Μνημόνια, οικονομική κρίση, κλιματική κρίση, προσφυγική κρίση, πανδημία, πόλεμος. Αυτή είναι η ζωή μας για μια ντουζίνα χρόνια. Αυτή είναι η μόνη συνθήκη που έχουμε βιώσει ως ενήλικες κάποιοι και κάποιες από μας.
Και πλέον πλησιάζουμε στο τέλος της τετραετίας Μητσοτάκη, κατά την οποία έχουν υπάρξει πάρα πολλά για τα οποία θα άξιζε κανείς να μιλήσει, να αναλύσει, να αγωνιστεί. Ας δούμε όμως τρία βασικά στοιχεία αυτής της διακυβέρνησης — στοιχεία που προφανώς δεν ξεκίνησαν ένα κυριακάτικο βράδυ του Ιούλη του 19, αλλά όλοι και όλες μας έχουμε βιώσει την απότομη εντατικοποίηση τους.
Αυταρχικοποίηση του κράτους
«Κυρ αστυνόμε τον φτωχό, τι έφταιξα και δέρνεις;
Φταίει το σκουλαρίκι σου, γιατί ανταύγειες βγάζει
και ενώ είμαι αυτοκράτορας, γελάει και με χλευάζει»
Με το καλημέρα σας η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έδειξε τι εννοεί όταν αναφέρεται στο δόγμα «νόμος και τάξη». Παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων, κατάργηση πανεπιστημιακού ασύλου, αστυνομία παντού, επίθεση στους ελεύθερους κοινωνικούς χώρους, εισβολή στους ανοιχτούς δημόσιους χώρους, δολοφονικές επιθέσεις, βία και καταστολή στα πανεπιστήμια, στα εργοστάσια, στις πλατείες, στον δρόμο.
Προφανώς οι ρατσιστικές και ταξικές δολοφονικές επιθέσεις στον Νίκο Σαμπάνη τον Οκτώβρη του 2021 και στον Κώστα Φραγκούλη στις 5 Δεκέμβρη του 2022 είναι από τα βασικά περιστατικά αστυνομικής βίας της περιόδου. Παράλληλα ο θάνατος του Βασίλη Μάγγου το καλοκαίρι του 2020, σε συνέχεια της στοχοποίησης και ξυλοδαρμού του, φανερώνει τη λογική ρεβανσισμού και συγκάλυψης ευθυνών που επικρατούν στους κύκλους της ΕΛΑΣ. Οι ευθείες βολές με κρότου λάμψης, οι σαθρές κατηγορίες και αναίτιες συλλήψεις, η τρομοκράτηση οικογενειών και γειτονιών, η δολοφονική καταστολή στα πανεπιστήμια, οι απαγορεύσεις και τα πρόστιμα σε διαδηλωτ(ρι)ες και η επίθεση σε βουλευτ(ρι)ες είναι μόνο λίγα από τα περιστατικά που μπορεί κάποιος/α να απαριθμίσει.
Και κυριότερο από όλα, η μόνιμη πολιτική κάλυψη αυτής της αυταρχικοποίησης του κράτους και της αστυνομικής ασυδοσίας. Είτε με όλα τα κόμματα πλην του ΜέΡΑ25 να ψηφίζουν το μπόνους 600€ για τους αστυνομικούς και τους λιμενικούς, είτε με τον υπουργό προστασίας του πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκο να πηγαίνει στη ΓΑΔΑ για να συναντήσει τους κρατούμενους αστυνομικούς μετά τη δολοφονία του Σαμπάνη ή και καθημερινά με το μιντιακό ξέπλυμα της δράσης της ΕΛΑΣ. Σήμερα οδηγούμαστε στην κανονικοποίηση και νομιμοποίηση αυτής της δράσης και σε ένα πλαίσιο συγκάλυψης και γίνεται ολοένα και πιο σαφές πως η Ελληνική Αστυνομία λειτουργεί, από τη φύση της, με μιλιταριστικά, ρεβανσιστικά και ταξικά χαρακτηριστικά και έχει ως βασικό στόχο την καταστολή και τη βία και όχι την καταπολέμηση της εγκληματικότητας.
Συντηρητικοποίηση της κοινωνίας
«Και να η στιγμή που γέμισε με μακεδονομάχους
Τον φασισμό που έκρυβε τον έβγαλε με πάθος
νομάρχη είχε γίγαντα που έσκαβε στη Φάρμα
παπάδες του Μεσαίωνα στης εκκλησιάς το άρμα
φασισταριά στα γήπεδα σκοτώνουν για την μπάλα
νταήδες πλουσιόπαιδα βιάζουνε για πλάκα
η πόλη ξεπουλήθηκε σε κάποιους νταβατζήδες
που τριγυρνούν σαν άρχοντες με φουσκωτούς γορίλες»
Πακέτο με το δόγμα «νόμος και τάξη» ήρθε και το δόγμα «δεν είμαστε όλοι ίσοι» και πάνω σε αυτό από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει επιτεθεί σε πληθώρα κοινωνικών ομάδων και έχει στηρίξει μια ξεκάθαρη επιχείρηση συντηρητικοποίησης της κοινωνίας και αποκλεισμού κάθε αντιπολιτευτικής φωνής.
Το είδαμε με την αλλαγή της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων σε Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (και μετέπειτα σε Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων), με τον νόμο για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, με το συνέδριο γονιμότητας κ.ά.. Και φυσικά το είδαμε και στις δηλώσεις του κ. Βορίδη για την ανάγκη να υπάρξουν «παρεμβάσεις στο κράτος και στους θεσμούς» ώστε να μην έρθει η Αριστερά στην εξουσία ή μετέπειτα ως υπουργός που παραδεχόταν πως με το νέο εκλογικό σύστημα θα υπάρξει αποκλεισμός της αριστεράς από την αυτοδιοίκηση, λέγοντας μάλιστα πως «εκλογές θα γίνονται μονίμως στην Ελλάδα για να χάνει η Αριστερά».
Την ίδια στιγμή βλέπουμε και τον εκφασισμό μέρους της κοινωνίας — έναν εκφασισμό που επίσης έρχεται από τα πάνω και διαχέεται στην ελληνική κοινωνία. Το είδαμε στη Σταυρούπολη, το είδαμε στα σύνορα, το είδαμε και πρόσφατα στη Φλώρινα, την Πάτρα και τη Θεσσαλονίκη.
Όσο δυσοίωνο και αν ακούγεται βιώνουμε την απόπειρα κατασκευής μία ιδεολογικής ηγεμονίας της δεξιάς, ενώ παράλληλα δεν έχουμε γλιτώσει από τη φασιστική απειλή.
Φτωχοποίηση του λαού
«Ωραία, ρευματοκλοπές, υποτροπές, λογαριασμοί
Ανεργία, αφραγκία, μπάτσοι, Χρυσή Αυγή
Μεροκάματα του τρόμου, εξώσεις, πλειστηριασμοί
Και η γειτόνισσα να λέει πως γίναμε γραφικοί»
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο συντηρητικοποίησης της κοινωνίας και αυταρχικοποίησης του κράτους και μετά από μια ντουζίνα χρόνια πολλαπλών κρίσεων, η φτωχοποίηση του λαού φαίνεται σαν δεδομένο.
Ιδιαίτερα όμως τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την πλειοψηφία της κοινωνίας να μην μπορεί να πληρώσει τον λογαριασμό του ρεύματος, να μην μπορεί να θερμανθεί, να απειλείται με πλειστηριασμούς και εξώσεις, να μην μπορεί να πληρώσει το supermarket, να μην βρίσκει τα φάρμακα του, να έχουν εξαλειφθεί τα εργασιακά της δικαιώματα.
Και στην αντίπερα όχθη βλέπουμε μία μειοψηφία της κοινωνίας να πλουτίζει μέσα από την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, να στηρίζεται από κρατικούς προϋπολογισμούς για να αυξάνει τα κέρδη της, να βρίσκεται στο απυρόβλητο όταν αισχροκερδεί, να επενδύει ουσιαστικά στη φτωχοποίηση του κόσμου. Βλέπουμε ένα κράτος αρωγό της ολιγαρχίας.
Ρήξη
«Νιώθω στις φτέρνες μου ξανά του Ροσινάντε τα πλευρά
Και πάμε
Μου το χε πει το μυστικό κάποιο πουλί περαστικό
Και δε φοβάμαι
Μου το ψιθύρισαν που λες της ουτοπίας πειρατές
«να πας να πεις»
Τον σάπιο κόσμο αυτόν θα δεις θα τον αλλάξουμε εμείς
Θα τον αλλάξουμε εμείς»
Φυσικά θα ήταν το ίδιο αστείο να πούμε πως δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε αυτή τη διακυβέρνηση και τις προηγούμενες με το να πούμε πως όλα αυτά ξεκίνησαν μέσα στην τελευταία τριετία.
Η αυταρχικοποίηση του κράτους προϋπήρχε και έγινε ακόμα χειρότερη.
Η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας το ίδιο.
Η φτωχοποίηση του λαού ακόμα περισσότερο.
Εφόσον, όμως, αναγνωρίζουμε το πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μας ενδιαφέρει να κάνουμε κάτι για αυτό, μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις που δεν έκαναν κάτι για αυτά τα θέματα και δεν αντιδρούν επαρκώς σήμερα; Είμαστε έτοιμοι και έτοιμες να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ρήξης και ανατροπής που απαιτούνται;
Βρισκόμαστε στη μεταβατική περίοδο από το «τέλος της ιστορίας» σε έναν μετακαπιταλιστικό τεχνοφεουδαρχικό πολυπολικό κόσμο σε αέναη κρίση. Και δυστυχώς σε αυτή την εποχή των πολλαπλών κρίσεων έχουμε μία κυβέρνηση που θεωρεί πως έχει δικαιωματικά την εξουσία και μια αξιωματική αντιπολίτευση που θεωρεί πως ο λαός της χρωστάει κι εκείνης μερικές τετραετίες κι ας μην κάνει τίποτα προς όφελος του.
Δεν μπορούμε, λοιπόν, να μην είμαστε ξεκάθαροι και ξεκάθαρες.
Η αυταρχικοποίηση δεν θα αλλάξει με μια απλή αλλαγή κυβέρνησης. Θέλει ρήξη με έναν ισχυρό πυλώνα εξουσίας – την ίδια την ΕΛΑΣ. Πρέπει άμεσα να υπάρξει αναδιοργάνωσή της με αφοπλισμό και κατάργηση στρατιωτικοποιημένων σωμάτων, κοινωνικό έλεγχο της εκπαίδευσης και των ΕΔΕ και αποχρηματοδότηση (defund) της με μεταφορά αρμοδιοτήτων και ανακατανομή των πόρων.
Η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας, δεν θα αλλάξει με μια απλή αλλαγή κυβέρνησης, θέλει συνεχή ιδεολογική πάλη. Θέλει θεσμικές αλλαγές ενάντια στον αποκλεισμό της αριστεράς και θέλει ριζοσπαστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της εκπαίδευσης και των ΜΜΕ.
Η φτωχοποίηση του λαού δεν θα αλλάξει με μια απλή αλλαγή κυβέρνησης. Δεν υπάρχει λύση στο επισιτιστικό ζήτημα, στην ενέργεια, στη στέγη, στην εργασία, στην καταστολή, στον εκφασισμό χωρίς ρήξη με τα ολιγαρχικά συμφέροντα.
Για αυτή τη ρήξη λοιπόν απαιτείται η άμεση προγραμματική συστράτευση του χώρου της αριστεράς και των κινημάτων. Είναι χρέος όλων των αγωνιστικών δυνάμεων να μην φοβηθούν τις πολυεπίπεδες μάχες που πρέπει να δοθούν. Οφείλουμε να αποφύγουμε την εύκολη επιλογή του σεχταρισμού και απομονωτισμού και με ανοικτό και ειλικρινή διάλογο να παλέψουμε για ένα κοινό Πρόγραμμα Ρήξης.
