Ο θάνατος της Τζίνα Μαχσά Αμινί από την Αστυνομία Ηθών προκάλεσε ένα ξέσπασμα διαμαρτυριών στο Ιράν. Η Sayeh Javadi** συζητά με την Parandeh, μια από τις πρωταγωνίστριες του κινήματος.
Πηγή: Jacobin Latin America (8.10.22) | Μετάφραση: Α.Λ.
Ο θάνατος τηςΤζίνα Μαχσά Αμινί, μιας 22χρονης γυναίκας που συνελήφθη από την Αστυνομία Ηθών στις 13 Σεπτεμβρίου στην Τεχεράνη, σηματοδότησε την έναρξη ενός κύματος μαζικών διαδηλώσεων. Οι ιρανικές αρχές υποστηρίζουν ότι η Αμινί πέθανε από καρδιακή προσβολή και δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για το θάνατό της, παρά το γεγονός ότι η νεαρή γυναίκα ήταν σε άριστη κατάσταση υγείας και οι μάρτυρες κατέθεσαν ότι την είχαν χτυπήσει και κακοποιήσει. Οι διαδηλωτές ζητούν την άρση των υποχρεωτικών νόμων για το roosari ή χιτζάμπ, καταγγέλλουν την οικονομική ανισότητα και απαιτούν ακόμη και την πλήρη αντικατάσταση της θεοκρατικής κυβέρνησης.
Χιλιάδες διαδηλωτές έχουν συλληφθεί τις τελευταίες εβδομάδες και η κυβέρνηση έχει επιβάλει μπλακ άουτ στο διαδίκτυο για να αποτρέψει την οργάνωση και να εμποδίσει τη ροή πληροφοριών. Οι αρχές αναφέρουν τουλάχιστον σαράντα νεκρούς αν και ανεξάρτητες πηγές κάνουν λόγο για πολύ περισσότερους. Οι σκηνές είναι συγκλονιστικές: νέοι που συγκρούονται με τα Σώματα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), διαδηλωτές που καταλαμβάνουν ολόκληρες πόλεις και γυναίκες που ξυρίζουν τα κεφάλια τους, βάζουν φωτιά στα roosari τους και φωνάζουν «Κάτω η Ισλαμική Δημοκρατία».
Αν και η κινητοποίηση έχει αρχίσει να χάνει τη δυναμική της τις τελευταίες ημέρες, εργαζόμενοι απεργούν, μαθητές και εκπαιδευτικοί απεργούν, ενώ τα συνδικάτα και οι εργατικές οργανώσεις, ακόμα και στον πολύτιμο πετρελαϊκό τομέα του Ιράν, καλούν τον κόσμο να μην πηγαίνει στους χώρους εργασίας.
Η θεοκρατική κυβέρνηση του Ιράν ανέλαβε την εξουσία το 1979. Αυτό έγινε μετά από μια λαϊκή επανάσταση κατά του Ρεζά Σαχ, ενός βάναυσου δικτάτορα που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ και ηγείτο μιας κυβέρνησης που χαρακτηριζόταν από έντονη εκμετάλλευση των εργαζομένων, καταστολή όλων των συγκρούσεων και ξένο έλεγχο του ιρανικού πετρελαίου. Οι εργαζόμενοι και οι αριστερές δυνάμεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην ανατροπή του, αλλά ο ανώτατος ηγέτης Ρουχολάχ Χομεϊνί και ο δεξιός κλήρος ανέλαβαν τον έλεγχο και επέβαλαν μια αυταρχική ισλαμική κυβέρνηση που κατέληξε να διώκει τα προοδευτικά στοιχεία που είχαν ρίξει το προηγούμενο καθεστώς.
Ο πιο πρόσφατος κύκλος διαδηλώσεων στο Ιράν ήταν τον Νοέμβριο του 2019. Ο λαός ξεσηκώθηκε ενάντια στις υψηλές αυξήσεις της τιμής του φυσικού αερίου, την κακοδιαχείριση της κυβέρνησης και την εκτεταμένη διαφθορά του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ και του προέδρου Χασάν Ροχανί. Οι Φρουροί της Επανάστασης κατέστειλαν βίαια αυτές τις «διαμαρτυρίες του πετρελαίου», σκοτώνοντας χιλιάδες διαδηλωτές και φυλακίζοντας χιλιάδες άλλους. Όμως, παρά την καταστολή, οι Ιρανοί επιστρέφουν στους δρόμους.
Η Parandeh είναι είκοσι δύο ετών. Η Ιρανή Αζερμπαϊτζανή καλλιτέχνης και συγγραφέας είναι στρατευμένη αριστερή και συμμετέχει σε συνδικαλιστικές οργανώσεις εδώ και τρία χρόνια. Σε αυτή τη μακροσκελή συνέντευξη συζητάμε για τον συγκλονιστικό θάνατο της Αμινί, μοιράζεται τις απόψεις της για το μέλλον της χώρας και εξηγεί γιατί η παρέμβαση της Δύσης και των ΗΠΑ βλάπτει το κίνημα και δεν συμβάλλει στην υπόθεση της δημοκρατίας στο Ιράν. Για την ασφάλειά της, παραλείπουμε όλες τις λεπτομέρειες για τη ζωή και το πολιτικό της έργο.
Ο θάνατος της Τζίνα Μαχσά Αμινί
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση στον θάνατο της Τζίνα;
Έμαθα για την επίθεση μόλις συνέβη. Μου το είπε ο αδελφός της ενώ ήταν ακόμα στο νοσοκομείο και δεν είχε πεθάνει. Ήμουν οκτώ ετών όταν σκότωσαν την Neda Agha-Soltan [ακτιβίστρια που πυροβολήθηκε από τους Φρουρούς της Επανάστασης κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Πράσινου Κινήματος το 2009]. Παρόλο που όλοι οι ενήλικες στη ζωή μου προσπάθησαν να με εμποδίσουν να δω το βίντεο που κυκλοφορούσε παντού, ήταν αναπόφευκτο και με σημάδεψε βαθιά. Ακόμα θυμάμαι ότι έκλαιγα μετά που είδα το βίντεο και προσπαθούσα να κρύψω τη θλίψη μου από τον πατέρα μου.
Στο διάστημα που μεσολάβησε από τότε, πολλοί άνθρωποι δολοφονήθηκαν στους δρόμους κατά τη διάρκεια διαφόρων διαδηλώσεων και πολλές κόρες και σύζυγοι δολοφονήθηκαν και αποκεφαλίστηκαν για λόγους τιμής ενώ οι δολοφόνοι τους αντιμετωπίζουν μόνο ελαφρές ποινές. Δεν νομίζω ότι διαφέρω από τους Ιρανούς σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν βρίσκονται, είμαστε κουρασμένοι και έχουμε συνηθίσει τον θάνατο. Έτσι, όταν η Τζίνα ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου, εξοργίστηκα, αλλά δεν ήταν έκπληξη.
Οι επακόλουθες διαμαρτυρίες ήταν αυθόρμητες;
Στο Ιράν υπήρχε πάντα οργάνωση και κινητοποίηση κατά της κυβέρνησης. Αλλά νομίζω ότι αυτές οι διαμαρτυρίες είναι μάλλον αυθόρμητες, ειδικά στο ιρανικό Κουρδιστάν. Δεν νομίζω ότι κάποιος θα μπορούσε να δει αυτό που έκαναν στην Τζίνα χωρίς να νιώσει την παρόρμηση να βγει στους δρόμους.
Όταν η αστυνομία άρχισε να σκοτώνει διαδηλωτές και πυροβόλησε βάναυσα ένα δεκάχρονο κορίτσι από το Κουρδιστάν, το κίνητρο για διαμαρτυρία, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο, αυξήθηκε ακόμη περισσότερο. Οι άνθρωποι είναι δυσαρεστημένοι εδώ και πολύ καιρό.
Ποιος ήταν ο ταξικός χαρακτήρας των διαμαρτυριών;
Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων για το πετρέλαιο το 2019 είδα μια συνέντευξη με έναν bazaari [φτωχό έμπορο] που είχε βγει στους δρόμους κατά τη διάρκεια του πράσινου κινήματος [το οποίο αναπτύχθηκε από τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν τις εκλογές του 2009]. Ο δημοσιογράφος τον ρώτησε ποια ήταν η διαφορά μεταξύ των διαδηλώσεων για το πετρέλαιο και του πράσινου κινήματος και τι είχε αλλάξει στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ των δύο γεγονότων. Η απάντηση του bazaari ήταν απλή: οι διαμαρτυρίες του πράσινου κινήματος ήταν διαμαρτυρίες της ανώτερης και μεσαίας τάξης ενώ οι διαμαρτυρίες για το πετρέλαιο ήταν διαμαρτυρίες της εργατικής τάξης.
Μετά τις διαμαρτυρίες για το πετρέλαιο, ακολούθησε μια άλλη σειρά κινητοποιήσεων με επικεφαλής την εργατική τάξη του Χουζεστάν, όπου οι εργαζόμενοι κατέβηκαν σε απεργία. Όποιος έχει μελετήσει τα επαναστατικά κινήματα σε ολόκληρη την ιστορία γνωρίζει ότι η εργατική τάξη παίζει κεντρικό ρόλο στην κατάκτηση των αιτημάτων κάθε επανάστασης.
Οι διαμαρτυρίες που βλέπουμε σήμερα ξεκίνησαν ως κίνημα της εργατικής τάξης. Η Αμινί ήταν Κούρδισσα και καταγόταν από το Σακέζ. Το Σακέζ είναι μια κοινότητα της εργατικής τάξης και η εθνική μειονότητα των Κούρδων την φέρνει σε ακόμη πιο μειονεκτική θέση.
Οι διαμαρτυρίες όμως ξεπέρασαν την κουρδική κοινότητα και πέρασαν από πολλές διαφορετικές πόλεις της χώρας και πολλές κοινωνικές τάξεις. Στο παρελθόν, είχαμε δει διαμαρτυρίες κατά της υποχρεωτικής χιτζάμπ οργανωμένες από πολίτες της μεσαίας και ανώτερης τάξης, στη βόρεια Τεχεράνη και σε άλλες μητροπολιτικές περιοχές και φυσικά αυτοί οι τομείς αποτελούν μέρος των σημερινών διαμαρτυριών. Αυτή όμως είναι μια από τις πρώτες φορές που συμμετέχουν διαφορετικές κοινωνικές τάξεις του Ιράν και διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές και κοσμικές ομάδες, ενώνονται εναντίον ενός κοινού εχθρού.
«Οι εργαζόμενοι υπερασπίζονται τη ζωή».
Μαθητές και καθηγητές απεργούν και πολλά συνδικάτα, συμπεριλαμβανομένων των συνδικάτων του πετρελαϊκού τομέα, απειλούν να ακολουθήσουν τα βήματά τους. Πόση επιρροή και δύναμη έχει το εργατικό κίνημα στο Ιράν;
Είναι μια απίστευτη διαδικασία και θα τονώσει το ηθικό όλων των Ιρανών που αμφιβάλλουν για τον γνήσιο χαρακτήρα αυτού του κινήματος. Είδα μια απίστευτη φωτογραφία από τις διαδηλώσεις στο Χουζεστάν, που έδειχνε τα χέρια των εργατών με τη λεζάντα: «Οι εργαζόμενοι υπερασπίζονται τη ζωή». Μου φαίνεται ότι αυτό ισχύει σε όλες τις κοινωνίες όπου η εργαζόμενη τάξη καταπιέζεται, αλλά είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση του Ιράν. Χωρίς τους αγρότες μας, τους ανθρακωρύχους μας, τους χαλυβουργούς μας και τους δασκάλους μας, το Ιράν δεν θα λειτουργούσε.
Θα ήθελα να παραθέσω τα λόγια του Sadegh Kargar, ενός Ιρανού εργάτη ακτιβιστή:
Οι καταπιεσμένοι δεν κατάφεραν να κυβερνήσουν [μετά την επανάσταση], κατέληξαν να είναι περισσότερο καταπιεσμένοι. [Η κυβέρνηση] κατάργησε τους νόμους περί προστασίας της εργασίας […]. Μόλις ένας εργαζόμενος διαμαρτυρηθεί, οι ειδικές δυνάμεις καταστολής τον καταστέλλουν […]. Σήμερα οι εργαζόμενοι μαστιγώνονται, συλλαμβάνονται και καταδικάζονται σε δεκαετή φυλάκιση για συνδικαλιστικά θέματα, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με έναν εκπαιδευτικό ή έναν εργαζόμενο που ιδρύει συνδικάτο ή υπερασπίζεται τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών ή των εργαζομένων να ιδρύσουν συνδικάτο. Η κυβέρνηση υπερασπίζεται τους καπιταλιστές που είναι οι ίδιοι όπως πάντα και αντιμετωπίζει τους καταπιεσμένους χειρότερα από πριν, με περισσότερη βία, λιγότερο έλεος και περισσότερη απανθρωπιά. Στην πραγματικότητα, με την Ισλαμική Δημοκρατία οι εργάτες έχασαν όλα όσα είχαν κερδίσει σε εκατό χρόνια αγώνα.
Οι Ιρανοί εργάτες πάντα έκαναν απεργίες, αλλά τα παλαιότερα αρχεία που έχουμε από το σύγχρονο Ιράν είναι αυτά του Συνταγματικού Κινήματος του 1905. Η περίοδος μεταξύ 1953 και 1979 σημαδεύτηκε από πολλές εργατικές απεργίες (η μεγαλύτερη ήταν αυτή του 1977) και τα εργατικά δικαιώματα αποτελούσαν βασική αρχή για τους επαναστάτες κάθε προέλευσης.
Ενώ ο ιμάμης Χομεϊνί βρισκόταν εξόριστος στο Παρίσι, έδωσε μια σειρά συνεντεύξεων σε δυτικούς δημοσιογράφους, στις οποίες διαβεβαίωνε ότι η κυβέρνησή του θα τιμούσε και θα σεβόταν τους Ιρανούς εργάτες. Για παράδειγμα, είπε ότι
Οι εργαζόμενοι στην Ισλαμική Δημοκρατία θα έχουν το δικαίωμα να συγκεντρώνονται και να υπερασπίζονται τα συνδικαλιστικά τους δικαιώματα. Οι πιο μειονεκτούντες εργαζόμενοι του Ιράν, οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον ευσεβείς, φτωχοί και πεινασμένοι αγρότες, έχουν το δικαίωμα να αγωνιστούν με κάθε δυνατό και νόμιμο τρόπο για να κερδίσουν τα δικαιώματά τους.
Όταν οι ισλαμιστές επαναστάτες ήρθαν στην εξουσία, η χώρα γέμισε με προπαγανδιστικές αφίσες που έδειχναν εργάτες να προσεύχονται και μια φράση του ιμάμη Χομεϊνί που έλεγε «Το Ισλάμ είναι ο μόνος υπερασπιστής του εργάτη», ένας τολμηρός ισχυρισμός από έναν άνθρωπο που αυτοπροσδιοριζόταν ως αντιδραστικός στις μάχες του με τους αριστερούς και ο οποίος είχε στερήσει από τους εργαζόμενους του Ιράν την ελευθερία του συνέρχεσθαι και είχε εκτελέσει την πλειονότητα των συνδικαλιστών της χώρας.
Τίποτα δεν έχει αλλάξει στη ζωή του μέσου Ιρανού εργαζόμενου από την εποχή του Σάχη και πιστεύω ότι σαράντα τρία χρόνια είναι αρκετά για τη μεταβατική περίοδο μιας επανάστασης. Αυτό που βλέπουμε σήμερα στους δρόμους της χώρας, στις περισσότερες πόλεις και κωμοπόλεις, είναι ενδεικτικό. Πριν από αυτές τις διαμαρτυρίες, τον Δεκέμβριο του 2021, πολλοί εκπαιδευτικοί στην Τεχεράνη απεργούσαν ζητώντας υψηλότερους μισθούς και υπέστησαν μαζικές συλλήψεις. Σήμερα εξακολουθούν να αγωνίζονται για τους μισθούς τους και είναι αλληλέγγυοι με τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές. Πολλοί καθηγητές πανεπιστημίου παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους.
Το Συντονιστικό Συμβούλιο Συνδικάτων και Εκπαιδευτικών κήρυξε τις 26 και 28 Σεπτεμβρίου ως ημέρες εθνικές απεργίας και κάλεσε τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές να συμμετάσχουν. Ιρανές μαθήτριες γυμνασίων οργανώνουν τις δικές τους απεργίες με σκοπό να καταργήσουν την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας στα σχολεία. Το κίνημα αυτό καθοδηγείται από την οργάνωση Προοδευτικές Γυναίκες Φοιτήτριες του Ιράν, η οποία τώρα ενθαρρύνει τους άνδρες να συμμετέχουν στις απεργίες και να υπερασπιστούν τις γυναίκες συναδέλφους τους. Οι Ιρανοί φοιτητές σε δεκαπέντε πανεπιστήμια έχουν επίσης αρχίσει να κινητοποιούνται, με αιτήματα ευρύτερα από εκείνα των νεότερων σπουδαστών, που αφορούν την κυβερνητική διαφθορά.
Σε όλες τις πόλεις της χώρας, πολλοί Ιρανοί διαφορετικών προελεύσεων και επαγγελμάτων, απεργούν από το τέλος των διαδηλώσεων της πρώτης εβδομάδας. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στο ιρανικό Κουρδιστάν. Στη Ραστ και σε άλλες πόλεις κατά μήκος της Κασπίας Θάλασσας, ο πληθυσμός επιστρέφει σε πιο κλασικές μορφές κινητοποίησης, μοιράζοντας φυλλάδια που καλούν τους εργαζόμενους να συμμετέχουν στις απεργίες. Το Οργανωτικό Συμβούλιο Διαμαρτυριών των Συμβασιούχων Εργαζομένων στα Πετρέλαια εξέδωσε επίσης ανακοίνωση και απειλεί με απεργία εάν η κυβέρνηση συνεχίσει την καταστολή.
Η κυβέρνηση φοβάται πολύ, διότι το πετρέλαιο είναι το κύριο εξαγωγικό μας προϊόν από τις αρχές του 20ού αιώνα. Αυτή η απειλή και η ανησυχία που προκαλεί, δείχνει ότι οι εργαζόμενοι έχουν μεγάλη δύναμη, παρόλο που δεν έχουν ουσιαστικά κανένα δικαίωμα ή εκπροσώπηση. Νοιώθω πολύ περήφανη για τους γενναίους εργαζομένους μας και την επιμονή τους.
Ωστόσο, υπάρχει μια ομάδα εργαζομένων που δεν προστατεύεται και δεν εκπροσωπείται επαρκώς: τα παιδιά. Σύμφωνα με έκθεση του 2020, στο Ιράν υπάρχουν δέκα εκατομμύρια παιδιά που εργάζονται και επτά εκατομμύρια απασχολούνται σε επικίνδυνες εργασίες. Ελπίζω ότι, στο βαθμό που αυτή η εξέγερση θα εξελίσσεται, διάφορες ομάδες εντός και εκτός Ιράν θα δώσουν φωνή στα παιδιά-εργαζόμενους της χώρας μας και ότι τελικά θα καταφέρουμε να τερματίσουμε την παιδική εργασία.
Είμαι πεπεισμένη ότι η μαζική συμμετοχή των εργαζομένων σε αυτή την εξέγερση θα προωθήσει το κίνημά μας και τελικά θα δημιουργήσει ένα πιο ηθικό, δίκαιο και ισχυρό Ιράν.
Η ομορφιά αυτών των διαμαρτυριών είναι οι πρωταγωνιστές, είναι άνθρωποι όλων των ηλικιών και των φύλων. Πρόσφατα είδα δύο πολύ συγκινητικά βίντεο, ένα με μια γιαγιά από την πόλη Ραστ που βγάζει τη μαντήλα της και λέει ότι θυμάται να διαδηλώνει κατά την πτώση του πρωθυπουργού Μοχάμεντ Μοσαντέγκ το 1953, και ένα άλλο με έναν ηλικιωμένο άνδρα που στέκεται δίπλα στην κόρη του και λέει ότι συνελήφθη από τη SAVAK [την ιρανική μυστική αστυνομία που βασάνιζε και εκτελούσε αριστερούς και αντιφρονούντες] κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1978.
Και οι δύο αποτελούν παραδείγματα μιας γενιάς που βίωσε μια τεράστια πολιτική αλλαγή σε σύντομο χρονικό διάστημα και τώρα αγωνίζεται ξανά για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της. Το βρίσκω πραγματικά συγκινητικό. Είναι ένα μήνυμα προς την κυβέρνηση: εμείς σας δώσαμε την εξουσία και εμείς θα σας την πάρουμε.
Αυτές οι διαμαρτυρίες έρχονται μετά από χρόνια πληθωρισμού και επιβολής κάθε είδους κυρώσεων στο Ιράν. Ποια είναι τα οικονομικά αιτήματα των διαμαρτυριών;
Όποιος έχει ζήσει σε περιόδους κυρώσεων ή είναι εξοικειωμένος με αυτές γνωρίζει ότι επηρεάζουν πρωτίστως τους ανθρώπους και όχι την κυβέρνηση. Οι κυρώσεις είναι μια μορφή πολέμου και οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν είναι εξαιρετικά διεστραμμένες. Ωστόσο, οι κυρώσεις δεν είναι η βασική αιτία των όσων υποφέρουμε. Η διεφθαρμένη κυβέρνηση έχει μια εξίσου μεγάλη ευθύνη για την οικονομική κατάσταση της χώρας μας. Δεν είναι οι αμερικανικές κυρώσεις που ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου την Αμινί, δεν είναι οι κυρώσεις που πυροβόλησαν στο κεφάλι τη 10χρονη Κούρδισσα.
Ο μισός ιρανικός πληθυσμός ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, οι οικογένειες δεν έχουν κρέας ή ψωμί επειδή το κόστος ζωής αυξάνεται όλο και περισσότερο, τα παιδιά δεν έχουν γάλα να πιουν το πρωί. Το γεγονός αυτό αναγκάζει πολλά παιδιά να εργάζονται στους δρόμους και, σύμφωνα με έκθεση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, υπάρχει τεράστιος αριθμός άστεγων Ιρανών που αναζητούν καταφύγιο σε εγκαταλελειμμένους τάφους.
Ενώ ο πληθυσμός ζει σε αυτές τις συνθήκες, τα μέλη της κυβέρνησης οδηγούν Mercedes Benz, απολαμβάνουν πολυτελή δείπνα, καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες μαγειρικών ελαίων, τοποθετούν εκατομμύρια σε ελβετικές τράπεζες και στέλνουν τα παιδιά τους να ζήσουν στη Δύση. Τα παιδιά τους ζουν χωρίς μαντήλες και ξοδεύουν τα χρήματά τους σε κοκαΐνη και επώνυμα ρούχα.
Αυτές οι διαμαρτυρίες δεν είναι μόνο κατά της υποχρεωτικής μαντήλας – είναι διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησης και κατά της διαφθοράς. Πρόσφατα διάβασα ένα tweet από μια νεαρή γυναίκα από το Ταμπρίζ που έγραψε στα φαρσί: «Διαμαρτύρομαι για τη μητέρα μου, επειδή [οι κυβερνώντες] δεν εισήγαγαν το εμβόλιο για τον covid στο Ιράν και σήμερα είναι η επέτειος του θανάτου της».
Αναφέρατε ότι συναντήσατε άλλους αριστερούς στο πλαίσιο της συμμετοχής σας στα συνδικάτα. Υπάρχει ισχυρή αριστερή παρουσία στο Ιράν;
Υπό το καθεστώς του Σάχη ήταν παράνομο να είσαι αριστερός και φυλάκισε πολλούς από αυτούς. Ο Σάχης τους φυλάκιζε, ο Χομεϊνί τους σκότωνε.
Αν και υπάρχουν πολλοί οργανωμένοι αριστεροί στη βάση, είναι σπάνιο η Αριστερά να κυριαρχεί στην αφήγηση της ιρανικής πολιτικής. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένας ισχυρός αριστερός ηγέτης για να συσπειρώσει τον κόσμο, ή τουλάχιστον όχι κάποιος που να γνωρίζω.
Όμως η ιρανική Αριστερά συμμετέχει σε αυτές τις διαδηλώσεις και έχει τα δικά της αιτήματα, τα οποία είναι τα ίδια με εκείνα που δεν ικανοποιήθηκαν το 1976, 1977, 1978 και 1979. Τα εργασιακά δικαιώματα αποτελούν μείζον ζήτημα αλλά και η πρόσβαση στην εκπαίδευση, η εξάλειψη της φτώχειας, η αναδιανομή του πλούτου στη χώρα, η ισότητα μεταξύ των εθνοτικών μειονοτήτων και ο ακτιβισμός για το κλίμα.
Ποια ήταν η αντίδραση των συντηρητικών και δεξιών πολιτών του Ιράν;
Έχω εκπλαγεί ευχάριστα βλέποντας τον αριθμό των συντηρητικών που στέκονται στο πλευρό του λαού. Είδα ένα ενδιαφέρον βίντεο με έναν συντηρητικό διαδηλωτή να λέει ότι οι κυβερνώντες θα πρέπει να συμπάσχουν με τους διαδηλωτές που ζητούν αλλαγές καθώς, στα νιάτα τους, βρισκόταν στην ίδια θέση.
Φυσικά, είδα και τις λεγόμενες φιλοκυβερνητικές διαδηλώσεις. Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση φέρνει με λεωφορεία ανθρώπους από φτωχές πόλεις και χωριά για να διαδηλώσουν υπέρ της Ισλαμικής Δημοκρατίας με αντάλλαγμα ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Αυτές οι διαδηλώσεις υπάρχουν μόνο για τους ανθρώπους που μπορεί να υποστηρίζουν την κυβέρνηση εκτός Ιράν, για να διακινούν τα βίντεο στο διαδίκτυο και να λένε «Αυτό που τα μέσα ενημέρωσης δεν θέλουν να δείτε» ή κάτι τέτοιο. Η κυβέρνηση αναζητά απεγνωσμένα να ανακτήσει κάποια νομιμότητα.
Είδα ένα βίντεο με έναν διαδηλωτή να φωνάζει «Shah–e Iran, bargard be Iran» (Σάχη του Ιράν, έλα πίσω στο Ιράν). Δεν ξέρω αν ήταν από τις τωρινές διαδηλώσεις ή αν ήταν ένα παλιό βίντεο, αλλά, κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η στάση απέναντι στον Σάχη στη δική σας γενιά ή κοινωνική ομάδα και σε άλλες παρόμοιες;
Υπάρχουν ομάδες παιδιών της ιρανικής διασποράς στη γενιά μου που είναι περισσότερο Σαχί (βασιλικοί) από ό,τι ο ίδιος ο Ρέζα Παχλαβί. Αλλά δεν νομίζω ότι αντιπροσωπεύουν τις μάζες.
Μεγάλο μέρος της λαχτάρας για την εποχή του Σάχη προέρχεται από μια ορισμένη νοσταλγία για την πολιτιστική έννοια της μοναρχίας. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι μοιράζονται την ψευδαίσθηση του μεγαλείου, σαν να είναι η ζωή ένα παραμύθι. Είναι εύκολο να δούμε την τρέχουσα κατάσταση, τους αγώνες, και να σκεφτούμε: «Τουλάχιστον τότε είχαμε να αντιμετωπίσουμε μόνο το φ, το χ ή το ψ».
Αλλά δεν είμαστε αναγκασμένοι να επιλέξουμε μεταξύ θεοκρατίας και μοναρχίας, έχουμε άλλες επιλογές.
Οι Ιρανοί που διαμαρτύρονται φωνάζουν: «Ούτε μουλάδες, ούτε Σάχης, μόνο δημοκρατία». Και συμφωνώ.
Ο ιρανικός λαός είναι έξυπνος – ξέρουμε πότε χάνουμε. Αυτό που ζούμε δεν είναι εξέγερση, είναι επανάσταση. Οι διαδηλωτές σκοτώνουν basijis [μέλη μιας από τις πέντε δυνάμεις του IRGC], στέκονται μπροστά από το στρατό και φωνάζουν «Θάνατος στον δικτάτορα, θάνατος στον Χαμενεΐ, θάνατος στην Ισλαμική Δημοκρατία», γκρεμίζουν και καίνε εικόνες του Ιμάμ Χομεϊνί, του Ραχμπάρ [του ανώτατου ηγέτη Χαμενεΐ] και του Κασέμ Σουλεϊμανί [διοικητής της μεραρχίας Quds του IRGC, που σκοτώθηκε από αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος το 2020]. Οι γυναίκες ξυρίζουν τα κεφάλια τους, βγάζουν τις μαντήλες, ουρλιάζουν στο πρόσωπο των Φρουρών της Επανάστασης και της Αστυνομίας Ηθών. Στέκονται μπροστά σε τανκς, αύρες νερού, πολυβόλα και δακρυγόνα.
Σε αυτόν τον αγώνα έχουμε μόνο πέτρες και τις γροθιές μας. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι είμαστε μια από τις πιο γενναίες ομάδες ανθρώπων στον πλανήτη. Θα έλεγα ότι, αυτή τη στιγμή, ο στόχος του μέσου διαδηλωτή είναι μια επανάσταση που θα οδηγήσει σε μια δημοκρατική μετάβαση αλλά, φυσικά, ο στόχος μπορεί να αναθεωρηθεί καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται. Και νομίζω ότι αυτό θα συμβεί.
Το πρώτο σύνθημα που άκουσα και με έκανε να σκεφτώ ότι αυτή η διαμαρτυρία θα ήταν διαφορετική από όλες τις άλλες, ακούστηκε αμέσως μετά την κηδεία της Τζίνας. Στο Σακέζ, οι άνθρωποι φώναζαν: «Θα σκοτώσω αυτόν που σκότωσε την αδελφή μου!». Φυσικά, οι άνθρωποι φωνάζουν επίσης τα τυπικά συνθήματα, μας αρέσει να κηρύσσουμε το θάνατο, «Θάνατος στον Χομεϊνί», «Θάνατος στους Φρουρούς της Επανάστασης», «Κάτω η υποχρεωτική χιτζάμ» κ.λπ. Ένα ωραίο σύνθημα είναι το «Zan, zendegi, azadi», που σημαίνει «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία». Είναι πολύ απλό. Άκουσα επίσης ανθρώπους να φωνάζουν «Δεν φοβόμαστε» ή απλά «Azadi».
Τραγουδούν επίσης αντιφασιστικά ή αριστερά τραγούδια από την εποχή της επανάστασης. Τραγουδούν το τραγούδι της χιλιανής αντίστασης του Σαλβαδόρ Αλιέντε «El pueblo unido jamás será vencido» (Λαός ενωμένος ποτέ ηττημένος) και το κλασικό αντιφασιστικό «Bella ciao».
Αν και δεν πρόκειται ακριβώς για τραγούδι, θέλω επίσης να αναφέρω μια ορισμένη αλλαγή που παρατηρώ στο επαναστατικό φαντασιακό. Σήμερα το πρωί, μια μεγάλη ομάδα διαδηλωτών κρατούσε τη σημαία Derafsh Kaviani ή Kaveh –τη σημαία των σιδηρουργών– η οποία στην ιρανική λαογραφία αντιπροσωπεύει έναν σημαντικό ήρωα της εργατικής τάξης που αντιστάθηκε σε έναν βίαιο τύραννο. Είναι η πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία που βλέπω Ιρανούς να ανασύρουν επαναστατικούς ήρωες από τη λαϊκή παράδοση και την ιστορία μας.
Η απάντηση της κυβέρνησης
Οι κυβερνητικές δυνάμεις στέλνουν ψευτοδιαδηλωτές για να δυσφημίσουν το κίνημα; Διάβασα κάποιες αναφορές για αυτή την πρακτική σε άλλες περιπτώσεις.
Η Ισλαμική Δημοκρατία είναι γνωστή για την αποστολή ψευτοδιαδηλωτών που προκαλούν προβλήματα. Στο παρελθόν έχουν κάψει τις δικές τους τράπεζες και γειτονιές των Φρουρών της Επανάστασης για να κάνουν τους διαδηλωτές να φαίνονται βίαιοι. Υπάρχουν φήμες ότι η κυβέρνηση θα πληρώσει για να κάψουν κάποιοι το Κοράνι στην επέτειο του θανάτου του Προφήτη Μωάμεθ για να κάνουν τους διαδηλωτές να φαίνονται σαν αντι-ισλαμιστές ειδωλολάτρες.
Σκεφτόμουν τη βρετανική κωμωδία Four Lions η οποία είναι μια σάτιρα του φονταμενταλισμού και των επίδοξων τζιχαντιστών. Στην ταινία αναζητούν ένα μέρος για να τοποθετήσουν μια βόμβα και ένας από αυτούς προτείνει να την τοποθετήσουν στο τζαμί της περιοχής τους ώστε να φανεί ότι το έκαναν οι ισλαμοφοβικοί και έτσι να «ριζοσπαστικοποιήσουν τους μετριοπαθείς». Η σκηνή τελειώνει με τη μεταφορά του να χτυπάς τον εαυτό σου στο πρόσωπο στη μέση ενός καυγά για να συγκεντρώσεις αρκετό θυμό για να απαντήσεις, με τον αρχηγό της ομάδας να χτυπά κυριολεκτικά τον εαυτό του στη μύτη. Είναι ειρωνικό και ταυτόχρονα τρομακτικό να σκέφτεται κανείς ότι η ιρανική κυβέρνηση χρησιμοποιεί τακτικές που επινόησε ένας κωμικός, αλλά για κάποιο λόγο πιστεύει ότι λειτουργούν.
Όσον αφορά τις μολότοφ και τη βία γενικότερα, δεν θα με εξέπληττε αν κάποιες ομάδες πληρώνονται για να συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ιρανικός πληθυσμός είναι πολύ θυμωμένος. Δεν θα με εξέπληττε αν συμπεριφερόταν βίαια, αλλά ούτε και θα τους επέκρινα.
Η ιρανική κυβέρνηση έχει αρχίσει να επιτίθεται στους Κούρδους του Ιράκ με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους και τους κατηγορεί ότι προκαλούν τις διαδηλώσεις. Πού πιστεύετε ότι θα οδηγήσει αυτή η κλιμάκωση η οποία φτάνει σε ανθρώπους εκτός των συνόρων του Ιράν, και πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει τον λαϊκό αγώνα;
Οι πρόσφατες επιθέσεις στο Κουρδιστάν αποτελούν σοκαριστική εξέλιξη για τους απανταχού Ιρανούς και για το κίνημα. Αποκαλύπτει περαιτέρω τη βαρβαρότητα των ηγετών μας. Τιμωρούν μια ολόκληρη εθνοτική ομάδα για τις δικές τους απάνθρωπες πράξεις εναντίον μιας νεαρής Κούρδισσας και σχεδόν λένε ότι οι Κούρδοι ήταν αυτοί που σκότωσαν την Τζίνα.
Πιστεύω όμως ότι αυτές οι επιθέσεις θα γυρίσουν εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας και των δυνάμεών της επειδή φανερώνουν το πραγματικό τους πρόσωπο. Δείχνουν πόσο φοβούνται μήπως χάσουν την εξουσία και πόσο ανασφαλείς αισθάνονται ως προς τη νομιμότητά τους. Η συμπεριφορά που επιδεικνύουν είναι δειλή. Μόνο οι δειλοί χρησιμοποιούν βόμβες για να φιμώσουν έναν αθώο λαό.
Αυτές οι επιθέσεις και η δολοφονία της Τζίνα προκάλεσαν διαμαρτυρίες Κούρδων σε άλλες χώρες και κυρίως τη συγκέντρωση Κούρδων γυναικών στη Βόρεια Συρία την περασμένη εβδομάδα. Νομίζω ότι η ιρανική κυβέρνηση σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να επιστρέψει στους παλιούς της τρόπους καταστολής των κοινωνικών κινημάτων, απαντώντας στις πέτρες με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Αλλά ο λαός δεν φοβάται πια.
Αν μη τι άλλο, οι επιθέσεις αυτές έκαναν ακόμα πιο έντονη την οργή και την επιθυμία του λαού να αγωνιστεί. Είναι σαν να προκαλείς μια μέλισσα: τελικά θα σε τσιμπήσει. Είναι λίγο αστεία αναλογία αλλά αυτή τη στιγμή ο ιρανικός λαός είναι η μέλισσα. Και ο λαός δεν αποτελείται μόνο από Πέρσες – υπάρχουν Κούρδοι, Τούρκοι, Αρμένιοι, Άραβες και πολλοί άλλοι αδελφοί και αδελφές.
Ποια αλληλεγγύη;
Λαμβάνοντας υπόψη την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα των ΗΠΑ και το καθεστώς κυρώσεων κατά του Ιράν, τι είδους διεθνή αλληλεγγύη πιστεύετε ότι είναι σημαντική από την Αριστερά άλλων χωρών;
Είναι πολύ περίπλοκο. Πολλές φορές έχω διαμαρτυρηθεί για τους βορειοαμερικανούς που εκφράζουν άποψη για το Ιράν επειδή συνήθως είναι παραπληροφορημένοι και παρόλα αυτά εξακολουθούν να επιμένουν να είναι η πιο δυνατή φωνή. Δεν θα ήθελα το Ιράν να αποτελέσει ένα θέμα συζήτησης που είναι στη μόδα. Όταν μας βαρεθούν, θα πάνε στη Σομαλία ή την Τσετσενία, αλλά εμείς θα συνεχίσουμε να υποφέρουμε.
Αυτή τη φορά όμως, έμεινα έκπληκτη όταν είδα τόσους πολλούς βορειοαμερικανούς να μοιράζονται βίντεο, ακόμη και hashtags στα φαρσί για να κάνουν τον κόσμο να συνειδητοποιήσει αυτές τις διαμαρτυρίες. Νομίζω ότι ακόμη και η Bella Hadid [διάσημο μοντέλο] δημοσίευσε ένα Instagram story με τη φωτογραφία της Τζίνα. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να μοιράζονται οι βορειοαμερικανοί τις φωνές και τις ιστορίες μας, αρκεί να μελετούν πραγματικά την ιστορία του λαού μας.
Αυτό ισχύει τόσο για τους βορειοαμερικανούς που υποστηρίζουν τις διαδηλώσεις όσο και για εκείνους που υποστηρίζουν την ιρανική κυβέρνηση (από τους οποίους είδα επίσης πολλούς στα δίκτυα). Είδα πολλούς βορειοαμερικανούς που ισχυρίζονται ότι είναι «αντιιμπεριαλιστές» να επικρίνουν τους διαδηλωτές μας ως μαριονέτες της Δύσης και να βρίζουν τους Ιρανούς που διακινούν τα βίντεό μας. Θα ήθελα να μάθω με ποια έννοια μπορεί να είναι «αντιιμπεριαλιστής» ένας βορειοαμερικανός που λέει σε έναν Ιρανό τι να σκέφτεται για την κυβέρνησή του και που νομίζει ότι γνωρίζει καλύτερα τι συμβαίνει στο Ιράν από εκείνους που είδαν το πραγματικό πρόσωπο της κυβέρνησης.
Από τους βορειοαμερικανούς που υποστηρίζουν τις διαδηλώσεις, θα ήθελα να ζητήσω να μελετήσουν σοβαρά τις διάφορες ιρανικές ομάδες και τα αιτήματα του ιρανικού λαού, ώστε να μην πέσουν θύματα καιροσκόπων. Πρόσφατα η τρομοκρατική αίρεση Mojahedin-e-Khalq [MEK] και η ηγέτης της, Μαριάμ Ρατζαβί (Maryam Rajavi), μετονομάστηκαν σε Επιτροπή Γυναικών του Εθνικού Συμβουλίου Αντίστασης του Ιράν (Consejo Nacional de Resistencia de Irán – NCRI) και προσπάθησαν να παρουσιαστούν ως φεμινιστική ακτιβιστική ομάδα. Είδα πολλούς Ιρανοαμερικανούς και βορειοαμερικανούς που δεν είναι εξοικειωμένοι με την ιρανική πολιτική να προωθούν μηνύματα και να ενθαρρύνουν τους φίλους τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να κάνουν δωρεές, πιστεύοντας αφελώς ότι τα χρήματα θα έφταναν στις Ιρανές γυναίκες, χωρίς να γνωρίζουν ότι χρηματοδοτούσαν τη δίψα της Ρατζαβί για εξουσία, καθώς προσπαθεί να κυβερνήσει το Ιράν. Είδα επίσης πολλούς βορειοαμερικανούς να αναδημοσιεύουν τις δημοσιεύσεις της Μασίχ Αλινετζάντ (Masih Alinejad, Ιρανοαμερικανίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας) την οποία προσωπικά θεωρώ ανειλικρινή ακτιβίστρια που κατέληξε στα χέρια τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Και είδα επίσης βορειοαμερικανούς να γράφουν «κείμενα-πρότυπα» και να απευθύνουν καλέσματα να σταλθούν μέηλ στους βουλευτές τους ενθαρρύνοντάς τους να «βοηθήσουν» το Ιράν. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον Ιράν και προωθεί την ξένη παρέμβαση η οποία δεν θα κάνει τίποτα διαφορετικό από το να δυσφημίσει το κίνημα.
Η Προοδευτική Διεθνής έκανε εξαιρετική δουλειά αλληλεγγύης με τους απεργούς του εργοστασίου ζάχαρης Haft Tappeh δημοσιεύοντας τον κατάλογο των αιτημάτων τους σε επτά γλώσσες. Η σοσιαλιστική έκδοση New Politics έδειξε επίσης αλληλεγγύη με το Ιράν (και συνεχίζει να το κάνει), κοινοποιώντας τα αιτήματα των διαδηλωτών το 2019, πληροφορίες για τους πολιτικούς κρατούμενους της χώρας και επικρίνοντας όσους παραμένουν σιωπηλοί ή συνεργάζονται με την κυβέρνηση.
Η διεθνής αλληλεγγύη δεν πρέπει ποτέ να επιδεινώνει μια κατάσταση ή να τιμωρεί τον πληθυσμό μιας χώρας που χρειάζεται βοήθεια. Οποιαδήποτε κυβέρνηση που επιβάλλει κυρώσεις ή στέλνει τανκς στο όνομα της αλληλεγγύης έχει άλλα συμφέροντα και καμία πρόθεση συνεργασίας. Από την άλλη πλευρά, η διεθνής αλληλεγγύη πρέπει να αποφεύγει την προπαγάνδα. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του Ιράν, ή ακόμη και του Αφγανιστάν, η ανταλλαγή φωτογραφιών με μίνι φούστες versus χιτζάμπ δεν εξυπηρετεί τον σκοπό μας. Με αυτόν τον τρόπο μειώνουμε τα αιτήματα των ανθρώπων σε ένα κομμάτι ρούχων, ενώ γνωρίζουμε ότι οι διαμαρτυρίες έχουν πολύ βαθύτερο νόημα.
Κάποιοι άνθρωποι στη Δύση θεωρούν ότι η κριτική των ισλαμικών νόμων γύρω από τη χιτζάμπ αποτελεί ισλαμοφοβική πρακτική. Πώς απαντάτε σε αυτό;
Γνωρίζω αυτή τη συζήτηση, είναι συνηθισμένη ιδίως μεταξύ των μουσουλμάνων στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αν και απεχθάνομαι να χρησιμοποιώ το φύλο ως εργαλείο διαχωρισμού, πρέπει να πω ότι αυτές οι ανησυχίες προέρχονται γενικά από άνδρες. Πολλές hijabis [γυναίκες που φορούν χιτζάμπ] και niqabis [γυναίκες που φορούν niqab, μαντήλα που καλύπτει όλο το πρόσωπο εκτός από τα μάτια] έδειξαν αλληλεγγύη στις Ιρανές γυναίκες, υποστηρίζοντας ότι ο υποχρεωτικός χαρακτήρας αναιρεί τον αρχικό σκοπό της χιτζάμπ. Παραθέτουν την Σούρα Αλ Μπάκαρα (Κοράνι, 256), η οποία λέει: «Δεν υπάρχει καταναγκασμός στην άσκηση της Λατρείας, γιατί έχει γίνει σαφές ποια είναι η σωστή κατεύθυνση και ποια η λανθασμένη». Νομίζω ότι αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό απόσπασμα που βοηθάει τον σκοπό μας.
Πριν από την επανάσταση, ήταν σύνηθες να βλέπεις γυναίκες με μαντήλα και χωρίς μαντήλα (εκτός από τη σύντομη απαγόρευση της χιτζάμπ που επέβαλε το 1936ο Ρεζά Χαν, πατέρας του τελευταίου Σάχη του Ιράν, η οποία οδήγησε σε μια βίαιη αστυνομική καταστολή ), οι θρησκευτικές γιορτές ήταν σεβαστές, ο Ρεζά Σαχ επισκέφθηκε τη Μέκκα, η Φαράχ Ντίμπα [χήρα του Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί] φορούσε τσαντόρ στον τάφο του Ιμάμ Χουσεΐν, πολλοί άνθρωποι πήγαιναν στα τζαμιά και οι Παρασκευές ήταν ημέρες ανάπαυσης και προσευχής. Επισημαίνω όλα αυτά τα πράγματα μόνο και μόνο για να επαναλάβω ότι κανείς δεν ζητά το τέλος του Ισλάμ.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να σημειωθεί ότι πολλοί από τους διαδηλωτές είναι πιστοί. Είναι αδύνατο για έναν θρησκευόμενο άνθρωπο να μην δει στα εγκλήματα της Ισλαμικής Δημοκρατίας κάτι που αντιβαίνει στο Ισλάμ ή σε οποιαδήποτε πίστη. Στο Ισλάμ λέμε «Bismillah Rahman Rahim» (Στο όνομα του Αλλάχ, του φιλεύσπλαχνου, του συμπονετικού). Ο Θεός ως φιλεύσπλαχνη και συμπονετική οντότητα δεν μπορεί να εγκρίνει τον ξυλοδαρμό μέχρι θανάτου μιας γυναίκας ή τον πυροβολισμό ενός δεκάχρονου κοριτσιού ενώ βρίσκεται στην αγκαλιά του πατέρα του.
Το μέλλον του Ιράν
Αυτή είναι η ίδια γενιά που διαμαρτυρήθηκε για τις τιμές του φυσικού αερίου το 2019 και καταστάλθηκε βίαια. Είναι καταπληκτικό και πηγή έμπνευσης να βλέπεις ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να αγωνίζονται. Τι τους κάνει να βγαίνουν να αγωνιστούν ξανά παρά τον κίνδυνο;
Κάναμε μια επανάσταση που έφερε αυτή την κυβέρνηση στην εξουσία, τώρα έχουμε τη βούληση να την αλλάξουμε. Και αν είμαστε δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση που θα διαδεχθεί την Ισλαμική Δημοκρατία, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα την διώξουμε επίσης. Αισθάνομαι ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Είτε περιμένουμε ήσυχα μέχρι να μας πυροβολήσει ένας Φρουρός της Επανάστασης, να μας ξυλοκοπήσει μέχρι θανάτου η Αστυνομία Ηθών ή να πεθάνουμε από την πείνα ως αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης της κυβέρνησης, είτε πολεμάμε διατρέχοντας τον ίδιο κίνδυνο να πεθάνουμε που διατρέχουμε αν δεν το κάνουμε.
Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη το θρησκευτικό στοιχείο. Ολόκληρη η επανάσταση τροφοδοτήθηκε από την έννοια του μαρτυρίου. Στη συνέχεια είχαμε έναν σκληρό πόλεμο στον οποίο κάθε στρατιώτης ήταν ένας shahid [μάρτυρας]. Και τα παιδιά τους ανταμείβονταν στο Concor [εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο] και υποστηρίζονταν οικονομικά από την κυβέρνηση.
Εδώ και σαράντα τρία χρόνια μας ενθαρρύνουν να κοιτάμε την κάννη ενός όπλου και να βλέπουμε τον παράδεισο και να πεθαίνουμε με χαμόγελο. Γιατί εκπλήσσονται τώρα που η γενιά μου είναι ατρόμητη; Γεννηθήκαμε προετοιμασμένοι για να πολεμήσουμε και δεν έχουμε κανέναν ενδοιασμό για τον θάνατο.
Οι Ιρανοί αγωνίζονται εδώ και δεκαετίες ενάντια στην καταπίεση αυτής της αυταρχικής κυβέρνησης. Τι λείπει για να πέσει το καθεστώς;
Είναι τόσο δύσκολο να κάνουμε προβλέψεις. Προφανώς, είμαι αριστερή, οπότε ασπάζομαι το παλιό κλισέ «Η δύναμη στο λαό», αλλά πραγματικά πιστεύω ότι εξακολουθεί να ισχύει.
Τα τελευταία τρία χρόνια είδαμε τον λαό να ξεσηκώνεται και να φέρνει στην εξουσία τον Λουίς Άρσε στη Βολιβία, τον Γκαμπριέλ Μπόριτς στη Χιλή και τον Γουστάβο Πέτρο στην Κολομβία, βάζοντας τέλος σε βάρβαρες και καταπιεστικές κυβερνήσεις. Νομίζω ότι η Λατινική Αμερική και η Μέση Ανατολή μοιάζουν αρκετά με την έννοια ότι είναι περιοχές που υφίστανται εκμετάλλευση, έχουν επαναστατικούς λαούς, έχουν τεράστιο χάσμα μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών τάξεων και είναι θρησκευτικοί λαοί. Όταν σκέφτομαι το μέλλον του Ιράν, συχνά κοιτάζω στη Λατινική Αμερική αναζητώντας έμπνευση και ελπίδα.
Νομίζω ότι είναι σημαντικό ότι οι διαδηλωτές είναι πρόθυμοι να κρατήσουν έναν καθρέφτη στο πρόσωπο των κυβερνώντων. Οι υποσχέσεις των ισλαμιστών επαναστατών και του Χομεϊνί δεν εκπληρώθηκαν ποτέ. Τα σημερινά αιτήματα δεν διαφέρουν πολύ από εκείνα του 1978, με τη διαφορά ότι προσθέτουμε στον κατάλογο κάποιες κοινωνικές ελευθερίες. Οι περισσότεροι από τους σημερινούς κυβερνώντες ήταν έφηβοι ή τουλάχιστον νεαροί ενήλικες κατά τη διάρκεια της Ιρανικής Επανάστασης του 1979 και σίγουρα θα θυμούνται ποιες ήταν οι αξίες της επανάστασης πριν οι κληρικοί κυριαρχήσουν στο κίνημα.
Ωστόσο, συγκρίνοντας την πτώση του Σάχη το 1979 με τη σημερινή κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Σάχης δεν είχε επίγνωση της έλλειψης δημοτικότητάς του. Εγκατέλειψε τη χώρα χωρίς μάχη, ηττημένος, λυπημένος και άρρωστος.
Η κυβέρνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας γνωρίζει ότι είναι αντιδημοφιλής και έχει ακόμη και ανθρώπους στις τάξεις της που μισούν το σημερινό σύστημα. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐζι και οι συνεργάτες τους δεν θα εγκαταλείψουν τη χώρα ειρηνικά, όπως είδαμε, και είναι έτοιμοι να κρατηθούν στην εξουσία όσο περισσότερο μπορούν. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ένας πόλεμος μεταξύ των μαζών και της κυβέρνησης φαίνεται απίθανος. Το καλύτερο σενάριο είναι ο στρατός να στραφεί εναντίον της κυβέρνησης και να ενωθεί με το λαό. Δυστυχώς, νομίζω ότι θα υπάρξει περισσότερη αιματοχυσία από τις μάζες, τη θρησκευτική ελίτ και την κυβέρνηση πριν πετύχουμε τους στόχους μας.
Τι είδους σύστημα/κυβέρνηση θα μπορούσε να προκύψει μετά από μια νέα επανάσταση στο Ιράν και πώς θα θέλατε να είναι;
Χωρίς μια νομιμοποιημένη Αριστερά ή οποιαδήποτε σημαντική αριστερή παρουσία στο Ιράν, τα όνειρα μιας αριστερής σαν εμένα είναι εκτός συζήτησης και θα πρέπει να ακολουθήσουμε ό,τι αποφασίσει η πλειοψηφία. Έχω συμφιλιωθεί με αυτή την ιδέα. Παρ’ όλα αυτά, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα της εργαζόμενης τάξης.
Ρεαλιστικά μιλώντας, δεν έχουμε πολλές επιλογές. Είτε η Ισλαμική Δημοκρατία θα διατηρήσει την εξουσία με λίγη βοήθεια από τους φίλους της, είτε θα έχουμε δημοψήφισμα και ο λαός θα αποφασίσει μεταξύ ενός πραγματικά δημοκρατικού και αντιπροσωπευτικού συστήματος και μιας μοναρχίας που θα βάλει τον Ρεζά Σαχ στην προηγούμενη θέση του πατέρα του, είτε ο στρατός θα αναλάβει την εξουσία και θα εγκαθιδρύσει μια δικτατορία όπως στην Αίγυπτο. Η καλύτερη από αυτές τις τέσσερις επιλογές είναι να εκλέξει ο λαός μια κυβέρνηση που να είναι πραγματικά αντιπροσωπευτική των μαζών. Οι επιλογές που με φοβίζουν περισσότερο είναι μια στρατιωτική δικτατορία ή να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν.
Υπάρχουν επίσης περιθωριακές ομάδες που θέλουν να αναλάβουν την εξουσία στο Ιράν και έχουν ελάχιστη ή καθόλου υποστήριξη. Η πιο δημοφιλής είναι η Mojahedin-e-Khalq, η οποία διοργανώνει μια ετήσια σύνοδο κορυφής με τίτλο «Απελευθερώστε το Ιράν» και καλεί άτομα όπως ο Ρούντι Τζουλιάνι [πρώην Δήμαρχος Νέας Υόρκης] και ο Μάικ Πομπέο [πρώην Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ]. Η Ρατζαβί έχει ξεγελάσει τη Δύση ώστε να πιστέυει ότι θα είναι μια φεμινίστρια και δίκαιη ηγέτιδα, παρά τις πράξεις του MEK εναντίον του λαού κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ, στον οποίο τάχθηκε στο πλευρό του Σαντάμ Χουσεΐν. Η προοπτική να έρθει στην εξουσία είναι τρομακτική, ιδίως υπό το φως των πρόσφατων προσπαθειών της να εκμεταλλευτεί αυτές τις διαμαρτυρίες. Αν και είναι απίθανο, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι είναι μια πιθανότητα και πρέπει να αποτρέψουμε να υλοποιηθεί.
Η ευχή μου για το Ιράν είναι απλή. Θέλω να έχουμε επιτέλους φωνή και ψήφο στη διακυβέρνησή μας. Ήμασταν μοναρχία και αντιμετωπίζαμε εισβολές από διάφορες αυτοκρατορίες. Στη συνέχεια, η Δύση βρήκε πετρέλαιο στη γη μας, χρηματοδότησε μια άλλη νέα μοναρχία και ανέτρεψε τον πρωθυπουργό μας με πραξικόπημα στο οποίο συμμετείχαν η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ξεκινήσαμε μια επανάσταση που ηττήθηκε για να αποτραπεί η εξάπλωση του κομμουνισμού και έχουμε κολλήσει εδώ και πενήντα χρόνια.
Είναι καιρός να αποφασίσουμε εμείς για τα θέματα της καθημερινότητάς μας χωρίς την παρέμβαση οποιασδήποτε ξένης δύναμης. Είμαι έτοιμη να δεχθώ ό,τι αποφασίσουν οι ιρανικές μάζες. Όπως είπα και πριν, ο αγώνας της Αριστεράς θα συνεχιστεί ό,τι και να γίνει. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την εργατική τάξη, τα εργασιακά δικαιώματα και ούτω καθεξής. Αξίζουμε ευημερία και ανεξαρτησία.
*Η Parandeh είναι Ιρανή Αζέρα συγγραφέας, καλλιτέχνης και ακτιβίστρια
**Η Sayeh Javadi είναι ερευνήτρια βιολογίας με έδρα την περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο (Bay Area) και μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής (DSA).
