Χιλή – Η πρώτη ομιλία του Προέδρου Μπόριτς: «Δεν θα ήμασταν εδώ χωρίς τις κινητοποιήσεις»
Πηγή: Pressenza (11.03.22) | Μετάφραση: Α.Λ.
Στις 11 Μαρτίου ο Γκαμπριέλ Μπόριτς ανέλαβε τα καθήκοντά του.
Από το μπαλκόνι του Προεδρικού Μεγάρου (Palacio de La Moneda) και μπροστά σε μια πλατεία που ξεχείλιζε από κόσμο, ο Γκαμπριέλ Μπόριτς, ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία της Χιλής, εκφώνησε την πρώτη του ομιλία στην οποία κάλεσε σε ενότητα και συσπείρωση, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή του στη συντακτική διαδικασία, τον σεβασμό του στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την αντιμετώπιση των κρίσεων που βιώνει η χώρα λόγω της μετανάστευσης στον Βορρά («ας θυμόμαστε ότι πρόκειται για ανθρώπους, ας μην ξεχνάμε ότι είναι άνθρωποι») και τη σύγκρουση στον Νότο μεταξύ του χιλιανού κράτους και ενός λαού που έχει δικαίωμα ύπαρξης, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Αναλαμβάνω σήμερα με ταπεινότητα, με επίγνωση των δυσκολιών της εντολής που μου δόθηκε (…) Γνωρίζω ότι σε τέσσερα χρόνια ο λαός της Χιλής θα μας κρίνει από τις πράξεις μας και όχι από τα λόγια μας». «Σήμερα ήταν απαραίτητο να μιλήσουμε, αύριο όλοι μαζί θα ξεκινήσουμε τη δουλειά».
«Όπως είπε ο πρόεδρος Αλιέντε πριν από μερικές δεκαετίες, σήμερα ανοίγουμε τις μεγάλες λεωφόρους από τις οποίες περνά ο ελεύθερος άνθρωπος, οι ελεύθεροι άνδρες και γυναίκες, για να οικοδομήσουμε μια καλύτερη κοινωνία».
«Θα υποστηρίξουμε σθεναρά το έργο της Συντακτικής Συνέλευσης (…) χρειαζόμαστε ένα Σύνταγμα που να μας ενώνει (…) σε αντίθεση με αυτό που μας επιβλήθηκε με αίμα, φωτιά και απάτη, ένα Σύνταγμα που να είναι για το παρόν και για το μέλλον».
«Η αναγνώριση της ύπαρξης ενός λαού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, θα είναι η προσπάθειά μας».
«Θα ανακτήσουμε την οικονομία και το περιβάλλον, χωρίς να θυσιάσουμε ποτέ ξανά περιοχές της χώρας μας, γεγονός για το οποίο το κράτος είναι επίσης υπεύθυνο».
«Είναι απαραίτητο όλοι εσείς να αποτελέσετε μέρος αυτής της διαδικασίας (…) από αυτό το βήμα θέλω να σας απευθύνω ένα κάλεσμα: να συμπορευτούμε σε αυτόν το δρόμο και να οικοδομήσουμε την αλλαγή προς μια αξιοπρεπή και δίκαιη χώρα». «Προερχόμαστε από τις κινητοποιήσεις, ας μην το ξεχνάμε αυτό». «Θα χρειαστούμε όλοι σ’ αυτον τον αγώνα: κυβέρνηση και αντιπολίτευση». «Θέλω να ξέρετε ότι ως πρόεδρος της Χιλής και ολόκληρη η κυβέρνησή μας, δεν θα αποφύγουμε τα προβλήματα. Θα μιλήσουμε μαζί σας και θα σας εξηγήσουμε τους λόγους των αποφάσεών μας (…) οι αρχές δεν πρέπει να είναι απρόσιτες».
«Νιώθουμε βαθιά Λατινοαμερικάνοι, ναι, είμαστε. Πρέπει να συνεργαστούμε με τους αδελφούς λαούς της Λατινικής Αμερικής για να προχωρήσουμε μπροστά, να δουλέψουμε μαζί».
«Πρέπει να αναδιανείμουμε τον πλούτο που παράγουν οι Χιλιανοί και οι Χιλιανές, διότι όταν ο πλούτος συγκεντρώνεται σε λίγους, η ειρήνη είναι πολύ δύσκολη».
«Ως κοινωνία πρέπει να αγκαλιαστούμε, να αγαπήσουμε ξανά ο ένας τον άλλον, να χαμογελάσουμε ξανά (…) πόσο σημαντικό είναι όταν δεν δυσπιστούμε και στηρίζουμε τον εργαζόμενο της διπλανής πόρτας, στηρίζουμε τον γείτονα στη γειτονιά, στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Η αμοιβαιότητα είναι σημαντική (…) αυτό είναι που πρέπει να οικοδομήσουμε».
Ο νέος Πρόεδρος διακόπηκε επανειλημμένα, επευφημήθηκε και χειροκροτήθηκε από ένα πλήθος που φώναζε «Gabriel, amigo, el pueblo está contigo» (Γκαμπριέλ φίλε, ο λαός είναι μαζί σου), «El pueblo unido jamás será vencido (Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος), «Revolución» (Επανάσταση), ανεμίζοντας τις σημαίες που γέμισαν με χρώμα την ατμόσφαιρα αυτού του πρώτου απογεύματος μιας νέας περιόδου.
***
Οικονομική κρίση, σύγκρουση στην Αραουκάνια και μεταναστευτική ένταση: οι μεγαλύτερες προκλήσεις του Γκαμπριέλ Μπόριτς για το 2022
Ο νέος πρόεδρος της Χιλής θα προσπαθήσει να προωθήσει μια φορολογική μεταρρύθμιση και να περάσει με επιτυχία την έγκριση του νέου Συντάγματος. Τι έχει να αντιμετωπίσει τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του;
Πηγή: Pagina 12 (10.3.22) | Μετάφραση: Α.Λ.
Η σταθεροποίηση μιας οικονομίας που πλήττεται από την πανδημία, η έγκριση μιας φορολογικής μεταρρύθμισης, η αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προβλημάτων στα σύνορα με τη Βολιβία και η μείωση των εντάσεων από τη σύγκρουση με τους ιθαγενείς λαούς στο Νότο της χώρας φαίνεται να είναι τα κύρια ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο Γκαμπριέλ Μπόριτς.
Ταυτόχρονα, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τη συζήτηση που διεξάγετε στη Συντακτική Συνέλευση, μια διαδικασία που θα καταλήξει σε δημοψήφισμα που, όπως προβλέπεται, θα προκηρυχθεί τον Σεπτέμβριο. Αυτή η λαϊκή διαβούλευση, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καλό θερμόμετρο για τη αξιολόγηση των πρώτων μηνών της νέας αριστερής κυβέρνησης.
Στην κυβέρνηση του Μπόριτς, όμως, όλα αυτά τα προβλήματα θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε μία και μόνη έννοια: την ικανοποίηση των προσδοκιών που δημιουργήθηκαν στον πληθυσμό.
Στις αρχές του έτους, μια δημοσκόπηση της εταιρείας Cadem έδειξε ότι το 46% των Χιλιανών πιστεύει ότι η χώρα «θα τα πάει πολύ καλά» με την κυβέρνηση Μπόριτς. Περίπου το 33% πιστεύει ότι η χώρα θα έχει μια συνηθισμένη πορεία στο μέλλον και το 16% ότι θα τα πάει άσχημα.
Ο Τζόρτζιο Τζάκσον, ο νέος υπουργός Γενικής Γραμματείας της Προεδρίας, αναγνώρισε ότι στη Χιλή υπάρχουν «υψηλές προσδοκίες» όσον αφορά την κυβέρνηση, «σίγουρα μεγαλύτερες από αυτές που υπήρχαν με άλλες κυβερνήσεις».
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα La Diaria της Ουρουγουάης στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Τζάκσον δήλωσε ότι το κύριο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε αυτό το στάδιο είναι «η ικανοποίηση των προσδοκιών». «Να ακολουθούμε μια πορεία στην οποία να σημειώνουμε πρόοδο και να επιτυγχάνουμε συγκεκριμένα πράγματα. Να αρχίζουν οι άνθρωποι να αισθάνονται ότι υπάρχει μια κυβέρνηση που τηρεί τα λεγόμενά της, και που όταν εμφανίζεται ένα εμπόδιο, το μοιράζεται με τον κόσμο και το ξεπερνάμε μαζί με τους πολίτες. Όσον αφορά τη διαχείρηση αυτών των προσδοκιών υπάρχει ένα ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε», εξήγησε.
Η ιστορικός και αναλύτρια Josefina Araos Bralic, από την πλευρά της, εκτιμά ότι ο Μπόριτς θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει, κατά τους πρώτους μήνες, «πολύ οξείες κοινωνικές συγκρούσεις» όπως η μεταναστευτική κρίση στο βόρειο τμήμα της χώρας και το πρόβλημα με τους ιθαγενείς Μαπούτσε.
Επιπλέον, προσθέτει, ο Πρόεδρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις κυβερνητικές «εντάσεις». «Εκτός από το παιχνίδι που θα παίξει ο αντίπαλος, το περιβάλλον του ίδιου του Μπόριτς μπορεί να δημιουργήσει πολλές δυσκολίες και να αισθανθεί ιδιαίτερα πιεσμένος. Σκέφτομαι τις διαφορές που υπήρξαν με το Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά δεν είναι οι μόνες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Μπόριτς υπέγραψε τη συμφωνία της 15ης Νοεμβρίου (2019) που άνοιξε τη συντακτική διαδικασία χωρίς την έγκριση του κόμματός του γεγονός που του δημιούργησε πολλές εσωτερικές δυσκολίες», δήλωσε σε συνέντευξή της στο ARN.
Στο κοινοβούλιο, ο συνασπισμός του Μπόριτς, Apruebo Dignidad (Ψηφίζω Αξιοπρέπεια), θα έχει 37 από τους 155 βουλευτές και 5 από τους 50 γερουσιαστές. Εάν σε αυτούς τους αριθμούς προστεθούν οι έδρες των κομμάτων που τον υποστήριξαν στον δεύτερο γύρο – του κεντροαριστερού συνασπισμού Nuevo Pacto Social (Νέο Κοινωνικό Σύμφωνο) και άλλων αριστερών κομμάτων – θα έχει αντίστοιχα 79 και 25 έδρες.
Οικονομία και φορολογική μεταρρύθμιση
Στον οικονομικό τομέα, μία από τις μεγάλες προκλήσεις, σύμφωνα με τη νέα κυβέρνηση, είναι η «οικονομική σταθεροποίηση». «Προηγήθηκαν περίοδοι μεγάλων διακυμάνσεων. Είχαμε μείωση του ΑΕΠ κατά 6% το 2020 και αύξηση κατά 12% το 2021. Η οικονομία υπερθερμάνθηκε και τώρα πρέπει να τη σταθεροποιήσουμε ώστε να μην εκτοξευθεί ο πληθωρισμός στα ύψη», εξήγησε ο Τζάκσον.
Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα μεγάλα στοιχήματα του Μπόριτς είναι η εφαρμογή μιας προοδευτικής φορολογικής μεταρρύθμισης. Ο στόχος είναι ένα φορολογικό «σύμφωνο» στο οποίο όσοι διαθέτουν περισσότερους πόρους θα πληρώνουν περισσότερα, όπως οι εταιρείες εξόρυξης και οι ρυπογόνες εταιρείες.
Παράλληλα, η κυβέρνηση Μπόριτς θα επιδιώξει να εφαρμόσει μέτρα για να απελευθερώσει χρόνο από την εργασία μέσω της μείωσης της εργάσιμης ημέρας για την προώθηση της ισότητας, αύξηση του κατώτατου μισθού και τον σχεδιασμό ενός συστήματος κοινωνικής φροντίδας.
Στην πορεία προς την ορκωμοσία, εμφανίστηκαν επίσης απροσδόκητα ενθαρρυντικά σημάδια. Τη Δευτέρα 7 Μαρτίου, η διεθνής τιμή του χαλκού έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου, ενισχυμένη από το παγκόσμιο ράλι τιμών των εμπορευμάτων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η Χιλή είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χαλκού στον κόσμο και το λεγόμενο “κόκκινο μέταλλο” είναι το κύριο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας.
Ο νέος υπουργός Οικονομικών, Μάριο Μαρσέλ, αναγνώρισε ότι η άνοδος των τιμών του χαλκού θα μπορούσε να δημιουργήσει νέους πόρους για τη νέα κυβέρνηση, αλλά προέτρεψε επίσης, αυτό το στοιχείο, να αντιμετωπιστεί με προσοχή. «Ταυτόχρονα έχουμε μια τιμή πετρελαίου που φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ οπότε πρέπει να δούμε ποια είναι η ισορροπία ανάμεσα στις δύο καταστάσεις. Δεν μπορούμε να μείνουμε μόνο στη μία πλευρά των κινήσεων των τιμών των εμπορευμάτων», δήλωσε.
Σύγκρουση στο Νότο
Η ασφάλεια θα είναι ένα άλλο βασικό ζήτημα για τη νέα κυβέρνηση. Το θέμα αυτό ήταν κεντρικό καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας αν και ο Μπόριτς έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα αυτό κατά τον δεύτερο γύρο των εκλογών.
Στον τομέα της ασφάλειας, ένα από τα πιο επείγοντα προβλήματα, είναι αυτό που συμβαίνει στο Νότο της χώρας, όπου εξελίσσεται μια σύγκρουση με τους Μαπούτσε. Οι Μαπούτσε απαιτούν εδώ και δεκαετίες την επιστροφή των πατρογονικών τους εδαφών και την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Αρκετοί αναλυτές συμφωνούν ότι η δεύτερη θητεία του Σεμπαστιάν Πινιέρα συνοδεύτηκε από έξαρση της βίας.
Υπήρξε επίσης αύξηση της βίας από ριζοσπαστικές ομάδες Μαπούτσε (μειοψηφία στη συντριπτική πλειοψηφία των ειρηνικών κινημάτων) που εφάρμοσαν άλλες πρακτικές. Εκείνο που προκάλεσε τις περισσότερες αντιδράσεις ήταν η πυρπόληση φορτηγών που μετέφεραν φορτία ξυλείας τα οποία είχαν κοπεί, ως επί το πλείστον, από τα πατρογονικά τους εδάφη.
Ο Πινιέρα κήρυξε «Κατάσταση Συνταγματικής Εξαίρεσης Εκτάκτου Ανάγκης» για την περιοχή. Το μέτρο αυτό περιορίζει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Ο Μπόριτς διατύπωσε μια διαφορετική άποψη. Την περασμένη εβδομάδα, η νέα υπουργός Εσωτερικών, Ίσκια Σίτσες, δήλωσε ότι, για τις συγκρούσεις στη νότια ζώνη της Χιλής, θα αναζητήσουν πολιτικές λύσεις. «Έχουμε την ευθύνη να αρχίσουμε να χαράζουμε έναν διαφορετικό δρόμο ωστόσο καταλαβαίνουμε ότι τα αποτελέσματα δεν θα είναι άμεσα», είπε.
Επιβεβαίωσε ότι ο Μπόριτς «δεν θα ανανεώσει την Κατάσταση Συνταγματικής Εξαίρεσης Εκτάκτου Ανάγκης στην περιοχή Wallmapu», η οποία παρατάθηκε από το Κογκρέσο για ένατη φορά την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου. Το μέτρο αυτό ισχύει από τις 12 Οκτωβρίου 2021 και θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι την ημέρα της αλλαγής της κυβέρνησης, στις 11 Μαρτίου.
«Δείγμα της σοβαρότητας με την οποία προσπαθούμε να κατανοήσουμε αυτή τη διαδικασία είναι ότι υπάρχουν αλλαγές στη στρατηγική και αυτό γίνεται καταρτίζοντας μια στρατηγική την οποία συζητάμε με τις τοπικές αρχές»,δήλωσε.
Η αναλύτρια Araos Bralic εκτίμησε ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα έχει εύκολο έργο στο θέμα αυτό. Επισήμανε ότι όταν είσαι στην εξουσία έχεις «το μονοπώλιο στη νόμιμη βία» και τότε είναι που προκύπτουν «δυσκολίες». Ανέφερε ότι η Συντονιστική Επιτροπή Arauco-Malleco (CAM), «μία από τις πιο ριζοσπαστικές ομάδες στην περιοχή της Αραουκάνιας», αντιμετώπισε τη νέα κυβέρνηση ως «μερικούς ανόητους προοδευτικούς με τους οποίους δεν ενδιαφέρεται να κάνει διάλογο, ενώ, επιπλέον, έχουν ήδη υπερασπιστεί τη νομιμότητα της χρήσης βίας για την υπεράσπιση των σημαιών και των αγώνων τους».
Μετανάστευση και κρίση στα σύνορα με τη Βολιβία
Ένα άλλο ζήτημα που έχει επιδεινωθεί τον τελευταίο καιρό είναι η άφιξη μεταναστών στο βόρειο τμήμα της χώρας. Καταγράφηκαν επεισόδια κατά μεταναστών και η κυβέρνηση Πινιέρα αναγκάστηκε να κηρύξει Κατάσταση Συνταγματικής Εξαίρεσης Εκτάκτου Ανάγκης. Το μέτρο παρατάθηκε και θα ισχύσει έως τις 17 Μαρτίου στις περιοχές Arica, Parinacota, Tamarugal και El Loa.
Η νέα υπουργός Εσωτερικών, Ίσκια Σίτσες, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση του Μπόριτς θα διατηρήσει το μέτρο καθώς στοχεύει στην ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου του κράτους για τα σύνορα και τη μεταναστευτική πολιτική.
Ο δρόμος προς ένα νέο σύνταγμα
Το πρώτο έτος της κυβέρνησης Μπόριτς θα σημαδευτεί επίσης από τις εργασίες της Συνταγματικής Συνέλευσης. Τον Ιούλιο λήγει η προθεσμία για την υποβολή του κειμένου της συνέλευσης, το οποίο θα αντικαταστήσει το σύνταγμα που εγκρίθηκε από τη δικτατορία του Αουγκούστο Πινοσέτ. Στη συνέχεια, ο Μπόριτς θα πρέπει να προκηρύξει δημοψήφισμα, το οποίο προβλέπεται για τον Σεπτέμβριο, για να ψηφίσει ο λαός υπέρ ή κατά του κειμένου.
Τον Δεκέμβριο του 2021, όταν συναντήθηκε με τα μέλη της Συνέλευσης, ο Μπόριτς δήλωσε ότι το όργανο αυτό θα έχει «όλη» τη «θεσμική του υποστήριξη» και υποσχέθηκε «κοινή εργασία».
Ο νέος Πρόεδρος δήλωσε ότι δεν περιμένει «σε καμία περίπτωση μια κομματική Συνέλευση, μια Συνέλευση στην υπηρεσία της κυβέρνησής μας, διότι δεν είναι αυτό που της αντιστοιχεί».
«Παρόλο που η κυβέρνηση και η Συντακτική Συνέλευση βρίσκονται σε διαφορετικά μονοπάτια, τα πεπρωμένα τους είναι δεμένα. Είναι τόσο σαφές, που ο ίδιος ο Τζόρτζιο Τζάκσον ο οποίος είναι ένα από τα πρόσωπα που βρίσκονται πιο κοντά στον Μπόριτς, αναγνώρισε ότι χρειάζονται την έγκριση του νέου Συντάγματος για να προχωρήσουν με επιτυχία το έργο της κυβέρνησής τους. Τόσο δεμένα είναι τα πεπρωμένα τους. Ωστόσο, δεν μπορούν να ελέγξουν τι θα συμβεί στο πλαίσιο της Συνέλευσης και αυτό είναι ένα πολύ κρίσιμο σημείο το οποίο πρέπει να δούμε πώς θα προχωρήσει», δήλωσε η Araos Bralic.
Η κυβέρνηση που αναλαμβάνει τα καθήκοντά της στις 11 Μαρτίου αναγνωρίζει ότι ορισμένα σημαντικά θέματα της ατζέντας της, όπως η μεταρρύθμιση της υγείας, η μεταρρύθμιση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων και η προώθηση ορισμένων εργασιακών προτύπων, κινδυνεύουν να θεωρηθούν αντισυνταγματικά σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα.
