Αν κάποιος ήθελε να δώσει ένα παράδειγμα τι σημαίνει αστραπιαία συμπύκνωση του πολιτικού χρόνου, θα μπορούσε να αναφέρει το σκάνδαλο των υποκλοπών. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, ανατρέπουν το πολιτικό σκηνικό και συνιστούν υπαρξιακή απειλή για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μέσα σε λίγες μέρες «ράγισε» ένα σύστημα εξουσίας που επί τρία χρόνια κυριαρχούσε απόλυτα κι έμοιαζε απρόσβλητο.
Οι παραιτήσεις
Για οποιαδήποτε κυβέρνηση σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου οι παραιτήσεις του διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού και του διοικητή των μυστικών υπηρεσιών, θα σηματοδοτούσαν μια μεγάλη κλίμακας κυβερνητική κρίση. Για το επιτελικό κράτος του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι παραιτήσεις των Γρηγόρη Δημητριάδη και Παναγιώτη Κοντολέων έχουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Κι αυτό γιατί ο Δημητριάδης ήταν ο πιο ισχυρός πολιτικά άνθρωπος στην Ελλάδα μετά τον Μητσοτάκη, ο γενικός κουμανταδόρος του επιτελικού κράτους. Ο δε Κοντολέων ήταν προσωπική επιλογή Μητσοτάκη και διορίστηκε μόνο αφού έγιναν λάστιχο οι σχετικοί κανονισμοί. Με τις παραιτήσεις, το επιτελικό κράτος δεν δέχτηκε μόνο καίριο πολιτικό πλήγμα, αλλά και αποδιαρθρώθηκε οργανωτικά.
Δεν σταματάει
Ακόμα και αυτές οι μεγάλες ανθρωποθυσίες, όμως, δεν μοιάζουν να μπορούν να σταματήσουν τη χιονοστιβάδα που απειλεί πια τον ίδιο τον Μητσοτάκη. Αντιθέτως, κάθε μέρα που περνάει, γίνεται μια καινούργια αποκάλυψη που φέρνει την κυβέρνηση σε ακόμα πιο δεινή θέση για τις υποκλοπές.
Πλέον γνωρίζουμε ότι οι συνδιαλέξεις του Νίκου Ανδρουλάκη και του Θανάση Κουκάκη υποκλέπτονταν κανονικά από την ΕΥΠ και μάλιστα με εισαγγελική έγκριση. Το να υποκλέπτονται «επισήμως» οι συνδιαλέξεις αρχηγού πολιτικού κόμματος και γνωστού δημοσιογράφου, είναι αδιανόητο για οποιαδήποτε δυτική δημοκρατία. Όπως συνέβη και στο Γουότεργκεΐτ, τέτοιους είδους δουλειές γίνονται από παράνομους μηχανισμούς, τους οποίους στήνει η εξουσία παραπλεύρως των μυστικών υπηρεσιών. Το ότι στην Ελλάδα οι υποκλοπές σε βάρος των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης γίνονται με εισαγγελική έγκριση, δείχνει ότι έχουμε αλλάξει πίστα. Διολισθαίνουμε διαρκώς σε ένα καθεστώς το οποίο, ενώ διατηρεί πλήρως τη φόρμα της τυπικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, εντούτοις, επί της ουσίας προσιδιάζει σε αυτόν που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε κοινοβουλευτικό αυταρχισμό.
Το Predator
Το δεύτερο που γνωρίζουμε είναι ο Γρηγόρης Δημητριάδης είχε επιχειρηματικές συνεργασίες με πρόσωπα που συνδέονται με το κακόβουλο λογισμικό Predator, όπως ο Φέλιξ Μπίτζιος, πρώην αναπληρωτής διαχειριστής της Intellexa, της εταιρίας που πουλάει το Predator. Με το συγκεκριμένο λογισμικό παγιδεύτηκε ο Κουκάκης κι επιχειρήθηκε να παγιδευτεί ο Ανδρουλάκης.
Η διάσταση των «δουλειών» δεν έχει μόνο σημασία γιατί μέσω αυτής αναδεικνύονται οι υπόγειες διαδρομές μεταξύ της εξουσίας και σκοτεινών μηχανισμών. Κατά μία γραμμή ερμηνείας των εξελίξεων, είναι εξίσου σημαντική τόσο για την κατανόηση του συστήματος εξουσίας όσο και των αντιπαλοτήτων που έχουν δημιουργηθεί.
Σε κάθε περίπτωση, πλέον δεν μιλάμε απλώς για διαπλοκή πολιτικής κι επιχειρήσεων, αλλά για μια γκρίζα ζώνη όπου οι ρόλοι συγχέονται.
Η κυβερνητική γραμμή
Η κυβερνητική γραμμή αυτή τη στιγμή συνοψίζεται στη φράση: «Ο Μητσοτάκης δεν ήξερε». Μόνο πολύ αφελείς θα μπορούσαν να πιστέψουν ότι θα μπορούσε να στηθεί τέτοιος μηχανισμός παρακολούθησης από τους επιτελείς του χωρίς να το γνωρίζει ο ίδιος. Αλλά, ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που δεν γνώριζε, η πολιτική ευθύνη δεν αναιρείται. Ο πρωθυπουργός είναι υπεύθυνος για το τι πράττει ο διευθυντής του γραφείου του και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, πόσο μάλλον που η ΕΥΠ είχε υπαχθεί απευθείας στον Μητσοτάκη με τον πρώτο νόμο της κυβέρνησης της ΝΔ.
Επειδή λοιπόν οι απαντήσεις δεν είναι πειστικές και οι ευθύνες είναι προφανείς, ο Μητσοτάκης στριμώχνεται όλο και πιο πολύ. Πέρα από την κατακραυγή της αντιπολίτευσης, θρυμματίζεται η εικόνα του σοβαρού θεσμικού πολιτικού που τόσο αρέσει στον μεσαίο χώρο. Επιπλέον, μετά τη μετωπική με τον Ανδρουλάκη απομακρύνεται η προοπτική συγκυβέρνησης ΝΔ-ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ. Τέλος, η δημοσιογραφική έρευνα σε συνδυασμό με το άνοιγμα της ποινικής διαδικασίας μπορούν να οδηγήσουν σε νέες αποκαλύψεις που θα δυσκολέψουν πιο πολύ τα πράγματα για τον πρωθυπουργό.
Το ερώτημα πλέον για τον Μητσοτάκη είναι αν μπορεί να παραμείνει στη θέση του. Αν και κλονισμένο, το σύστημα εξουσίας παραμένει ισχυρό και διατηρεί τον έλεγχο των ΜΜΕ – κυρίως των τηλεοράσεων. Ωστόσο, έχει την παθογένεια κάθε προσωποπαγούς συστήματος εξουσίας: κάθε μεγάλη ρωγμή απειλεί τα θεμέλια του οικοδομήματος. Η αλαζονεία πληρώνεται.
