Με σαθρά αποδεικτικά στοιχεία, ο Καστίγιο κατηγορείται ότι ηγείται εγκληματικής οργάνωσης. Η τύχη της εισαγγελικής δίωξης, και συνεπώς της κυβέρνησης, θα εξαρτηθεί όχι τόσο από τη στοιχειοθέτηση ή τη νομιμότητά της όσο από τη δύναμη των ψήφων σε ένα κοινοβούλιο που συγκεντρώνει την απόρριψη των πολιτών σε ποσοστό πάνω από 80%.
Πηγή: La Pagina 12 (16.10.2022) | Μετάφραση: Α.Λ.
Ο πρόεδρος Πέδρο Καστίγιο κατήγγειλε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη πραξικόπημα, με αφορμή την κατηγορία περί διαφθοράς που του απήγγειλε η Εισαγγελία ενώπιον του Κογκρέσου. Η κατηγορία αποσκοπεί στην απομάκρυνσή του από την προεδρία, κάτι που η ακροδεξιά προσπαθεί να κάνει από τη στιγμή ανάληψης της κυβέρνησης. Σε έναν ογκώδη φάκελο άνω των 300 σελίδων, η Γενική Εισαγγελέας της χώρας Πατρίσια Μπεναβίδες (Patricia Benavides), κατηγορεί τον αρχηγό του Κράτους και το πολιτικό και οικογενειακό του περιβάλλον ότι συγκρότησαν «εγκληματική οργάνωση» για να επωφεληθούν οικονομικά από στημένους διαγωνισμούς. Η υπόθεση της Εισαγγελίας βασίζεται σε μαρτυρίες που κατηγορούν τον πρόεδρο, ορισμένες από τις οποίες προέρχονται από πρώην συνεργάτες του. Κατηγορούμενοι οι ίδιοι για διαφθορά, αντάλλαξαν την κατάθεσή τους εναντίον του Καστίγιο με την ελευθερία τους και τα οφέλη της εναντίον του διαδικασίας. Η κυβέρνηση αμφισβητεί την ειλικρίνειά τους και απαιτεί στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς τους. Ο πρόεδρος απάντησε ότι οι κατηγορίες αυτές είναι ψευδείς.
Διώξεις
«Πρόκειται για καθαρή δίωξη. Έχει ξεκινήσει η εκτέλεση μιας μορφής πραξικοπήματος. Μας κατηγορούν για κάτι που δεν κάναμε ποτέ. Θα αρνηθούμε όλες τις κατηγορίες, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία», δήλωσε ο Καστίγιο σε συνέντευξη με τον ξένο Τύπο, όπου συνοδευόταν από τους υπουργούς του.
Η κυβέρνηση ζητά να απορριφθεί η εισαγγελική κατηγορία από το Κογκρέσο επειδή «δεν στηρίζεται σε στοιχεία» και επειδή πρόκειται για κατηγορία που «παραβιάζει το Σύνταγμα». Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ένας εν ενεργεία πρόεδρος μπορεί να κατηγορηθεί μόνο για προδοσία, παρεμπόδιση εκλογών, παράνομη διακοπή της λειτουργίας του Κογκρέσου ή παρεμπόδιση της λειτουργίας του. Κανένα από αυτά τα εγκλήματα δεν περιλαμβάνεται στο κατηγορητήριο της Εισαγγελίας, το οποίο αφορά εγκληματική οργάνωση, αθέμιτη άσκηση επιρροής και συμπαιγνία. Η Δεξιά προσπαθεί με επιχειρηματολογικά κόλπα να αιτιολογήσει την παραβίαση του συνταγματικού άρθρου που εμποδίζει να κατηγορηθεί ο Καστίγιο για τα εγκλήματα για τα οποία κατηγορείται.
Η εισαγγελέας Μπεναβίδες καταγγέλθηκε από την κυβέρνηση ότι με την απαγγελία αυτής της κατηγορίας παραβιάζει το Σύνταγμα. Κατηγορείται επίσης ότι χρησιμοποίησε τη θέση της για να προστατεύσει την αδελφή της, δικαστή στη σχετική υπόθεση, για απελευθέρωση εμπόρων ναρκωτικών με αντάλλαγμα δωροδοκία, για παρεμπόδιση εισαγγελικής έρευνας σχετικά με μια οργάνωση εμπορίου ναρκωτικών και μιας άλλης έρευνας για δικαστική μαφία με διασυνδέσεις με τον φουχιμορισμό. Χωρίς να απαντήσει σε αυτές τις σοβαρές κατηγορίες, η Γενική Εισαγγελέας κατηγόρησε όσους θυμούνται το σκοτεινό παρελθόν της, ότι αποτελούν μέρος της φερόμενης εγκληματικής οργάνωσης της οποίας υποστηρίζει ότι ηγείται ο Καστίγιο.
Η εισαγγελική κατηγορία κατά του προέδρου βρίσκεται ενώπιον της Υποεπιτροπής Συνταγματικών Παραβιάσεων του Κογκρέσου. Εάν εγκριθεί σε αυτό το επίπεδο, θα περάσει στη Μόνιμη Επιτροπή και στη συνέχεια στην ολομέλεια του Κογκρέσου για την τελική απόφαση. Και στα τρία επίπεδα, η απόφαση παίρνεται με απλή πλειοψηφία. Πρόκειται για μια διαδικασία που, σύμφωνα με τους βουλευτές, θα μπορούσε να διαρκέσει περίπου τρεις μήνες. Υπάρχουν βουλευτές της αντιπολίτευσης που δεν έχουν ενταχθεί στο μπλοκ του πραξικοπήματος και ο συσχετισμός δυνάμεων είναι αμφίρροπος, οπότε το αποτέλεσμα είναι απρόβλεπτο.
Σχέδιο Β και σχέδιο Γ
Ως εναλλακτική λύση στην έγκριση μιας αμφισβητούμενης ως προς τη νομιμότητά της κατηγορίας, η Δεξιά έχει βγάλει από το μανίκι της ένα συνταγματικό άρθρο που δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ, το οποίο μιλάει γενικά για «προσωρινή αναστολή» του προέδρου. Σύμφωνα με το άρθρο, αυτή η προσωρινή αναστολή θα έπρεπε να έχει σχέση με κάποιο πρόβλημα υγείας ή λόγους ανωτέρας βίας που εμποδίζουν τον πρόεδρο να ασκήσει τα καθήκοντά του, χωρίς αυτοί δεν διευκρινίζονται. Η αντιπολίτευση, που θέλει να απομακρύνει τον Καστίγιο από το αξίωμά του, επιδιώκει να προωθήσει ρυθμίσεις που περιλαμβάνουν λόγους που να μπορούν να εφαρμοστούν για την αναστολή της θητείας του Καστίγιο και επιπλέον ότι, για να συμβεί αυτό, θα ήταν απαραίτητη μόνο η απλή πλειοψηφία. Εντελώς κυνικά, υποστηρίζουν ότι η διαθεσιμότητα θα διαρκέσει «μόνο» για το διάστημα που θα χρειαστεί η Εισαγγελία να εμβαθύνει τις έρευνες και αν ο Καστίγιο κριθεί αθώος θα επανέλθει, αλλά αυτή η διαδικασία θα διαρκούσε αρκετά χρόνια, οπότε, στην πράξη, η προσωρινή διαθεσιμότητα θα ήταν μια συγκαλυμμένη απομάκρυνση.
Μια τρίτη επιλογή που εξετάζεται στο Κογκρέσο για την απομάκρυνση του Καστίγιο είναι να επιμείνει και πάλι στην αποπομπή του μέσω του διφορούμενου σχήματος της «μόνιμης ηθικής ανικανότητας». Πρόκειται για μια συνοπτική διαδικασία η οποία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε δέκα ημέρες. Το πρόβλημα για τους υποστηρικτές αυτής της επιλογής, είναι ότι σε αυτή την περίπτωση πρέπει να εγκριθεί από τα δύο τρίτα του Κογκρέσου των 130 εδρών, ψήφους που δεν διαθέτουν προς το παρόν. Η ακροδεξιά έχει ήδη αποτύχει δύο φορές σε προσπάθεια αποπομπής με τον παραπάνω τρόπο. Ελπίζουν όμως ότι τώρα η κατηγορία της Εισαγγελίας θα τους ενισχύσει και θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν περισσότερες ψήφους.
Και η αντιπρόεδρος επίσης
Εάν ο Καστίγιο απομακρυνθεί από την προεδρία, θα τον διαδεχθεί η αντιπρόεδρος Ντίνα Μπολουάρτε (Dina Boluarte). Όμως η ακροδεξιά έχει ήδη κινήσει διαδικασίες για να την αποκλείσει. Την κατηγορούν ότι υπέγραψε έγγραφα ως επικεφαλής ενός κοινωνικού συλλόγου, ενώ, όπως υποστηρίζουν, ως υπουργός –η Μπολουάρτε είναι επίσης υπουργός Ανάπτυξης και Κοινωνικής Ένταξης– δεν μπορεί να κατέχει θέση σε ιδιωτικό ίδρυμα λόγω πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων. Πρόκειται όμως για έγγραφα που αφορούν τυπικές διαδικασίες που είναι απαραίτητες για τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, δεν υπάρχει καμία σχέση με το Κράτος και καμία σύγκρουση συμφερόντων με τη θέση της ως υπουργού. Αυτή είναι η δικαιολογία που μπόρεσαν να βρουν επιδιώκοντας την αντικατάστασή της. Εάν ο Καστίγιο και η Μπολουάρτε πέσουν, την προεδρία θα αναλάβει ο επικεφαλής του Κογκρέσου, Χοσέ Γουίλιαμς (José Williams), ένας στρατηγός εν αποστρατεία που κατηγορείται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση, το ακροδεξιό πραξικόπημα θα έχει ολοκληρωθεί.
«Η εισαγγελική κατηγορία κατά του Καστίγιο δεν έχει στέρεες βάσεις, όλα αναφέρονται υπό όρους, είναι μέρος ενός πραξικοπηματικού σεναρίου. Η Εισαγγελία αποτελεί μέρος μιας πραξικοπηματικής συνωμοσίας μαζί με τη Δεξιά», δήλωσε στην Página/12 ο κοινωνιολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου Σινέσιο Λόπες (Sinesio López). Όσον αφορά τα σενάρια που ανοίγονται, ο Λόπες έχει τη γνώμη ότι «Ενέργειες όπως αυτές της ακροδεξιάς στο Κογκρέσο και της Εισαγγελίας είναι ανεύθυνες και θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε μια πολύ κρίσιμη καμπή. Αν ο Καστίγιο πέσει, θα μπορούσε να υπάρξει μια φασιστική διέξοδος. Μια άλλη επιλογή είναι μια τεράστια λαϊκή κινητοποίηση για να φύγουν όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Κογκρέσου, και γενικές εκλογές, οι οποίες σε αυτό το σενάριο θα ήταν η καλύτερη επιλογή. Εαν η ακροδεξιά δεν κατορθώσει να απομακρύνει τον Καστίγιο, θα συνεχίσει μόνιμα να του χρεώνει διάφορα και θα έχουμε μια κυβέρνηση στριμωγμένη, ακινητοποιημένη, με έναν Καστίγιο που δεν έχει όραμα για τη χώρα ούτε ένα σαφές πρόγραμμα και το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχίσουμε να φυτοζωούμε στο χάος».
Η τύχη αυτής της εισαγγελικής δίωξης, και συνεπώς της κυβέρνησης, θα εξαρτηθεί όχι τόσο από τη στοιχειοθέτηση ή τη νομιμότητά της όσο από τη δύναμη των ψήφων σε ένα κοινοβούλιο που συγκεντρώνει την απόρριψη των πολιτών σε ποσοστό πάνω από 80%. Η ακροδεξιά, η οποία από την πρώτη μέρα ήθελε να βάλει τέλος στην κυβέρνηση του δασκάλου από την ύπαιθρο που την νίκησε στις εκλογές, αισθάνεται κοντά στον στόχο της. Αυτό το Σάββατο διοργάνωσε μια διαδήλωση, με μικρή συμμετοχή, κατά του Καστίγιο στο κέντρο της Λίμα. Ο Καστίγιο είναι αποδυναμωμένος, στριμωγμένος στα σχοινιά από τις κατηγορίες του Κογκρέσου, της Εισαγγελίας και των μέσων ενημέρωσης, αλλά και από τα δικά του προβλήματα διαχείρισης, την εγκατάλειψη των βασικών του προτάσεων για αλλαγή και τα άτομα του περιβάλλοντός του που έχουν εμπλακεί σε σκάνδαλα διαφθοράς. Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος εκείνων που τον κατηγορούν είναι ήδη απαξιωμένοι και μια Δεξιάς στενά συνδεδεμένη με τη διαφθορά, όπως ο φουχιμορισμός, παρουσιάζονται κυνικά ως μαχητές κατά της διαφθοράς, χωρίς όμως να πείθουν, τον ευνοεί. Η χώρα ζει κρίσιμες στιγμές.
