Με αφορμή άρθρο του για την αναξιοπιστία των δημοσκοπήσεων, ο δικηγόρος Κώστας Παπαδάκης, μέλος της Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, στοχοποιήθηκε ως «δικηγόρος της 17Ν» από την ειδησεογραφική ιστοσελίδα iefimerida και τον αντιπρόεδρο της ΝΔ, που υιοθέτησε το δημοσίευμα με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η στοχοποίηση κινητοποίησε την αλληλεγγύη κομμάτων, οργανώσεων, δημοσιογράφων και συνδικαλιστικών φορέων. Στο Κόκκινο και το Μαύρο σκεφτήκαμε ότι, λίγες μέρες μετά, ήταν μια καλή ευκαιρία να μιλήσουμε με τον ίδιο τον Κώστα Παπαδάκη.
***
Ακόμα και για τα μέτρα του iefimerida και του Γεωργιάδη, είναι κάπως υπερβολικό ένας δικηγόρος να στοχοποιείται ως «συνοδοιπόρος της τρομοκρατίας», για ένα άρθρο του …περί δημοσκοπήσεων. Πώς το εξηγείς;
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας δικηγόρος στοχοποιείται ως συνοδοιπόρος της τρομοκρατίας, δεδομένου ότι όλοι σχεδόν όσοι υπήρξαν δικηγόροι κατηγορουμένων της υπόθεσης 17Ν κατά καιρούς και ανάλογα με το πόσο ενοχλούν οι απόψεις και η δράση τους χαρακτηρίζονται με τα σχετικά προσωνύμια και στοχοποιούνται. Το συγκεκριμένο άρθρο είναι προφανές ότι ενόχλησε, όχι μόνο γιατί αναδεικνύει την σημαδεμένη τράπουλα του εκλογικούπαιχνιδιού, αλλά και διότι αντί να αναλίσκεται σε βελτιωτικές προτάσεις, εν πολλοίς δευτερεύουσες και εν τέλει άχρηστες που δεν λύνουν κανένα πρόβλημα, αποτολμά να ζητήσει ευθέως την κατάργηση τους με το επιχείρημα ότι είναι μια ελευθερία για τις δυνάμεις της εξουσίας σε βάρος της ελευθερίας της κοινωνίας να καθορίζει την πολιτική και εκλογική της συμπεριφορά όπως επιθυμεί. Και τέτοιες ελευθερίες που στερούν τις δικές μας δεν τις θέλουμε.
Η αλήθεια είναι ότι η απώλεια της ψυχραιμίας δεν χαρακτήρισε το σύνολο του συστημικού δημοσιογραφικού και πολιτικού προσωπικού. Η πλειοψηφία του επέλεξε την σοφότερη δυνατή στάση, που ήταν η αποσιώπηση του ζητήματος και η αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας η οποία θα συνέβαλλε στην απήχηση του δημοσιεύματος. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι που το ήθος τους δεν τους επιτρέπει να λειτουργήσουν μέσα στα όρια των συμφερόντων τους, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ο συγκεκριμένος πολιτικός πέρα από οτιδήποτε άλλο αποτελεί ώριμο προϊόν της τριαντάχρονηςιδιωτικής τηλεοπτικής περιόδου, σε συνδυασμό με τις δημοσκοπήσεις.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ορθώθηκε η φωνή της κοινωνίας, ακόμα και θεσμικών φορέων, και τους κατήγγειλε.
Η εκτίμηση των πολιτών στα ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρονικών, φαίνεται να φθίνει. Αυτό, ωστόσο, δεν λειτουργεί ως «καμπανάκι» για να αναβαθμίσουν την αξιοπιστία τους: το δημοσίευμα που σε στοχοποιεί είναι ανώνυμο, παραβιάζει κάθε έννοια δεοντολογίας, πραγματικά απογειώνει αυτό που θα έλεγε κανείς «ποινικό λαϊκισμό» – είναι σα να λέει ότι οι «τρομοκράτες» είτε δεν θα πρέπει να έχουν νομική υποστήριξη, είτε αν έχουν, οι νομικοί τους συμπαραστάτες δεν μπορεί παρά να ταυτίζονται πολιτικά με τους εντολείς τους. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κατήφορο;
Οι δημοσκοπήσεις, σε συνδυασμό με την τηλεοπτική κυριαρχία των συστημικών μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου,αποτελούν κυρίαρχο εργαλείο χειραγώγησης όχι μόνο της εκλογικής, αλλά προοπτικά και της πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς. Δημιουργούν πολιτικό εθισμό, εγκαθιστούν δυνάμεις χωρίς την παραμικρή κοινωνική βάση στο πολιτικό σκηνικό και απονομιμοποιούν εκείνες που, παρότι έχουν υπαρκτή κοινωνική βάση, αισθάνονται ως εχθρούς τους. Δεν έχουν, προς το παρόν, ιδιαίτερους λόγους για να αναβαθμίσουν την αξιοπιστία τους όσο η φθίνουσα εκτίμηση παραμένει στο επίπεδο της γκρίνιας, δεν παύει όμως να διαμορφώνει συμπεριφορές. Οι εταιρείες δημοσκοπήσεων είναι παντελώς ανεξέλεγκτες, παρά το γεγονός ότι σε καίριες εκλογικές προβλέψεις που έχουν δοκιμαστεί έχουν αποτύχει οικτρά. Κλασική τέτοια περίπτωση είναι το δημοψήφισμα, που ακόμα και τα exit polls παρουσίαζαν το «ΝΑΙ» ως κυρίαρχο.
Όσον αφορά το δημοσίευμα εναντίον μου, πράγματι είναι ανώνυμο, πράγμα που δείχνει ότι ο συντάκτης δεν έχει τα κότσια να με προβοκάρει επώνυμα, η και ότι το γράφει ο ιδιοκτήτης της ιστοσελίδας και φυσικά παραβιάζει την έννοια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν απασχολεί ιδιαίτερα την ΕΣΗΕΑ, το ΔΣ της οποίας, όπως πληροφορούμαι, αν και τέθηκε σχετικά ζήτημα, αρνήθηκε μέχρι τώρα να πάρει θέση. Αναμένουμε την ΠΟΕΣΥ και το Μικτό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ να τοποθετηθούν στον εάν θεωρούν μέσα στα όρια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας το επίμαχο δημοσίευμα και τι σκοπεύουν να πράξουν σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης του.
Όσον αφορά την ταύτιση νομικών συμπαραστατών με την πολιτική ταυτότητα του εντολέα τους, είναι κάτι που, όπως ανέφερα και στο προηγούμενο ερώτημα, χρησιμοποιείται α λα καρτ από το σύστημα, όποτε θέλει να τους στοχοποιήσει. Η αντιμετώπιση του κατήφορου είναι πρώτααπ’ όλα η διεκδίκηση θεσμικών μέτρων, όπως η κατάργηση των δημοσκοπήσεων και η επιβολή σοβαρών κυρώσεων σε όποιους στοχοποιούν όχι μόνο τους δικηγόρους, αλλά οποιονδήποτε φορέα δημοσίου διαλόγου, περιβάλλοντας τον με χαρακτηρισμούς οι οποίοι είναι άσχετοι με το θέμα των απόψεων του στο οποίο διαφωνούν με σκοπό να τον περιθωριοποιήσουν και να τον εκτοπίσουν από τον δημόσιο διάλογο.
Η αφορμή για τη στοχοποίησή σου είναι άρθρο σου που αναδεικνύει την αναξιοπιστία και την πολιτική εργαλειοποίηση των δημοσκοπήσεων. Πιστεύεις ότι υπάρχει κάτι ποιοτικά διαφορετικό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια; Πού το αποδίδεις;
Η ποιοτική διαφοροποίηση έγκειται στο γεγονός ότι αφενός οι εταιρείες δημοσκοπήσεων λειτουργούν όλες πλέον με τα ίδια ακριβώς (μη ποιοτικά) χαρακτηριστικά, και αυτό είναι φυσικό, αφού από το 2006 μέχρι σήμερα ισχύει ο ίδιος νόμος ο οποίος, αντί να επιβάλει ρυθμίσεις και αυστηρές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης το στις εταιρείες δημοσκοπήσεων, απλώς και μόνο επαφίεται στις εκάστοτε ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας Εταιρειών Δημοσκοπήσεων, ο οποίος φυσικά συντάσσεται από τις ίδιες, με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους σε βάρος της κοινωνίας και όχι φυσικά τον περιορισμό τους.
Καμμία από τις κυβερνήσεις που έχουν περάσει από την Ελλάδα από το 2006 (ΝΔ-Καραμανλής, ΠΑΣΟΚ-ΓΑΠ, Παπαδήμος, ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ –Σαμαράς, ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Μητσοτάκης) δεν έχει αγγίξει αυτό το νομικό καθεστώς και αυτό έχει ισχυροποιήσει τις δημοσκοπικές εταιρείες. Ο δεύτερος παράγοντας ισχυροποίησης είναι ο μονοπωλιακός πλέον έλεγχος των συστημικών Μ.Μ.Ε. και ιδίως των τηλεοπτικών αλλά και των καθημερινών εφημερίδων από ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που ταυτίζονται με τα πολιτικά συμφέροντα της σημερινής κυβέρνησης και αφετέρου η εξαγορά πολλών μικρότερων μέσων ενημέρωσης από τις γνωστές επιχορηγήσεις της «Λίστας Πέτσα».
Εκτός από τα ΜΜΕ που στοχοποιούν αγωνιστές ή πολιτικούς χώρους, υπάρχουν Μέσα και δημοσιογράφοι που στοχοποιούνται: Βαξεβάνης και Παπαδάκου, Μαλιχούδης, Σαραντής, Πουλημένη – η λίστα διαρκώς μεγαλώνει. Το θέμα κινητοποιεί και την Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων. Πώς μπορούμε να τους υπερασπιστούμε;
Προφανώς και η Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων Αθήνας, καθώς η αντίστοιχη Εναλλακτική Πρωτοβουλία Δικηγόρων Θεσσαλονίκης ευαισθητοποιούνται και με διάφορους τρόπους παίρνουν θέση και αναδεικνύουν τα ζητήματα των διώξεων δημοσιογράφων, καθώς αυτοί τους οποίους αναφέρεται αποτελούν εξαιρέσεις που δεν ανήκουν στην κατηγορία των Μ.Μ.Ε. που ελέγχονται από την κυβέρνηση. Φυσικά, θα ήταν υπερβολικό να αξιώνει κανείς από εξωδημοσιογραφικούς φορείς μεγαλύτερη συμπαράσταση από την ανύπαρκτη συμπαράσταση της ΕΣΗΕΑ και της ΠΟΕΣΥ, που μάλιστα πολύ πρόσφατα οι εκλογές τους ανέδειξαν νέες Διοικήσεις.
Η υπεράσπιση των παραπάνω δημοσιογράφων δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική, να αναδεικνύει ότι με τα προσχήματα της συκοφαντικής δυσφήμησης και της διασποράς ψευδών ειδήσεων διώκεται η ίδια η δημοσιογραφική έρευνα και, σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα, κατά τρόπο εντελώς κραυγαλέο, αφού αποδίδεται στους δημοσιογράφους ποινική ευθύνη για το περιεχόμενο του προσώπου από το οποίο πήραν συνέντευξη.
Σκέφτεσαι να κινηθείς νομικά εναντίον αυτών που σε στοχοποιούν;
Είμαι δικηγόρος, αλλά όχι και δικομανής ή θεσμολάγνος. Οι νομικές ενέργειες δεν αποτελούν την πρώτη μου επιλογή, δεδομένου ότι ούτε το επίπεδο της εμπιστοσύνης μου στους αστικούς θεσμούς (μεταξύ των οποίων και η αστική δικαιοσύνη) είναι μεγαλύτερο από εκείνο το οποίο ο ίδιος ο θεσμικός της νομοθέτης την περιβάλλει, δημιουργώντας τον θεσμό του δικηγόρου και, αφετέρου, γιατί αυτό το οποίο με ενδιαφέρει, τουλάχιστον σε αυτήν την φάση, είναι να κερδίσω την μάχη των συσχετισμών στην κοινωνία, πράγμα το οποίο, απ’ ό,τι φαίνεται τόσο από την ανακοίνωση του Δικτύου, για την οποία σας ευχαριστώ, όσο και από πολλές ανακοινώσεις και μηνύματα συμπαράστασης που παίρνω από παντού, φαίνεται να το έχω πετύχει, καθώς αντίστοιχα τόσο η iefimeridaόσο και ο Άδωνις Γεωργιάδης από την ημέρα εκείνη έχουν κρυφτεί και δεν έχουν τολμήσει να επανέλθουν στο ζήτημα. Πριν λίγο δημοσιοποιήθηκε και η ομόφωνη απόφαση του ΔΣ του ΔΣΑ που εκφράζει ακριβώς την πεποίθηση ότι οι δηλώσεις εναντίον μου παραβιάζουν την αρχή του κράτους δικαίου. Είναι μεγάλη επιτυχία και μεγάλο ράπισμα για την κυβέρνηση αν ληφθούν υπόψη οι αρνητικοί πολιτικοί συσχετισμοί. Και ακόμα με ενδιαφέρει η απήχηση του δημοσιεύματος μου για τις δημοσκοπήσεις και η παραπέρα συζήτηση να ανοίξει ακόμα περισσότερο και να φέρει σε δύσκολη θέση τις μεθοδεύσεις χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Αυτές είναι οι πρώτες μου επιλογές, και όχι μια μήνυση ή αγωγή.
Σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη και το όλο ενδιαφέρον.
