Μετά την (αναμενόμενη μεν, όχι με αυτό τον τρόπο δε) παραίτηση του Μάριο Ντράγκι, η προσφυγή στις κάλπες ήταν μονόδρομος. Η αρχική πιθανή ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών (2 Οκτωβρίου) φάνταζε απαγορευτική για την έγκαιρη κατάρτιση και έγκριση του προϋπολογισμού από τη νέα κυβέρνηση. Μετά και την ανακοίνωση της Ένωσης Ιταλικών Εβραϊκών Κοινοτήτων, με την οποία διευκρινίζεται ότι η τελετή για την εβραϊκή Πρωτοχρονιά ξεκινάει το βράδυ και οι εβραίοι πολίτες μπορούν να ασκήσουν κανονικά το εκλογικό τους δικαίωμα, οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 25 Σεπτεμβρίου. Οι εκλογές του 1994, είχαν μετατεθεί μια ημέρα αργότερα, καθώς συνέπεφταν με το εβραϊκό Πάσχα.
Από την πολιτική κρίση στην κυβερνητική κρίση
Η πολιτική κρίση είχε ξεκινήσει μια εβδομάδα νωρίτερα, όταν το Κόμμα 5 Αστέρων (Κ5Α) απείχε από την ψήφιση του νόμου «Aiuti» για τα μέτρα οικονομικής στήριξης. Μετατράπηκε όμως σε κυβερνητική, όταν ο Ντράγκι κατά την ομιλία του, άσκησε κριτική στην Λίγκα (χωρίς να αναφέρει ούτε μια φορά το όνομα της), λέγοντας μεταξύ άλλων, ότι «Χρειάζεται μια συνειδητή στήριξη της εκτελεστικής εξουσίας, και όχι στήριξη σε διαμαρτυρίες (που δεν έχουν πάρει καν άδεια), ενίοτε και βίαιες, κατά της κυβέρνησης». Αναφερόμενος στην στήριξη και την παρουσία του Σαλβίνι στις διαμαρτυρίες των οδηγών ταξί για τις επικείμενες μεταρρυθμίσεις στον χώρο τους.
Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο και έχοντας ήδη προβληματιστεί για την συνάντηση του Ντράγκι με τα κόμματα της Κεντροαριστεράς και το μη προγραμματισμό συνάντησης με τα κόμματα της Κεντροδεξιάς, μετά από πολύωρη συνάντηση του Σαλβίνι στο σπίτι του Μπερλουσκόνι, Λίγκα και Forza Italia αποφάσισαν να κατέβουν με νέα πρόταση προς τον Ντράγκι: νέα κυβέρνηση, χωρίς το Κ5Α και νέο (κυβερνητικό) πρόγραμμα.
Πολλοί ήλπιζαν μέχρι και την τελευταία στιγμή ότι θα βρεθεί λύση, ενώ άλλοι θεωρούσαν σχεδόν βέβαιο ότι ο Ντράγκι θα εμφανιστεί στην Γερουσία για να ανακοινώσει απλά την παραίτηση του. Ο ίδιος, γνωρίζοντας ότι ήταν αδύνατο να συνεχίσει με μια ασταθή και διασπαστική πλειοψηφία, προτίμησε να εμφανιστεί ζητώντας την ψήφο εμπιστοσύνης και χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα. Γνωρίζοντας πιθανώς ότι θα προκαλέσει την οργή της Λέγκα, αλλά αυτό το ενδεχόμενο ίσως και να τον διευκόλυνε, αφού ήθελε να κυβερνήσει με τους δικούς του όρους.
Η κυβέρνηση του Ντράγκι έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης με έναν πολύ χαμηλό αριθμό: 95 υπέρ και 38 κατά. Oι γερουσιαστές της Lega και της Forza Italia (FI) αποχώρησαν από την αίθουσα. Ενώ οι γερουσιαστές του Κ5Α που επέλεξαν να είναι παρόντες αλλά να μην ψηφίσουν, έδωσαν στην κυβέρνηση την ευκαιρία να παραμείνει στη θέση της μέχρι τις εκλογές, ολοκληρώνοντας κάποια από τα επείγοντα μέτρα.
Ενδεικτικά της οργής του κόσμου απέναντι στο Κ5Α για την κυβερνητική κρίση και την προσφυγή στις κάλπες μέσα σε αυτές τις συνθήκες (πανδημία, οικονομική και ενεργειακή κρίση) είναι τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου πολλοί σχολιάζουν «Παρόντες αλλά απέχοντες τώρα. Αύριο απόντες γιατί δεν τους ψηφίσαμε».
Οι θέσεις των κομμάτων και οι εσωτερικές διεργασίες
Mετά =την πολιτική κρίση που δημιούργησε το Κ5Α, το κλίμα στο εσωτερικό του Κινήματος είναι ιδιαίτερα τεταμένο. Οι βουλευτές και γερουσιαστές χωρίζονται σε δυο στρατόπεδα: υπέρ του Κόντε και υπέρ της κυβέρνησης και των κρίσιμων ζητημάτων που είχε να διαχειριστεί. Υιοθετείται η γραμμή Κόντε, με το τελεσίγραφό του προς τον Ντράγκι και τις σαφείς απαντήσεις που περιμένει στα 9 σημεία που είχε θέσει το Κ5Α. Πολλοί μιλάνε για διαρροές πολλών στελεχών και μελών του κόμματος (περίπου 20 κοινοβουλευτικών), προς το νεοσυσταθέν (22/6/2022) κόμμα του Luigi Di Maio Insieme per il futuro [IpF – Μαζί για το Μέλλον] (ο οποίος όμως από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν φαίνεται να πιάνει το 4%).
O Enrico Letta και το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) μετά την παραίτηση Ντράγκι, δεν μάσησαν τα λόγια τους. Αναφέρονται τόσο στην ευθύνη του Κ5Α, της FI και της Λίγκας για την κρίση και την παραίτηση της κυβέρνησης. Η ρήξη με το Κ5Α φαίνεται οριστική, αφού και λόγω του εκλογικού νόμου η συνθήκη είναι εξαιρετικά δυσμενής για τα κόμματα της κεντροαριστεράς. Επισημαίνουν, ακόμα, πως το γεγονός ότι ο Μπερλουσκόνι προτίμησε τον Σαλβίνι αντί του Ντράγκι, λέει πολλά.
Στην ίδια γραμμή και ο Ματέο Ρέντσι του Italia Viva (Iv), που τόνισε ότι το Κ5Α ήθελε να πετάξει από την κυβέρνηση την Λίγκα, γιατί κινδύνευαν οι θέσεις κάποιων δικών της και το τράβηξε παραπάνω από όσο έπρεπε. Ενώ επανέλαβε ότι ο αγώνας που έδωσε για να φύγει ο Κόντε και να έρθει ο Ντράγκι, είναι πιθανότατα ό,τι καλύτερο έχει κάνει στην πολιτική του καριέρα.
Από την Forza Italia αποχώρησαν ήδη τρεις υπουργοί της κυβέρνησης Ντράγκι, με την υπουργό για τα Θέματα των Περιφερειών Maria Stella Gelmini να τονίζει ότι η FI γύρισε τις πλάτες στους Ιταλούς και η Κεντροδεξιά κατάφερε το απίθανο, να πάρει την ευθύνη από το Κ5Α.
Η Λίγκα και οι Fratelli d’Italia της Μελόνι τάσσονταν από την αρχή υπέρ των εκλογών. Ο Σαλβίνι βλέπει ήδη κυβέρνηση Κεντροδεξιάς, ενώ η Μελόνι μιλάει για την ανάγκη συσπείρωσης της Δεξιάς, με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν εδώ και καιρό 20% στο κόμμα της.
Tα σενάρια για το επόμενο Κοινοβούλιο
H Corriere della Sera δημοσίευσε μια έρευνα 5 σεναρίων για τις πιθανές συνεργασίες και τη σύνθεση της επόμενης Βουλής και Γερουσίας. Στα 3 από τα 5 κερδίζει η (Κεντρο;)Δεξιά.
Το πρώτο σενάριο προβλέπει συμμαχία Lega, Forza Italia, Fratelli d’Italia και Pd, K5A, LeU και απόλυτη κυριαρχία της πρώτης σε Βουλή και Γερουσία. Το δεύτερο σενάριο προβλέπει την επέκταση του Κέντρου στην FI και σ’αυτή την περίπτωση δε θα υπάρχει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στο τρίτο σενάριο υπάρχει ένταξη του Κέντρου στη Δεξιά και του ευρύτερου χώρου στην Κεντροαριστερά. Η Δεξιά θα κέρδιζε πάλι. Το τέταρτο σενάριο βλέπει πιθανό αποκλεισμό του Κ5Α από τον «ευρύτερο χώρο» και θα οδηγούσε στην απόλυτα καθαρή πλειοψηφία της Δεξιάς. Τέλος, σύμφωνα με το πέμπτο σενάριο λαμβάνει υπόψη το όριο του 4% για την εκλογή βουλευτών και γερουσιαστών και σε περίπτωση συμμαχιών, δε θα υπάρχει απόλυτη πλειοψηφια. Αλλά θα οδηγηθούν εκ νέου σε κυβέρνηση συνεργασίας.
To αξιοσημείωτο είναι ότι σε πιθανή (αν όχι βέβαιη) νίκη της Δεξιάς, ο Μπερλουσκόνι απασχολεί ακόμα την ιταλική δικαιοσύνη. Στη φάση της προδικασίας, για την υπόθεση escort, για παρακίνηση σε ψευδείς δηλώσεις ενώπιον των δικαστικών αρχών, ενώ διεξάγεται προκαταρκτική έρευνα για την υπόθεση της παράνομης χρηματοδότησης των κομμάτων, της διαφθοράς γερουσιαστών και της σφαγής 1992-1993. Πρόκειται για υπόθεση που είχε τεθεί στο αρχείο το 1998 και αφορά στις διαπραγματεύσεις του κράτους με τη μαφία. Το ίδιο ισχύει και για τον Σαλβίνι, ο οποίος έχει απασχολήσει πολλές φορές τη δικαιοσύνη, ενώ τον Σεπτέμβριο είχε προγραμματιστεί η συνέχιση της δίκης στην υπόθεση Open Arms.
Oι νομοθετικές εκκρεμότητες και ο αγώνας δρόμου μέχρι τις εκλογές
Η ψήφος εμπιστοσύνης που έλαβε ο Ντράγκι επιτρέπει στην κυβέρνηση να διαχειριστεί κάποια από τα επείγοντα ζητήματα, όχι σύμφωνα με την κυβερνητική ατζέντα, αλλά όπως αποφασίζουν πλέον Βουλή και Γεριουσία. Αν η Βουλή είχε διαλυθεί, αυτό θα ήταν αδύνατο.
Μερικές από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που δεν ολοκληρώθηκαν αφορούν στη μείωση των λογαριασμών για τα φτωχά νοικοκυριά, στην παράταση της έκπτωσης στον ειδικό φόρο κατανάλωσης για τη βενζίνη, στην παράταση του λεγόμενου «μπόνους λογαριασμών» για τις μικρές επιχειρήσες, τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας [cuneo fiscale], που θα επέφερε/επέστρεφε 100-150 ευρω το μήνα στους λογαριασμούς των πολιτών, με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για εργοδότες και εργαζόμενους, το Σχέδιο Ανάκαμψης για το οποίο η Ιταλία οφείλει μέχρι 31 Δεκεμβρίου να έχει πιάσει 55 στόχους προκειμένου να λάβει ευρωπαϊκή ενίσχυση 19 δις ευρώ.
Υπάρχουν όμως και άλλα, εξίσου σημαντικά, που είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο, όπως το ius scholae, η καλλιέργεια κάνναβης για προσωπική χρήση, η υποβοηθούμενη αυτοκτονία και η χρήση και των δυο επιθέτων. To ius scholae, το οποίο προκάλεσε πολλές συγκρούσεις στην κυβέρνηση Ντράγκι και τις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές, αφορά περίπου 1 εκατομμύριο παιδιά που είτε έχουν γεννηθεί στην Ιταλία, είτε έχουν φτάσει πρίν από την ηλικία των 12 και έχουν φοιτήσει για 5 χρόνια σε ιταλικό σχολείο, να κάνουν αίτηση για την ιθαγένεια. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι, σε περίπτωση νίκης της Δεξιάς στις εκλογές του Σεπτέμβρη, θα παραμείνει στο συρτάρι για πολύ καιρό, στερώντας ένα θεμελιώδες δικαίωμα από σχεδόν 1 εκατομμύριο παιδιά.
Όπως πολύ εύστοχα σχολίασε πρόσφατα ο Paolo Fontanelli, πρώην βουλευτής του PD και πλέον μέλος του πολιτικού κόμματος Articolo 1- Δημοκρατικό και Προοδευτικό Κίνημα, μιλώντας και για τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις, «είναι υπαρκτός ο κίνδυνος διολίσθησης των θεσμικών και κυβερνητικών ισορροπιών προς την Ακροδεξιά».
