Στο επίπεδο της ρητορείας ο Μητσοτάκης έχει κάνει σημαία του τη μάχη κατά του «λαϊκισμού» και του «παλαιοκομματισμού», στο όνομα ενός νεοφιλελεύθερου εκσυγχρονισμού. Στην πράξη ακολουθεί κατά γράμμα τις τακτικές του Μαυρογυαλούρου. Η κυβέρνηση δεν έχει κάνει ρεκόρ μόνο στις απευθείας αναθέσεις, αλλά και στις προεκλογικές παροχές.

Το food pass

Χαρακτηριστικό παράδειγμα λογικής Μαυρογυαλούροι είναι το νέο επίδομα που ανακοίνωσε χτες ο Μητσοτάκης στη Βουλή στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «από τον ερχόμενο Φεβρουάριο και για έξι μήνες η πολιτεία θα καλύπτει το 10% των αγορών κάθε νοικοκυριού στα σούπερ μάρκετ και σε όλες τις επιχειρήσεις τροφίμων».

Το μέτρο ακούστηκε πολύ εντυπωσιακό. Είναι χαρακτηριστική η ανάρτηση στο Twitter του φιλελεύθερων φρονημάτων δημοσιογράφου Κώστα Γαννακίδη:  «Από τον Φεβρουάριο ως τον Αύγουστο η Πολιτεία θα καλύπτει το 10% των αγορών τροφίμων για όλα τα νοικοκυριά. Ίσως το πιο τρελό, το πιο ακραίο, το πιο «Τσοβόλα δώστα όλα» προεκλογικό μέτρο που ακούσαμε ποτέ».

Τα 22 ευρώ

Όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, η δημοσίευση των λεπτομερειών του επιδόματος αποτέλεσε ανώμαλη προσγείωση των απογειωμένων προσδοκιών. Το εντυπωσιακό «10% του σούπερ μάρκετ» δεν ήταν παρά ένα  επίδομα 22 ευρώ το μήνα ανά άτομο. Για του λόγου ο αληθές παραθέτουμε αυτούσιο τον πίνακα που δημοσίευσε η κυβέρνηση:

  • Μονομελές νοικοκυριό: 220 ευρώ μηνιαίες αγορές, 22 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Ζευγάρι χωρίς τέκνα: 320 ευρώ μηνιαίες αγορές, 32 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο: 320 ευρώ μηνιαίες αγορές, 32 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα: 420 ευρώ μηνιαίες αγορές, 42 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Ζευγάρι με ένα εξαρτώμενο τέκνο: 420 ευρώ μηνιαίες αγορές, 42 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Ζευγάρι με δύο εξαρτώμενα τέκνα: 520 ευρώ μηνιαίες αγορές, 52 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Ζευγάρι με τρία εξαρτώμενα τέκνα: 620 ευρώ μηνιαίες αγορές, 62 ευρώ μηναία ενίσχυση.
  • Ζευγάρι με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα: 720 ευρώ μηνιαίες αγορές, 72 ευρώ μηναία ενίσχυση.

Εξαπάτηση

Είναι προφανές ότι η επικοινωνιακή διαχείριση του food pass από την κυβέρνηση συνιστά απόπειρα εξαπάτησης της κοινωνίας. Προκλητική απόπειρα θα λέγαμε. Γιατί όσο λιτοδίαιτος και αν είναι κανείς, 22 ευρώ δεν είναι το 1/10 του κόστους του σούπερ μάρκετ.

Επιπλέον, είναι προκλητικό να υποστηρίζεις ότι με 22 ή 32 ευρώ καλύπτεται σοβαρό μέρος της μείωσης της αγοραστικής δύναμης από την πληθωριστική κρίση. Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε η έκθεση του ΙΝΕ ΓΣΕΕ η οποία αποκάλυπτε το μέγεθος αυτής της μείωσης: «Ο συνδυασμός αύξησης των τιμών κυρίως σε βασικά αγαθά, όπως είναι η ενέργεια και τα τρόφιμα, και τα πολύ χαμηλά εισοδήματα εκτινάσσουν την απώλεια αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών με μηνιαίο εισόδημα χαμηλότερο των 750 ευρώ έως και 40%. Στο αμέσως επόμενο εισοδηματικό κλιμάκιο (751-1.100 ευρώ) η απώλεια αγοραστικής δύναμης είναι υψηλή (9% έως 14%) αλλά σημαντικά πιο περιορισμένη σε σχέση με το φτωχότερο εισοδηματικό κλιμάκιο, παρότι η μέση κατανάλωση είναι αρκετά υψηλότερη».

Τέλος, είναι απάτη να λες ότι θα χρηματοδοτήσεις το επίδομα από τα υπερκέρδη των διυλιστηρίων, όταν το κόστος του food pass είναι 600 εκατομμύρια και τα υπερκέρδη των διυλιστηρίων έφτασαν, σύμφωνα με το κριτήριο της Κομισιόν, το 1,8 δισεκατομμύριο το πρώτο εξάμηνο του 2022.

Η υποτίμηση

Πέρα από την εξαπάτηση, στον πυρήνα κάθε προεκλογικής παροχής όπως το food pass, βρίσκεται η υποτίμηση των πολιτών από την εξουσία. Υποτίμηση της αξιοπρέπειας, της νοημοσύνης και της αισθητικής τους. Η προεκλογική παροχή αποτελεί μια απόπειρα εξαγοράς της ψήφου. Ο εξουσιαστής μάς κάνει μια «χάρη» κι εμείς, υποχρεωμένοι πια, καλούμαστε να την ανταποδώσουμε, ανανεώνοντας την εμπιστοσύνη μας σε αυτόν. Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση, αντί να διοχετεύσει αυτά τα 600 εκατομμύρια στη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα που θα ήταν η πιο απλή κίνηση, επέλεξε την περίπλοκη μορφή επιδόματος μέσω της οποίας γίνεται πιο εύκολα η σύνδεση της παροχής με την κυβέρνηση. Τώρα το τι η ψήφος κοστολογείται στα 22 ευρώ, είναι δείκτης της υποτίμησης τόσο της πολιτικής όσο και των πολιτών.

Δήθεν φιλολαϊκό μέτρο

Η προεκλογική παροχή εμφανίζεται πάντοτε ως φιλολαϊκό μέτρο. Είναι αλήθεια ότι τα επιδόματα μπορούν να δώσουν ανάσες. Για κάποιον κόσμο που βρίσκεται σε οριακή κατάσταση, ακόμα και τα 22 ευρώ μπορούν να είναι σημαντικά. Ωστόσο, οι προεκλογικές παροχές δεν αλλάζουν στην πραγματικότητα τη θέση των λαϊκών στρωμάτων. Όχι μόνο δεν τα βγάζουν από τη φτώχεια, αλλά καλλιεργούν την κουλτούρα της υποτέλειας και της παθητικότητας. Κουλτούρα κεντρικής σημασίας για τη διατήρηση ενός πολιτικού συσχετισμού ευνοϊκού για τους ισχυρούς. Πραγματική φιλολαϊκή πολιτική θα ήταν ο έλεγχος των τιμών, το σπάσιμο των καρτέλ, η μόνιμη ενίσχυση των μισθών και των συντάξεων.

Αρχαϊκός καπιταλισμός

Κλείνοντας, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι δεν υπάρχει καμία αντίφαση ανάμεσα στην επαγγελία του νεοφιλελεύθερου εκσυγχρονισμού και την υιοθέτηση του αρχαϊκού παλαιοκομματισμού από τον Μητσοτάκη. Ο πυρήνας του νεοφιλελευθερισμού είναι η «επιστροφή»  στον αρχαϊκό καπιταλισμό του 19ου αιώνα, έναν καπιταλισμό χωρίς αναδιανομή, αλληλεγγύη και κοινωνική προστασία. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ένας φονταμενταλιστικός καπιταλισμός που παίρνει τη μορφή ενός ψευδεπίγραφου εκσυγχρονισμού.

Διαβάστε επίσης

Δίκη Πολύκαρπου Γεωργιάδη: μια κακόγουστη φάρσα της «Αντιτρομοκρατικής»

Ενάμιση χρόνο πριν, την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020, ο αγωνιστής Πολύκαρπος Γεωργιάδης…

Εντουάρ Λουί: «Ενάντια στον φασισμό, θα πάω να ψηφίσω έναν υποψήφιο που μισώ βαθιά»

Τον Εντουάρ Λουί, μια από τις πιο μαχητικές φωνές υπέρ της εργατικής…