωή, το αυτονόητο δικαίωμα της στο φαΐ, την ανάσα της.
Δεν είναι η πρώτη σου συνεργασία με τον Ανδρέα Βακαλιο, και είχες βραβευτεί και για την δουλειά σου στο «μίλα». Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για μυστικό επιτυχίας, αλλά μάλλον κάτι υπάρχει εδώ…
Νομίζω πως αν πετύχαμε έγινε χάρη στην αγάπη για τις ταινίες και τους συντελεστές μας.
Ο Ανδρέας, με κάθε σενάριό του, γράφει κρυφά ένα χιλιογραμμένο μικρό χαρτάκι. Το βάζει σε ένα μπουκάλι. Το αφήνει στον ωκεανό.
Αυτό το μπουκάλι μάλλον εμπεριέχει αυτό το μυστικό.
Ποιος ήταν ο βασικός σου στόχος στο «Γιάμα» και τι ήταν αυτό που σε δυσκόλεψε περισσότερο;
Είχαμε ανάγκη να καταγράψουμε μια αλήθεια που οι οικογένειές μας ήξεραν καλά. Να είμαστε εκεί χωρίς να είμαστε εκεί αλλά παραμένοντας εκεί. Βγάζει νόημα; Ίσως για αυτό ήταν δύσκολο.
Πόσο δύσκολη ήταν η κινηματογραφική των παιδιών και σε σκηνές τόσο δύσκολες όσο αυτή της φωτιάς;
Ήταν.
Θες να μας πεις και δυο λόγια για την εξαιρετική δουλειά σου στο «ENOMENA»;
Η Φαίδρα είναι μια συμπαγής κάψουλα φροντίδας. Απαλή σαν το νερό, έφερνε αυτό τον καθησυχασμό σε όλα μας στο σετ. Μπορεί η φωτογραφία να ήταν ο καθρέφτης αυτής της φροντίδας.
Τα ενομένα μας κορίτσια, το αμνιακό υγρό φως του ενυδρείου, η κάμερα μας πάνω στο ρόνιν, μάς βοήθησαν να κολυμπήσουμε μαζί τους και να ψάχνουμε μια υποβρύχια αλήθεια: χωράμε κι εμείς.
Τι σημαίνει για εσένα αυτό το βραβείο;
Ας μιλήσουμε λίγο για κάτι άλλο:
Το φως είναι άπιαστο, διάφανο, πολύ γρήγορο (γαμώτο, τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες). Δεν μπορείς να το φυλακίσεις. Μπορείς να το δεις καθώς περνάει, να του ανοίξεις ή να του κλείσεις τον δρόμο για να στρίψει και να πάει παραπέρα. Αν είσαι τυχερός (κάποιοι ήταν), μπορεί να έρθει να ξεκουραστεί στα πόδια σου. Μέχρι να πηδήξει από την αγκαλιά σου και να πάει παραπέρα. Παίρνει μια ανάσα μπροστά σου για να ξεκινήσει πάλι να τρέχει. Η αγκαλιά σου έγινε για λίγο ένα κουτί που μέσα του βρέθηκε ένα στρυφνό και χαδιάρικο ον. Είναι ακόμη μέσα στο κουτί; Μπήκε ποτέ; Τουλάχιστον σου έμεινε το κουτί.
Νομίζω ότι η φωτογραφία είναι ένας παραλληλισμός για τη ζωη. Αυτή είναι άπιαστη, διάφανη, πολύ γρήγορη (γαμώτο, τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες). Δεν φυλακίζεται, μπορείς να της κλείσεις το δρόμο για λίγο. Δεν κάθεται καλά, αγνοεί τα κουτιά που δελεαστικά ακούμπησες στα πόδια σου. Μπορεί και να προλάβεις να την αγγίξεις με τα χέρια σου, όταν τα σήκωσες σίγουρος πως θα την πιάσεις.
Το βραβείο από την ένωση ανθρώπων που έπιασαν με τα χέρια τους το φως, σημαίνει πράματα που δυσκολεύομαι να πιάσω με τα χέρια των λέξεων.
Πως είδες το φεστιβάλ φέτος; Υπήρχαν ταινίες που ξεχώρισες και γιατί;
Λόγω χρόνου, θα πω ενδεικτικά κάποιες,αφού πρόλαβα να δώ τόσο λίγες κι όμως ξεχώρισα τόσο πολλές.
Με(μας) έσπασε η αγκαλιά της μαμάς που δεν μπορεί να σπάσει τα κάγκελα στο Όχι Αύριο, με(μας) ξεκούφανε το βουβό εφηβικό κλάμα μετά την άμβλωση στο Memoirs of A Veering Storm, με(μας) σήκωσε από ένα σκοινί στον αέρα η εκκρεμότητα του να ζεις σκισμένος στα δύο στο Pendulus, με(μας) χάϊδεψε με βελούδινες φωνές ο πιο καύλα heist έρωτας στην Τελευταία Πνοή – Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, παντρέψου μας (με).
Και πολλές, πολλές ακόμη.
Διέκρινες κάποιες τάσεις ως προς την θεματολογία, τον τρόπο αφήγησης και κινηματογράφησης; Τι δείχνουν για το μέλλον του ελληνικού σινεμά;
Στη χώρα μας, με απουσία βαριάς κινηματογραφικής βιομηχανίας και με παρουσία αρχόντων διαχρονικά επιθετικών στις τέχνες, το σινεμά κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί.
Στο μικρό μας χωριό, οι καλλιτέχνες μας σήκωσαν γέφυρες και πεντάκλιτες βασιλικές, μάς διαπέρασαν σαν ρεύμα, πήραν τα βουνά κι ελάχιστοι επέστρεψαν.
Καλλιτέχνες όπως η Μπέλλου κι ο Σκαλκώτας, ο Βάρναλης κι ο Καρούζος, πολέμησαν με θεούς και δάιμονες. Κι ας πέρασαν από πάνω τους όλοι οι τροχοί. Σε αυτό το μικρό χωριό, το σινεμά μας κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί.
Ε, φέτος την ίδρωσε τη φανέλα. Τα έδωσε όλα.
Το μέλλον δεν το ξέρουμε. Θέλουν να το φτιάξουν άλλοι για μας. Θα δείξει. Είμαστε εδώ. Με καινούργια φανέλα.
Έχεις κάτι καινούργιο στα σκαριά;
Μετά τη Γιάμα, γυρίσαμε με τον Ανδρέα μια μικρού μήκους στην Ελλάδα της Κατοχής, μια μικρού μήκους της απόδρασης ενός θύματος τράφφικιν, κι ετοιμάζουμε μια μικρού μήκους σαηφαη. Γράφουμε μια μεγάλου μήκους για τη 17 Νοέμβρη, και μια σειρά ντετέκτιβ, σε συνεργασία με ένα άκοπο διαμάντι, τον Γιώργο Αδαμαντιάδη.
Τις προάλλες σκεφτήκαμε και κάτι καινούργιο, αλλά βρε διάολε δεν ξέρω πότε θα προλάβουμε να το υλοποιήσουμε.
Αυτά.
Σας ευχαριστώ για τις όμορφες ερωτήσεις
«Γιάμα» Credits
Παίζουν: Μαρία Καραντινάκη, Στέφανος Δαμιανίδης, Νικολάκης Ζεγκίνογλου, Blerim Dhampiraj, Γιάννης Νάνης, Νίκος Μαυρουδής, Γιώργος Αδαμαντιάδης, Ευθαλία Παπακώστα, Κώστας Βακαλιός
Σκηνοθεσία, σενάριο Ανδρέας Βακαλιός | Παραγωγός Γιάννης Καρπούζης | Διεύθυνση Φωτογραφίας Φίλη Ολσέφσκι | Μοντάζ Γαβριέλα Γερολέμου | Σκηνογράφος Εύα Γουλάκου | Κοστούμια Αννα Βόκαλη | Μουσική Λευτέρης Ζερβάκης | Ηχολήπτης Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος | Sound Design, Sound Mix Αντώνης Κουτελιάς | Α’ Βοηθός Σκηνοθέτης Γιάννης Τζουβελέκης | Διευθυντής παραγωγής Μανόλης Κριτσωτάκης | Casting Σοφία Δημοπούλου / Ready2Cast | Χρωματική διόρθωση Φίλη Ολσέφσκι / στούντιο Τριπόδι | VFX στούντιο Τριπόδι | DIT Ελισσάβετ Αλεξοπούλου | A’ Βοηθός Κάμερας Βαγγέλης Τζιφάκης | B’ Βοηθός Κάμερας Γαβριέλα Γερολέμου | Βοηθός Διευθυντή Παραγωγής Γεωργία M. Σωτήρχου | Βοηθός Σκηνογράφου Σοφία Βάσο | Gaffer, Βοηθός Παραγωγής Χρήστος Καπάτος | Α’ Βοηθός Ηχολήπτη Αλέξης Κουκιάς-Παντελής | Β’ Βοηθός Ηχολήπτη Άγγελος Πασχαλίδης | Επιμελητής Μοντέρ Ήχου Παναγιώτης Κουβέλης | Ειδικά εφέ Δημήτρης Γκερπινής | Βοηθός ειδικών εφέ Δημήτρης Παπαδάκος | Λογιστικά Μιλτιάδης Κριτής | Catering La Riva | Σύμβουλος Παραγωγής Φαίδρα Βόκαλη | Σύμβουλος Σεναρίου John Stephens | Παραγωγή Empty Square | Με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
